Buka ya Bibela ya bo 63—2 Yohane

Mokwadi: Moaposetoloi Johane

Lefelo Leo E Kwaletsweng kwa go Lone: Efeso, kana gaufi le gone

Go Wediwa ga go E Kwala: mo e ka nnang ka 98 C.E.

 1. Yohane wa Bobedi o ka nna a bo a ne a kwaletswe bomang?

LOKWALO lwa bobedi lwa ga Johane lo lokhutshwane—lo ka nna lwa bo lo ne lo kwaletswe mo letlhareng le le lengwe fela le le dirilweng ka koma—mme lo tshotse dilo di le dintsi thata. Lo kwaletswe “mohumagadi eo o moitshenkedwi, le bana ba gagwè.” Ereka “Kyria” (leina la Segerika le le rayang “mohumagadi”) ka nako eo e ne e le leinatota, bakanoki bangwe ba Bibela ba ikutlwa gore go ne go buiwa le motho mongwe yo o bidiwang ka leina leo. Mo letlhakoreng je lengwe, bangwe ba akanya gore Johane o ne a kwalela phuthego nngwe ya Bakeresete, a e bitsa a re “mohumagadi eo o moitshenkedwi.” Seno se ka nna sa bo se ne se direlwa go tsietsa babogisi. Fa e le gore go ntse jalo, ditumediso tseo di tswang kwa go “monnao” yo o umakiwang mo temaneng ya bofelo e tla bo e le tsa maloko a phuthego e nngwe. Jalo lokwalo lwa bobedi lo ne lo sa kwalwa ka tsela ya kakaretso fela jaaka lwa ntlha, ka go bo go phepafetse sentle gore lo ka ne lo ne lo kwaletswe motho mongwe yo o kgethegileng kana phuthego nngwe e e kgethegileng.—2 Jo Tem. 1.

 2. (a) Ke bosupi bofe jo bo kayang gore moaposetoloi Johane ke ene a kwadileng Yohane wa Bobedi? (b) Ke eng seo se kayang gore lokwalo lono lo kwaletswe kwa Efeso kana gaufi le gone, mo e ka nnang ka 98 C.E., mme ke eng se se tshegetsang gore lo boammaaruri?

² Ga go na sepe se se ka belaetsang gore Johane ke ene yo o kwadileng lokwalo lono. Mokwadi wa lone o ipitsa a re ke “mogolwane.” Seno tota se tshwanela Johane ka sebele e seng fela ka go bo a setse a godile thata mo dingwageng mme gape e le ka go bo, fela jaaka mongwe wa “maotwana” (Bagal. 2:9) ebile e ne e le moaposetoloi wa bofelo yo o setseng, o ne a le “mogolwane” tota mo phuthegong ya Bokeresete. O ne a itsege thatathata, mme go ne go sa tlhokafale gore batho ba ba neng ba tla bala lokwalo lwa gagwe ba tlhalosediwe sepe se sengwe ka ene. Bosupi jo bongwe jwa gore ke ene a kwadileng lokwalo lono bo kaiwa gape ke sebopego se se tshwanang sa tsela ya go kwala se se fitlhelwang mo lokwalong lwa ntlha le mo Efangeleng ya ga Johane. Fela jaaka lokwalo lwa ntlha, lokwalo lwa bobedi go bonala lo ne lwa kwalelwa kwa Efeso kana gaufi le gone, mo e ka nnang ka 98 C.E. Cyclopedia ya ga McClintock le Strong e bua jaana fa e tlhalosa ka Yohane wa Bobedi le wa Boraro: “Fa re leba tsela eo di tshwanang ka yone mo dilong di le dintsi, re ka digela ka gore dikwalo tseno tse pedi di ne tsa kwalwa ka bokhutshwanyane fela morago ga Lokwalo lwa Ntlha go tswa kwa Efeso. Tsoopedi di itebagantse le dikgang tse di farologaneng tsa boitshwaro tseo melaometheo ya tsone e neng e setse e kailwe mo Lokwalong lwa Ntlha.”a Selo se se tshegetsang gore lokwalo lono ke lwa boammaaruri ke go bo le tsopolwa ke Irenaeus, wa lekgolo la dingwaga la bobedi, mme lo ne lwa amogelwa ke Clement wa Alexandria, wa mo lobakeng loo.b Se sengwe gape ke gore dikwalo tsa ga Johane di balelwa gareng ga tseo di leng go Muratorian Fragment.

