U Tla Khetha Metsoalle ea Mofuta Ofe?

1, 2. (a) Bakreste ba thulana le mathata afe mabapi le metsoalle? (b) Ke hobane’ng ha re lokela ho thahasella metsoalle eo Jeremia a ileng a e khetha?

U NE u tla etsa’ng haeba batho bao u sebetsang le bona, baahelani kapa bana bao u kenang sekolo le bona ba ne ba ka u memela moketjaneng oa Keresemese? U ne u tla etsa’ng haeba mohiri oa hao a ne a ka re u bue leshano kapa u etse ntho e khahlanong le molao? Kapa u ne u tla etsa’ng haeba batho ba boholong ’musong ba ne ba ka re u etse lintho tse tla etsa hore u jele paate? Ho ka etsahala hore ebe letsoalo la hao le ne le tla u bolella hore u se ke ua etsa le e ’ngoe ea lintho tsena, le haeba u ne u ka songoa kapa ua tšoaroa hampe ka lebaka la seo.

² Joalokaha re tla bona, hangata Jeremia o ne a thulana le mathata a joalo. Ka sebele u ka rua molemo ka hore u nahane ka lihlopha le batho ba bang bao Jeremia a ileng a kopana le bona lilemong tseo a neng a etsa mosebetsi oa hae ka tsona. Ba bang ba bona ba ile ba leka ho mo nyahamisa hore a se ke a tsoela pele ka mosebetsi oa hae. Jeremia o ne a lokela ho ’na a kopana le bona empa ho hang e ne e se batho bao a ba khethileng hore e be metsoalle ea hae. Leha ho le joalo, u ka rua molemo ka hore u ele hloko batho bao Jeremia a ileng a ba khetha, e leng ba ileng ba mo tšehetsa ba ba ba mo khothatsa boikemisetsong ba hae ba hore a tšepahale. Ka sebele, ho na le seo re ka ithutang sona liqetong tseo Jeremia a ileng a li etsa mabapi le metsoalle.

 3. Tsedekia o ne a batla hore Jeremia a etse’ng, ’me Jeremia eena o ile a etsa’ng?

³ Morena Tsedekia o ne a ikopantse le Jeremia ka makhetlo a mangata pele Jerusalema e timetsoa. Hobane’ng? Morena o ne a nahana hore o ne a tla fumana likarabo tse khothatsang lipotsong tseo a neng a li botsa ka bokamoso ba naha ea hae. O ne a batla hore Jeremia a phatlalatse hore Molimo o ne a tla pholosa Juda lireng tsa eona. Tsedekia o ile a romela manģosa ho Jeremia ’me a ile a re: “Ka kōpo botsa Jehova molemong oa rōna, hobane Nebukadrezare morena oa Babylona oa re loantša. Mohlomong Jehova o tla re etsa ho ea ka mesebetsi eohle ea hae e hlollang, e le hore [Nebukadrezare] a tlohe ho rōna.” (Jer. 21:2) Morena o ne a sa batle ho latela tataiso ea Molimo ea hore a inehele ho Babylona. Setsebi se seng se ile sa tšoantša Tsedekia le “mokuli eo nako le nako a khutlelang ngakeng a batla ho kholiseha, empa a sa ikemisetsa ho noa meriana eo a e fuoang.” Jeremia eena? Tsedekia a ka be a ile a mo rata haeba a ne a mo bolella seo a neng a batla ho se utloa. Joale ke hobane’ng ha Jeremia a sa ka a fetola molaetsa oa hae feela e le hore a inolofaletse bophelo? Ha aa ka a lumela ho etsa joalo hobane Jehova o ne a mo boleletse hore a phatlalatse hore Jerusalema e ne e tla hlōloa.—Bala Jeremia 32:1-5.

 4. Ke liqeto life tseo re lokelang ho li etsa mabapi le hore na re khetha metsoalle ea mofuta ofe, mohlomong moo re sebetsang teng?

