Biblia Inavyoweza Kusaidia Ndoa Yako

MKE KIJANA katika Fort Lauderdale, Florida, alijiona akipata matatizo katika maisha yake ya ndoa. Kutunza kwake nyumba yake na watoto wanne bila kupokea ushirikiano wo wote wa upendo kutoka kwa mumewe kulionekana kunamlemea.

Alipokuwa katika Chama cha Ndege cha Wanawake, alikuwa amekuwa katika hali ya kujitegemea. Sasa kama mke, aliyosoma juu ya ‘ukombozi wa wanawake’ yaliongeza kwa hili. Mwishowe akamwambia mume kwamba alikusudia “kujiuzulu kama mke, mama watoto na mtunza nyumba na kumkabidhi [mume] kila kitu.” Unaweza kuwazia matokeo yalikuwa nini. Kama alivyosema, “Kwa sababu ya kugeuza maoni yangu mume wangu alizidi kujitenga na watoto wetu nao wakazidi kuwa wenye matata zaidi.”

Ikiwa umeoa au umeolewa, yaelekea waweza kusikitikia jamaa hawa wawili. Bila kujali aliyekuwa mwenye makosa, hali yao haikuwa nzuri. Ingekuwa vizuri kama nini ikiwa matatizo hayo yasingekuwako! Lakini yako. Ungefikiri nini juu ya tumaini la ndoa hii? Je! tatizo hili lingeweza kutatuliwa? Wangepata msaada wa kweli wapi?

Labda hujapata tatizo zito sana. Lakini bila shaka umeona kwamba ndoa nyingi ni zenye matatizo sana. Labda kuna mambo ambayo katika hayo ungetaka kuona maendeleo katika ndoa yako mwenyewe. Watu wanafunga ndoa wakiwa wamejaa upendano na tamaa ya kushiriki furaha pamoja, lakini, baadaye, wengi wanakosa furaha yao kwa sababu ya kutofahamiana, magombano na mikazo. Ikiwa mume na mke hawatengani au kupata talaka, huenda mara nyingi ndoa yao ikawa ya kuishi kwa kuvumilia tu, badala ya kuwa furaha.

Ebu fikiria kadiri ya tatizo hilo. Chini ya kichwa “Maisha ya Jamaa Hatarini,” gazeti London Daily Mail lilisema hivi: “Maisha za watu wasiopungua 250,000​—wazazi na watoto wao​—zaharibiwa na talaka kila mwaka.” Uhakika wa kwamba watu wengi waliooana wanapata matatizo mazito umeongoza watu wengi kusadiki kwamba ndoa haipaswi hata kuonwa kama mpango wa daima. Gazeti la Frankfurter Allgemeine Zeitung lilisema: “Kuna watu wengi katika Serikali ya Jamhuri [ya Ujeremani] . . . wanaofikiri kwamba ni wazo zuri kufanya ndoa iwe mapatano ya muda.”

ILI KUFAULU: MSAADA UTOKE WAPI?

Ndiyo, matatizo ya ndoa yameenea kote. Lakini kuna chanzo cha msaada wa kweli. Ikiwa wataka maendeleo katika ndoa yako mwenyewe, waweza pia kujifaidi na msaada huo. Ebu angalia yaliyotukia kwa jamaa katika Florida.

Bwana mkubwa wa mume katika kazi yake ya kimwili, mmoja wa mashahidi wa Yehova, aliwakaribisha wahudhurie mkutano katika Jumba la Ufalme. Kisha funzo la Biblia la kila juma lilipangwa lifanywe katika nyumba yao. Mke asema hivi: “Tulipojifunza mambo ambayo Biblia inasema juu ya ukichwa kila jambo likapatana barabara. Tulianza kuyatumia yale tuliyojifunza, kisha tukawa jamaa kwa mara ya kwanza katika maisha yetu ya ndoa. Mume wangu alitwaa madaraka yake kwa uzito kama kichwa cha jamaa mwenye upendo. Na mimi sikuichukia sehemu yangu, na watoto wakaanza kuitikia mpango huu wa upendo. Mabadiliko katika maisha yetu yamekuwa makubwa sana! Nimeona jamaa yangu yote ikisitawi.”

Je! hilo laonekana kuwa zuri mno? Ukiwa na matatizo yanayofanana na hayo labda unaona hivi, ‘Haiwezekani kwetu.’ Lakini ni hivyo kweli? Sababu gani usiiendee Biblia ikusaidie? Kama ungekuwa ukipata matatizo ya ndoa, labda rafiki zako wangekusihi umtafute mshauri wa ndoa. Kwa sababu gani? Je! si kwa sababu wanaona kwamba mtu huyo anayo maarifa na ujuzi ambao ungekusaidia?