 3. Ke ka ntlhayang fa Johane a ile a kwala lokwalo lono?

³ Fela jaaka go ne go ntse ka Yohane wa Ntlha, lokwalo lono lo ne lo kwadilwe ka ntlha ya go tlhaselwa ga tumelo ya Bakeresete ke barutisi ba maaka. Johane o batla go tlhagisa batho ba ba balang lokwalo lwa gagwe gore ba tle ba kgone go ba lemoga le go intsha mo go bone, fa ba ntse ba tsweletse ka go tsamaya mo boammaaruring, ka go utlwana mo loratong.

SEO SE LENG MO GO YOHANE WA BOBEDI

 4. Ke ka ntlhayang fa Johane a gatelela thatathata gore batho ba tshwanetse go ratana, mme botlhe ba ba potang ka kwa ga thuto ya ga Keresete ba tshwanetse go tshwarwa jang?

⁴ Lo rataneng; lo ganane le batenegi (Ditem. 1-13). Morago ga a sena go tlhalosa ka lorato lo a nang le lone go “mohumagadi eo o moitshenkedwi, le bana ba gagwè,” mo boammaaruring, Johane o itumelela go bo a ile a bona bangwe ba bone ba tsamaya mo boammaaruring, jaaka Rara a laotse. O kopa gore ba bontshane lorato ka go tswelela ba tsamaya kafa ditaolong tsa Modimo. Ka go bo batsietsi le baganetsa Keresete ba tswetse mo lefatsheng, bao ba sa ipoleleng Jesu Keresete gore o tla a le mo nameng. Yo o fetelang ka kwa ga thuto ya ga Keresete ga a na Modimo, mme ene yo o nnelang ruri mo thutong eno “ke èna eo o nañ le Rara le Morwawè.” Mongwe le mongwe yo o sa tleng ka thuto eno ga a a tshwanela go amogelwa mo malapeng a bone, lefa e le gone go dumedisiwa. Johane o na le dilo di le dintsi tse a batlang go ba kwalela ka tsone, mme go na le moo o solofetse go tla mme a bue le bone ba lebane difatlhego, gore boitumelo jwa bone “bo tlè bo dihalè.”—Ditem. 9, 12.

LEBAKA LA GO BO E LE MOSOLA

 5. (a) Ke boemo bofe jo bo neng jwa tsoga mo motlheng wa ga Johane joo bo ileng jwa tsoga gape le mo metlheng ya segompieno? (b) Fela jaaka Johane, rona gompieno re ka bontsha jang gore re lemoga botlhokwa jwa gore go nne le kutlwano mo phuthegong?

⁵ Go bonala gore, mo motlheng wa ga Johane, fela jaaka go ntse le mo metlheng ya gompieno, go ne go na le bangwe ba ba neng ba sa kgotsofadiwe ke go nna mo dithutong tse di tlhamaletseng le tse di motlhofo tsa ga Keresete. Ba ne ba batla sengwe se se oketsegileng, sengwe seo se neng se tla kgotsofatsa boitlotlomatso jwa bone, sengwe seo se neng se tla ba godisa le go ba lekalekanya le batlhalefi ba lefatshe, mme ba ne ba ikemiseditse gore ba tla bodisa le go kgaoganya phuthego ya Bokeresete gore ba tle ba bone dikeletso tsa bone tsa bopelotshetlha. Johane o ne a itumelela thata go bona phuthego e le mo kutlwanong eo e ikaegileng mo loratong le mo thutong e e siameng tumalanong le Rara le Morwa. Re tshwanetse go ngaparela kutlwano ya phuthego fela thata gompieno, le e leng gone go gana go kopana mmogo kana go dumedisanya le bao ba jalang thuto nngwe ya botenegi e e sa dumalaneng le eo e amogetsweng ka Dikwalo tse di tlhotlheleditsweng. Fa re ka nna re ntse re tsamaya kafa ditaolong tsa Modimo, le ka boitumelo jo bogolo jo bo fitlhelwang mo bokopanong jwa rona le Bakeresete ba boammaaruri, re ka tlhomamisega gore “tshegōhaco e tla nna le rona, le boutlwèlō botlhoko, le kagishō, e le tse di cwañ mo Modimoñ Rara, le mo go Yesu Keresete, Morwa Rara, mo boamarureñ le mo loratoñ.” (Tem. 3) Tota ruri lokwalo lwa bobedi lwa ga Johane lo otlelela kafa bongwefela jo bo ntseng jalo jwa Bakeresete bo lereng masego ka gone.

[Dintlha tse di kwa tlase]