⁴ Ka litsela tse ling boemo ba hao bo tšoana le ba Jeremia. Ha ho pelaelo hore u kopana le baahelani, batho bao u sebetsang le bona kapa bao u kenang sekolo le bona bao ho ka boleloang hore u tloaelane le bona. Empa na u tla ntšetsa litaba pele ho feta moo, ka hore u hlaolele ho ba le setsoalle le bona le hoja ba bontšitse hore ha ba thahaselle ho utloa kapa ho mamela tataiso ea Molimo? Jeremia o ne a ke ke a qoba Tsedekia ka ho feletseng, e ne e ntse e le eena morena leha a ne a hana ho latela keletso ea Molimo. Leha ho le joalo, Jeremia o ne a sa tlameha ho latela monahano oa morena o fosahetseng kapa ho etsa hore a mo rate. Ke ’nete hore haeba Jeremia a ne a ile a lumellana le se neng se batloa ke morena, Tsedekia a ka be a ile a mo khahlaletsa limpho le lintho tse ling tse molemo. Empa Jeremia o ile a hana ho inehela khatellong kapa tekong ea hore a batle ho ba thatohatsi ea Tsedekia. Hobane’ng? Ke hobane Jeremia o ne a sa tl’o fetola maikutlo ao Jehova a neng a batla hore a be le ’ona. Mohlala oa Jeremia o lokela ho re susumetsa hore re hlahlobe hore na batho bao re khethang hore e be metsoalle ea rōna ba re susumelletsa hore re tšepahale ho Molimo kapa che. Ho ke ke ha etsahala hore ka hohle-hohle u qobe ho kopana le batho ba sa sebeletseng Molimo—bao u sebetsang le bona, bao u kenang sekolo le bona kapa ba sebakeng seo u lulang ho sona. (1 Bakor. 5:9, 10) Leha ho le joalo, ua hlokomela hore haeba u khetha hore batho ba joalo e be metsoalle ea hao, u ka ’na ua senya setsoalle sa hao le Molimo.

5, 6. Batho ba bang ba ile ba etsa’ng e le ha ba leka ho koala Jeremia molomo?

⁵ Tsedekia hase eena ea neng a leka ho nyahamisa Jeremia. Moprista ea bitsoang Pashkure o ile a “otla” Jeremia, mohlomong a re a shapuoe ka lichapo tse 39. (Jer. 20:2; Deut. 25:3) Likhosana tse ling tsa Juda le tsona li ile tsa etsa ntho e tšoanang ’me ka mor’a moo tsa koalla Jeremia “ka tlung ea litlamo.” Jeremia o ile a kenngoa teronkong e ka tlaase ’me maemo a ne a le mabe hoo a neng a tšohile hore o ne a tla shoella moo. (Bala Jeremia 37:3, 15, 16.) Joale, ka mor’a hore Jeremia a lokolloe nakoana, likhosana tse ling li ile tsa khothalletsa Tsedekia hore a mo bolaee. Ho ea ka tsona, o ne a nyahamisa masole a Juda. Seo se ile sa etsa hore ba mo lahlele ka lemeneng le seretse e le hore a shoe. (Jer. 38:1-4) U balile hore Jeremia o ile a pholosoa polaong eo e sehlōhō. Leha ho le joalo, liketsahalo tsena li bontša kamoo batho bao ho neng ho lebeletsoe hore ebe ke bona ba nang le tsebo, ba ileng ba belaella se neng se boleloa ke moprofeta oa Molimo; eaba baa mo hlasela.