Lakini, kwa habari ya kujua wanadamu, hakuna mtu anayempita Yehova, Mtungaji wa Biblia. Yeye kwanza alimwumba mwanamume na mwanamke, na hivyo anajua kabisa hali yetu ya kimwili na ya akilini. (Zab. 139:13-16; Ayubu 10:9-13) Anajua mahitaji yetu ya ndani ndani ya moyo. Yeye aweza hata kujua mioyo ilivyo. Kama Samweli wa Kwanza 16:7 asemavyo: “Wanadamu huitazama sura ya nje, bali [Yehova] huutazama moyo.”

Halafu, kuna shauri la ujuzi. Mshauri ye yote wa ndoa anaweza kutoa shauri likiwa juu ya yale ambayo amesoma au ameona katika miaka fulani 20 au 30 ya ujuzi. Walakini, Yehova ndiye Mwanzishi wa ndoa. Ameona kila ndoa ambayo imepata kuwako. Ameona mamilioni ya mifano ya mambo yanayotokea ikiwa mume au mke anatenda hivi au vile, yanayoweza kuwa matokeo ikiwa mume au mke anaonyesha sifa fulani hizi au haonyeshi. Bila kujali matatizo ya mume na mke, je! Yehova hakuona wanaume na wanawake wengi zaidi wenye matatizo kama hayo kuliko mshauri ye yote wa kibinadamu? Ndiye wa kuendea ili kupata shauri.

Namna inavyofariji kujua kwamba twaweza kufaidika kutokana na maarifa na ujuzi wa Yehova, kwa maana katika Biblia anatupatia shauri kamilifu, shauri liwezalo kuongoza kwenye furaha na kufaulu katika ndoa! Kama Zaburi 19:7, 8 inavyotuhakikishia: “Ushuhuda wa [Yehova] ni amini, humtia mjinga hekima. Maagizo ya [Yehova] ni ya adili, huufurahisha moyo.” Kuna matatizo mbalimbali mengi ambayo yamefanyiza shida za ndoa. Lakini na tuifikirie mifano miwili tu ya namna Biblia iwezavyo kusaidia kutatua matatizo haya.

Sehemu za Mume na Mke

Tatizo la kawaida katika ndoa nyingi latia ndani kushindwa kwa mwenzi mmoja, au wenzi wote wawili, kukubali madaraka yake. Mwenzi mmoja anapoona kwamba mwingine haangalii madaraka hivyo, matata yanatokea. Jambo gani laweza kufanywa na hilo?

Ebu mkumbuke mume na mke katika Florida. Walikuwa na tatizo la namna hii. Mwendo wao wakazia sehemu yenye maana ya shauri la Biblia.

Katika kuweka mpango wa ndoa, Yehova alieleza sehemu zenye heshima za mume na mke. Katika kusema juu ya “sehemu” hizi hatumaanishi zile wanazoita “sexist roles” ambazo katika hizo namna moja ya mtu inatukuzwa na nyingine inashushwa cheo au wajibu. Sehemu hizi zinazotajwa na Biblia zaheshimu wote wawili, mwanamume na mwanamke, na kufanya ndoa ifanikiwe na kuwa yenye furaha. Mume anagawiwa daraka la kuwa kichwa cha jamaa mwenye upendo, naye mke ni kitimizo, msaidizi. Ebu angalia shauri hili lenye kusawazika: “Wake, mwe watiifu​—mwe wanyenyekevu na kujirekebisha wenyewe​—kwa waume zenu wenyewe kama utumishi kwa Bwana. Kwa maana mume ni kichwa cha mke kama Kristo alivyo Kichwa cha kanisa . . . Waume, wapendeni wake zenu, kama Kristo alivyolipenda kanisa akajitoa Mwenyewe kwalo . . . Yeye ampendaye mke wake mwenyewe ajipenda mwenyewe. Kwa maana hakuna mtu aliyeuchukia mwili wake mwenyewe, bali huulisha na kuulinda kwa uangalifu na kuuthamini.”​—Efe. 5:22-29, The Amplified New Testament.

Ukichwa huu waonyesha uongozi wenye huruma, si utawala wenye ukali. Je! huzijui ndoa ambazo mume anakuwa ama mkali na mwenye kuonea ama hataki kukubali daraka lake la kuongoza na kulinda? Je! ndoa hizo hazingesaidiwa ikiwa mume angefuata shauri la Mungu, ikiwa angejitahidi kumtolea mkewe ukichwa wenye upendo, wenye huruma? Ikiwa wewe ni mume, unafikiri shauri hili laweza kukusaidia pia, utimize sehemu yako?

Kama wewe ni mke, je! hungeitikia vizuri ikiwa mume wako angekuwa kichwa mwenye upendo akatumia shauri hili: “Ninyi waume imewapasa mjaribu kuwafahamu wake mnaoishi nao, mkiwaheshimu kuwa dhaifu zaidi kimwili lakini wakiwa warithi wa neema ya uzima sawasawa na ninyi”? (1 Pet. 3:7, New Testament in Modern English) Hivi ndivyo yule mke katika Florida alivyoitikia wakati mume wake alipotwaa daraka lake kama kichwa cha jamaa mwenye upendo bila kufanya mchezo. Anasema hivi: “Nami sikuichukia sehemu yangu.” Fahamu: “sehemu yangu.” Alilomaanisha lilikuwa daraka lake kufuata shauri la Biblia ‘kuwa mnyenyekevu na kujirekebisha mwenyewe kwa mume wako,’ kutegemea uongozi wake. Huenda kufanya hivyo kusiwe rahisi, hasa ikiwa matatizo yamekwisha kusitawi. Lakini ikiwa wewe kama mke una tatizo hilo na watamani kweli kweli kuona maendeleo katika ndoa yako, huenda kufuata shauri hilo kukafaa jitihada. Usidhani kwamba kuwa msaidizi wa kweli kunatweza. Ni Yehova mwenyewe aliyesema kwamba yampasa mke awe “msaidizi” wa mume wake, lakini yeye pia alijieleza Mwenyewe kama “msaada” wetu sisi wanadamu. Bila shaka kuwa hivyo hakumtwezi Mungu, sivyo? Wala kuwa msaidizi hakukutwezi wewe.​—Mwa. 2:18; Hos. 13:9; Ebr. 13:6.

Huenda wengine wakasema hivi: “Mimi niko tayari kujaribu, lakini mwenzi wangu hayuko tayari.” Kweli, mafanikio kuliko yote yanatokea wakati wenzi wote wawili wanapofuata shauri la Mungu. Hata hivyo maendeleo yaweza kutokea hata ikiwa mwenzi mmoja tu anafuata Biblia.

Kwa mfano, mwanamke mmoja katika Georgia alikubali hivi: “Mimi sikufurahia ndoa yangu.” Labda yeye pamoja na mume wake wawili walikuwa na makosa, lakini anasema kwamba, yeye kwa upande wake, hakuwa akitimiza kazi zake za nyumbani. “Sikuzote nyumba yangu ilikuwa chafu, na watoto wangu walikuwa wachafu wachafu.” Katika Agosti 1974 mmoja wa mashahidi wa Yehova alikutana naye. Mara wakaanza kujifunza juu ya shauri la Biblia nyumbani mwake juu ya “Kujenga Maisha ya Furaha ya Jamaa.”a Upesi matokeo yalionekana, hata ijapokuwa mume wake hakushiriki funzo hilo. Ilipopita miezi sita tu, aliandika hivi: “Nilipokuwa nikijifunza Biblia, mabadiliko yalianza kutokea. Nilikuwa nikitunza nyumba vizuri zaidi, watoto wangu wakawa safi zaidi. Kidogo kidogo ndoa yangu ikaanza kuwa nzuri. Yehova amenibariki tangu nianze kujifunza Biblia.” Ndoa yake ilipata kuwa nzuri zaidi wakati alipokuwa akitimiza sehemu yake aliyogawiwa na Biblia kama mke.

Kupashana Habari katika Ndoa

Juzijuzi Dr. Theodore I. Rubin, anayeandika habari juu ya matatizo ya ndoa alieleza hivi: “Nikiamua kwa kutumia barua zangu, inaonekana kuwa tatizo ambalo ndilo la kawaida sana ni kutopashana habari katika jamaa. . . . Hasa hivi ndivyo ilivyo kwa waume na wake.” Kwa kweli, uchunguzi wa Canada ulifunua kwamba kutopashana habari kati ya wenzi kulipangwa kuwa tatizo la kwanza kati ya matatizo ya ndoa katika 92 kwa mia ya visa hivyo.