⁶ Lira tsa Jeremia e ne e se batho ba pusong feela. Ka lekhetlo le leng, banna ba bang ba tsoang motseng oa habo Jeremia oa Anathothe—bao u ka ’nang ua re e ne e le baahelani ba hae—ba ile ba mo tšosa ka hore ba ne ba tla mo bolaea haeba a sa khaotse ho profeta. (Jer. 11:21) Ba ne ba sa thabisoe ke seo a neng a ba bolella sona, kahoo ba ile ba mo tšosa ka hore ba ne ba tla mo bolaea. Leha ho le joalo, Jeremia o ile a khetha hore motsoalle oa hae e be Jehova ho e-na le baahelani. Batho ba bang ba mehleng ea hae bona ba ile ba hla ba leka ho mo ntša kotsi. Ha Jeremia a ne a sebelisa joko e le mohlala o bonahalang ho khothalletsa Bajuda hore ba ikokobeletse morena oa Babylona e le hore ba tsoele pele ba phela, Hanania o ile a tlosa joko eo ea lehong molaleng oa Jeremia eaba oa e roba. Moprofeta eo oa bohata, o ile a re Jehova o itse: “Ke tla roba joko ea morena oa Babylona.” Hanania o ile a shoa hona selemong seo, kahoo ho hlakile hore na ke moprofeta ofe ea neng a tšepahala. (Jer. 28:1-11, 17) Ka mor’a hore Jerusalema e timetsoe joalokaha Jeremia a ne a lemositse esale pele, Johanane le balaoli ba bang ba sesole ba ile ba hana ho mamela taelo ea Molimo ea hore ba lule naheng ea Juda. Ba ile ba re ho Jeremia: “U bua leshano . . . Molimo oa rōna ha aa u romela, a re, ‘Le se ke la kena Egepeta hore le lule teng.’” Ba ile ba boela ba tsoela pele ho hlompholla Jehova ka hore ha ba e-ea Egepeta, ba tsamaee le Jeremia le Baruke.—Jer. 42:1–43:7.

 7. Ke bothata bofe ba ho tšepahala ho Jehova boo u thulanang le bona?

⁷ Ka lilemo tse ngata Jeremia o ne a phela har’a batho ba neng ba tletse lipelaelo le ba neng ba mo hanyetsa. Nahana ka boemo ba hae. Habonolo feela a ka be a ile a itumella ho amohela setsoalle sa batho ba neng ba sa hlomphe Molimo kapa Lentsoe la Hae. Ba ne ba mo pota-potile kahohle. Uena boemo ba hao ke bofe? Ho ka etsahala hore ebe u ’nile ua sebelisana le batho ba tšoanang le bao Jeremia a neng a phela har’a bona. Hore na ba hanyetsa uena le Molimo oa hao ka mabifi hakae, kapa hore na ba bonahala e le batho bao ho ka thoeng ba bonolo hakae, na u tla khetha hore e be metsoalle ea hao? Na e tla be e le bohlale ho ba le setsoalle le batho ba sa nkeleng boprofeta ba Molimo hloohong? Haeba Jeremia e ne e le uena, na o ne a tla khetha metsoalle ea batho bao tsela eo ba phelang ka eona e hananang le ’nete ea Lentsoe la Molimo kapa ba tšepileng batho? (2 Likron. 19:2) Molimo o ile a hlakisetsa Jeremia hore na litholoana tsa ho tšepa batho ho e-na le ho tšepa Molimo e ne e tla ba life. (Bala Jeremia 17:5, 6.) U ikutloa joang ka seo?

 8. Bontša hore na Bakreste ba sebakeng sa heno ba ka ’na ba thulana le mathata afe.

⁸ Bakreste ba bang ba ’nile ba nahana hore ba ka ntšetsa pele khoebo ea bona kapa mosebetsi oa bona ka hore ba ithabise le bareki ba bona ba lefatše. Leha ho le joalo, na ho etsa ntho ea mofuta oo ho ne ho ke ke ha etsa hore Bakreste ba tsoakane le batho ba mekhoa e mebe ’me seo sa ba beha kotsing e kang ea ho ba har’a batho ba buang lipuo tse litšila kapa ba noang ho tlōla? U ka utloisisa hore na ke hobane’ng ha Bakreste ba bangata ba neng ba lokela ho etsa qeto tabeng ea mofuta oo ba ile ba khetha ho qoba litloaelano tse mpe le haeba seo se ne se bolela hore ba tla fetoa ke ho etsa phaello kapa ho tsoela pele lefatšeng. Ka tsela e tšoanang, mohiri kapa basebetsi-’moho le uena ba ka ’na ba qhekella bareki ba sa tsilatsile. Leha ho le joalo, Bakreste ba ’nete ha ba susumetsoe ke batho bao ba phelang har’a bona. Ka linako tse ling ho etsa qeto litabeng tsa mofuta oo ho ka ’na ha se ke ha e-ba bonolo. Re lokela ho leboha batho ba behang mohlala ba kang Jeremia, ba ileng ba tšoarella tseleng e ba siileng ba e-na le matsoalo a matle empa habohlokoa le ho feta ba e-na le kamano e ntle le Molimo.

 9. Ke kotsi efe eo motho a ka thulanang le eona haeba a batla ho ratoa?

⁹ Bajuda ba bang ba habo Jeremia ba ne ba mo soma ka lebaka la boemo ba hae le lintho tseo a neng a li lumela. (Jer. 18:18) Leha ho le joalo, o ne a ikemiselitse hore e be ea fapaneng le batho ba mehleng ea hae ba neng ba latela ‘tsela e ratoang.’ (Jer. 8:5, 6) Ka linako tse ling Jeremia o ne a bile a ikemiselitse ho ‘lula a le mong.’ O ne a bona ho le molemo ho lula a le mong ho e-na le ho ba har’a batho ba babe, ho ba le metsoalle e neng e tla mo susumetsa hampe. (Bala Jeremia 9:4, 5; 15:17.) Uena? Joaloka mehleng ea Jeremia, kajeno tsela e ratoang ke ea ho se tšepahale ho Molimo. Ho tloha khale esale ho hlokahala hore bahlanka ba Jehova ba be hlokolosi ha ba khetha metsoalle. Sena ha se bolele hore Jeremia o ne a se na metsoalle. Batho ba bang ba ne ba mo sireletsa ba bile ba mo tšehetsa. Batho baa e ne e le bo-mang? Ho ba tseba ho ka u thusa haholo.

10, 11. (a) Ke melao-motheo efe e ileng ea susumetsa Jeremia ha a khetha metsoalle? (b) Metsoalle ea Jeremia e ne e le bo-mang, ’me ke lipotso life tseo re ka ipotsang tsona ka eona?

¹⁰ Jeremia o ne a tla khetha metsoalle ea mofuta ofe? A tataisoa ke Jehova, ka makhetlo a mangata o ile a nyatsa ba neng ba le khopo, ba le mano, ba hloka toka, ba le mabifi, ba se na kutloelo-bohloko ba bile ba itšoere hampe—e leng ba ileng ba furalla borapeli bo hloekileng eaba ba rapela melimo ea litšoantšo ’me ka tsela eo ba etsa botekatse ba moea. O ile a phehella Bajuda ba habo a re: “Ka kōpo, furallang, e mong le e mong tsela ea hae e mpe, ’me le etse hore litsela tsa lōna le mesebetsi ea lōna e be metle.” (Jer. 18:11) Esita le ka mor’a hore Jerusalema e timetsoe, Jeremia o ile a rorisa “liketso tsa mosa o lerato” tsa Molimo, “mehauhelo” ea hae le “botšepehi” ba hae. (Lillo 3:22-24) Jeremia o ne a batla hore bahlanka ba tšepahalang ba Jehova e be bona feela metsoalle ea hae.—Bala Jeremia 17:7.

¹¹ Re tseba ba bang ba batho bao Jeremia a ileng a ba khetha hore e be metsoalle ea hae kapa batho ba nang le kamano e haufi le eena. Ho na le banna ba ’maloa bao ka ho hlakileng e neng e le metsoalle ea hae—e leng Ebede-meleke, Baruke, Seraia le bara ba Shafane. Re ka ’na ra ipotsa: ‘Ebe banna baa e ne e le batho ba mofuta ofe? Setsoalle sa bona le Jeremia e ne e le sa mofuta ofe? E ne e le metsoalle ea hae ea hlooho ea khomo ka tsela efe? Hona ba ile ba thusa Jeremia joang hore a lule a tšepahala?’ A re ke re boneng, re ntse re nahanne le ka boemo ba rōna.