Yaelekea waweza kuona kwamba, yakifuatwa, hata mashauri madogo ya Biblia ambayo tumezungumza hapa yangepunguza tatizo la kukosa kupashana habari kati ya mume na mke. Kama mume ‘angempenda mke wake mwenyewe kama Kristo alivyolipenda kanisa, akimlinda na kumthamini,’ je! asingesema naye, akimtumaini sana na kumsikiliza? Mtaalamu wa mambo ya kijamii Jack Balswick alisema hivi: ‘Wanawake wanatazamia waume zao wawe na uwezo wa kushiriki maono ya moyoni, kushiriki huruma, kusema “Nakupenda.” Hata hivyo wanaume wengi huona shida kuonyesha maono hayo.’ Lakini bila shaka mume anasaidiwa afanye lilo hilo haswa anapojua kwamba Yehova Mungu amsihi afanye hivyo na anapoona kwamba mke wake anajitahidi kuwa ‘mnyenyekevu na kujirekebisha’ kwake. Bila shaka!

Kwa habari ya mke kupashana habari na mume wake, jambo linaloweza kuleta hangaiko na kumfanya awe asiyeitikia ni chokochoko yake. Biblia haiachi bila kusema hili. Inatoa shauri la waziwazi, kama hivi: “Afadhali kuishi katika pori kuliko na mke mwenye chokochoko, mnung’unikaji.” (Mit. 21:19, Today’s English Version) Tena, kwa hekima yasema hivi: “Neno linenwalo wakati wa kufaa ni kama machungwa katika vyano vya fedha.” (Mit. 25:11) Huenda mara mume anaporudi nyumbani kutoka kazini, au anapokazwa na jambo fulani au anapofikiria jambo jingine usiwe “wakati wa kufaa.” Mke anayefuata shauri la Biblia atafikiria mambo hayo na ‘atajirekebisha kwa mume wake mwenyewe.’ Hili litafanya kuongea kupendeze zaidi.

Ndiyo, siku hizi kukosa kupashana habari kunatokea wakati mmoja wa wenzi anapokuwa amekasirishwa au kuudhiwa na mwingine. Zaidi ya kuzuia kupashana habari, huenda udhia unaotokea ukaharibu ngono za mume na mke, au jitihada zao pamoja za kutumia vizuri gharama au katika kutendea watu wa ukoo wa mmoja na mwenzake.

Je! hali hiyo yaonekana kama unayojua? Labda unaweza kufikiria jamaa wale ambao wamepatwa na jambo lili hili. Huenda hata limekupata wewe. Je! Biblia yatoa shauri ambalo lingeweza kutumiwa ili kutatua tatizo hili? Ndiyo. Pindi moja Yesu alisema na mtu mmoja aliyekuwa akichukua hatua ya kumpendeza Mungu lakini akakumbuka kwamba nduguye alikuwa na neno juu yake. Yesu alisema hivi: “Upatane kwanza na ndugu yako, kisha urudi uitoe sadaka yako [kwa Mungu.] Patana na mshitaki wako upesi.” (Mt. 5:23-25) Lo! yafaa kama nini wakati watu waliooana pia ‘wanapopatana upesi’ ikiwa mmoja ana shtaka juu ya mwingine! Hivyo, waume na wake wanaokubali shauri la Mungu wanajaribu sana kupashana habari vizuri wao kwa wao juu ya udhia au kosa lo lote. Huku kutafanya kupashana habari juu ya mambo mengine kuwe kuzuri zaidi. Kutaongeza furaha.

NDOA YAKO

Hapa tumezungumza mawili tu ya matatizo makubwa katika ndoa, yale yanayohusu ukichwa na kupashana habari. Kuna mambo mengine yanayoweza kuondolea ndoa fulani furaha: Wivu, kutoridhika na ngono, matata yanayotokea juu ya wakwe, matata juu ya watoto, ulevi, kiruu (hamaki mbaya) na mengine. Labda unaona kwamba mojawapo la haya linaharibu ndoa yako. Shauri lenye hekima kuliko mashauri yote juu ya matatizo yo yote kama hayo lapatikana katika Neno la Mungu. Yeye ajua lililo bora.

Twakusihi uiendee Biblia. Jifunze anayoshauri Yehova kutokana nayo. Mashahidi wa Yehova katika eneo lako watafurahia kukusaidia. Tumia nafasi ulizo nazo ujifunze Biblia pamoja nao, maana wanapendezwa kusaidia watu wajifunze juu ya shauri la Biblia. Kwa kuufuata mwendo unaoonyeshwa katika Mithali 3:5, 6 katika ndoa yako, labda utajifurahisha baraka nyingi: “Mtumaini [Yehova] kwa moyo wako wote . . . Katika njia zako zote mkiri yeye, naye atayanyosha mapito yako.”

[Maelezo ya Chini]