12. (a) Jeremia le Baruke, ba bontšitsoeng leqepheng la 58, ba ne ba tšoana ka eng? (b) Seraia e ne e le mang ’me re tseba eng ka eena?

¹² Ho bonahala Baruke mora oa Neria e ne e le eena motsoalle oa Jeremia eo ba ntšanang se inong le eena. Ka sebete Jeremia o ile a mo jarisa boikarabelo ba hore a ngole liphatlalatso tsa Jehova tseo a neng a mo bitsetsa tsona ’me ka mor’a moo a bale moqolo oa tsona, a qale ka ho o bala phatlalatsa ’me hamorao a o balle likhosana tsa Juda. (Jer. 36:4-8, 14, 15) Baruke o ne a e-na le tumelo e kang ea Jeremia ’me o ne a kholisehile joaloka eena hore seo Molimo a neng a se boletse esale pele se ne se tla phethahala. Banna bao ka bobeli ba ile ba hlaheloa ke lintho tse tšoanang lilemong tsa Juda tse 18 tsa ho qetela tse neng li le moferefere. Ba ile ba qeta nako e ngata ba etsa mosebetsi o tšoanang oo ba neng ba o filoe ke Molimo. Bobeli ba bona ba ile ba thulana le mathata ’me ho ile ha hlokahala hore ba ipatele lira. Ka bobeli ba ile ba khothatsoa ke Jehova. Ho bonahala Baruke a ne a e-tsoa Juda lelapeng le hlaheletseng la bangoli. Mangolo a mo bitsa “mongoli,” ’me Seraia, mor’abo, e ne e le mohlanka oa bohlokoa ’musong. Joaloka Baruke, hamorao Seraia o ile a sebetsa le Jeremia ho bolela liphatlalatso tsa Jehova tsa boprofeta. (Jer. 36:32; 51:59-64) E tlameha ebe boikemisetso ba bara bao ba babeli ba Neria ba ho sebetsa le Jeremia linakong tseo tse thata, bo ile ba mo matlafatsa ba ba ba mo khothatsa. Le uena batho ba sebetsang le uena ka botšepehi tšebeletsong ea Jehova ba ka u matlafatsa ba ba ba u khothatsa.

13. Joalokaha ho bontšitsoe leqepheng la 63, Ebede-meleke o ile a bontša joang hore e ne e le motsoalle oa Jeremia oa hlooho ea khomo?

¹³ Ebede-meleke e ne e le motsoalle e mong ea ka sehloohong oa Jeremia. Ha likhosana tse neng li halefile li ne li lahlela Jeremia ka lemeneng le se nang letho hore a shoelle ka teng, motho ea ileng a iteta sebete eaba oa mo sireletsa ke molichaba, e leng Ebede-meleke oa Moethiopia. E ne e le molaoli ka tlung ea morena. Ha aa ka a ipata ha a ne a e-ea ho Tsedekia ea neng a lutse Hekeng ea Benjamine. Ka sebete Ebede-meleke o ile a kōpa tumello ho Tsedekia ea hore a e’o ntša Jeremia ka lemeneng le seretse. O ile a tsamaea le banna ba 30 hore ba e’o mo thusa ho etsa mosebetsi oo, e leng se bontšang hore Ebede-meleke o ne a lebeletse hore lira tsa Jeremia li ne li ka ’na tsa ba hlasela. (Jer. 38:7-13) Ha re tsebe hore na Ebede-meleke o ne a qeta nako e kae le Jeremia. Kaha ka bobeli e ne e le metsoalle ea Jehova, ke ntho e utloahalang hore re nahane hore e ne e le metsoalle ea hlooho ea khomo. Ebede-meleke o ne a tseba hore Jeremia e ne e le moprofeta oa Jehova. O ile a re liketso tsa likhosana li ne li le “mpe” ’me o ne a ikemiselitse ho beha boemo ba hae kotsing e le hore a etse se nepahetseng. Ka sebele, Ebede-meleke e ne e le monna ea lokileng. O ne a lokile hoo Jehova ka boeena a bileng a mo tiisetsa a re: “Ke tla u lopolla [letsatsing la tlokotsi ea Jerusalema] . . . kahobane u ntšepile.” (Bala Jeremia 39:15-18.) Ke pabatso e ntle hakaakang! Na eo hase motsoalle eo u mo batlang?

14. Ke eng eo re e tsebang ka lelapa la Shafane le tšebelisano ea lona le Jeremia?

¹⁴ Metsoalle e meng ea Jeremia e ne e akha bara ba bararo ba Shafane le setloholo sa hae. Ba ne ba e-tsoa lelapeng la banna ba boemo bo phahameng, ’me Shafane e ne e ile ea e-ba mongoli oa Morena Josiase. Qalong ha lira tsa Jeremia li ne li batla ho mo bolaea, “letsoho la Akikame mora oa Shafane le ne le e-na le Jeremia, e le hore a se ke a nehelana ka eena matsohong a sechaba.” (Jer. 26:24) Akikame o ne a e-na le mor’abo ea bitsoang Gemaria. Ha Baruke a ne a bala likahlolo tsa Molimo phatlalatsa, mora oa Gemaria, e leng Mikaia, o ile mo utloa eaba o loma ntat’ae le likhosana tse ling tsebe. Kaha ba ne ba tšoenyehile ka hore na Jojakime o tla etsa’ng, ba ile ba eletsa Jeremia le Baruke hore ba ipate. Ha morena a ne a hana ho mamela molaetsa oa Molimo, Gemaria e ne e le e mong oa ba ileng ba mo kōpa ka tieo hore a se ke a chesa moqolo. (Jer. 36:9-25) Jeremia o ile a beha lengolo le neng le e-ea ho Bajuda ba neng ba le kholehong Babylona tlhokomelong ea mora e mong hape oa Shafane e leng Elasa. (Jer. 29:1-3) Kahoo, bara ba bararo ba Shafane le setloholo se le seng sa hae, kaofela ba ile ba thusa moprofeta oa Molimo. Nahana hore na e tlameha ebe Jeremia o ne a ananela banna ba joalo hakaakang! E ne e le metsoalle empa eseng hobane ba ne ba rata lijo kapa lino tse tšoanang kapa hobane ba ne ba rata boithabiso kapa mesebetsi e tšoanang ea ho itlosa bolutu. Ho na le ntho e ’ngoe e khōlō e neng e etsa hore e be metsoalle.

15. Jeremia o behile mohlala ofe o motle tabeng ea ho khetha metsoalle?

¹⁵ Ho na le seo u ka ithutang sona tseleng eo Jeremia a ileng a sebelisana ka eona le batho ba mehleng ea hae, ba babe le ba molemo. Morena, likhosana tse ngata, baprofeta ba bohata le balaoli ba sesole ba ne ba mo hatella hore a fetole molaetsa oa hae. Leha ho le joalo, Jeremia ha aa ka a etsa joalo. Boikemisetso ba hae bo ile ba etsa hore batho bao ba se ke ba mo rata, empa Jeremia o ne a sa batle setsoalle sa bona. Ka nako ena eohle, motsoalle oa hae e moholo e ne e le Jehova. Jeremia o ne a ikemiselitse hore batho ba bang ba mo tšoare hampe haeba ho lula a tšepahala ho Molimo ho ne ho tla etsa hore ba mo tšoare joalo. (Bala Lillo Tsa Jeremia 3:52-59.) Leha ho le joalo, joalokaha re se re bone, Jeremia e ne e se eena feela ea neng a ikemiselitse ho sebeletsa Jehova.

16, 17. (a) Mohlanka oa Jehova a ka fumana thuso efe ho motsoalle ea molemo? (b) Ho sa tsotellehe hore na u phela naheng efe, ke hokae moo u ka fumanang metsoalle ea hlooho ea khomo?

¹⁶ Se neng se etsa hore Ebede-meleke e be motsoalle ea molemo ke hore o ne a lumela ho Jehova a bile a mo tšepa. Monna enoa o ile a ba sebete sa hore a nke bohato a sa qeaqee eaba o pholosa Jeremia. Ka boikhethelo, Baruke o ile a qeta nako e ngata a e-na le Jeremia ’me a mo thusa ho phatlalatsa melaetsa ea Jehova. Kajeno, ha motho a e-na le metsoalle e molemo ka phuthehong ea Bokreste, e ka ba ea bohlokoa joaloka banna bana ba bararo. Pula-maliboho oa kamehla ea lilemo li 20 ea bitsoang Cameron, o ananela tšusumetso e ntle eo Kara, eo le eena e leng pula-maliboho, a bileng le eona ho eena. Cameron o re, “Ka lipolelo le ka liketso, Kara o nkhothalelitse hore ke etse hore Jehova e be eena oa pele bophelong ba ka.” Barali bana babo rōna ba babeli ba ne ba lula libakeng tse arohaneng, leha ho le joalo, Kara o ne a ee a letsetse Cameron kapa a mo ngolle hangata ho fumana hore na motsoalle eo oa hae o ne a ntse a phela hantle le hore ba khothatsane. Cameron o re, “O ne a tseba ntho e ’ngoe le e ’ngoe ka lelapa leso. O ne a tseba hore na ho ne ho etsahala’ng ka ausi oa ka le hore na ho ne ho le boima hakaakang ha e ne e e-ba lerabele ’me a tlohela ’nete. O ile a oa a tsoha le ’na nakong ena eohle, ’me ha ke tsebe hore na nkabe ke entse’ng ha e ne e se ka khothatso le thuso ea hae. O nthusitse haholo.”

¹⁷ U ka fumana metsoalle e molemo ka phuthehong ea Bokreste, ebang ke ea batho ba batlang ba lekana le uena ka lilemo kapa che. Bara le barali beno ba na le tumelo e tšoanang le ea hao, lintho tsa Bokreste tseo u li nkang e le tsa bohlokoa le bona ba li nka e le tsa bohlokoa, ba rata Jehova joaloka uena, ba na le tšepo e tšoanang le ea hao ’me mohlomong ba bile ba thulane le liteko tseo le uena u thulanang le tsona. U ka sebetsa le bona tšebeletsong ea Bokreste. Ba tla tseba ho u khothatsa ha u thulana le mathata ’me le uena u tla ba khothatsa. Ba tla thaba le uena ha ho e-na le lintho tse u thabisang tšebeletsong ea Jehova. Ho feta moo, setsoalle se joalo se ka tšoarella ho ea ho ile.—Liprov. 17:17; 18:24; 27:9.

18. Jeremia o u ruta eng ka metsoalle eo a ileng a e khetha?

¹⁸ E lokela ebe seo re ithutang sona metsoalleng eo Jeremia a ileng a e khetha se totobetse. Hopola ’nete ena e ke keng ea latoloa: Ka sebele u ke ke ua khetha ho tloaelana le batho ba lumelang lintho tse khahlanong le se rutoang ke Bibele eaba u ntse u khomarela seo u se lumelang. Joalokaha e ne e le habohlokoa mehleng ea Jeremia hore motho a phele tumellanong le ’nete eo, le kajeno e sa ntse e le habohlokoa. E le hore a phethe mosebetsi oa hae ka botšepehi le ka tlhohonolofatso ea Jehova, Jeremia o ne a ikemiselitse hore e be ea fapaneng le boholo ba batho ba mehleng ea hae. Na ha ho joalo le ka uena? Jeremia o ile a khetha metsoalle e neng e e-na le tumelo e tšoanang le ea hae le e neng e mo tšehetsa hore a phethe mosebetsi oa hae. Ka sebele, ho na le seo Mokreste e mong le e mong ea tšepahalang kajeno a ka ithutang sona ho Jeremia mabapi le ho khetha metsoalle ka bohlale!—Liprov. 13:20; 22:17.