Flai i Go Antap Olsem Tarangau
TAIM wanpela man i kisim nogut inap 5-pela yia long ol banis kalabus nogut bilong ol Natsi, em i gat wanem tingting long dispela? Em i stap bel hevi tru? Em i bel nogut long ol? Em i laik bekim pasin nogut ol i bin mekim long em?
Ating bai yu kirap nogut long tok bilong wanpela man em i bin karim kain hevi olsem. Em i tok: “Dispela i bin helpim mi tru—mi no bin ting em inap helpim mi olsem.” Olsem wanem na em inap ting olsem? Em i tok: “Mi painim gutpela ples hait aninit long God Antap Tru, na tok bilong profet Aisaia i kamap tru long mi, em i tok: ‘Ol manmeri i bilip long Bikpela na i wetim em i helpim ol, ol bai i stap strong oltaim. Na bai ol i flai olsem ol tarangau. Bai ol i . . . wokabaut na ol i no inap les.’ ”—Aisaia 40:31.
Ol i bin mekim nogut tru long dispela man Kristen na bagarapim nogut tru bodi bilong em, tasol bel bilong em i stap strong—i olsem em i flai i go antap olsem tarangau, na maski ol Natsi i bin mekim nogut tru long em, ol i no inap daunim em. Olsem Devit i bin mekim, em tu i painim ples hait aninit long “wing” bilong God. (Song 57:1) Dispela Kristen i mekim wok long wanpela tok piksa bilong profet Aisaia na em i tok, strong bilong em long ol samting bilong spirit i wankain olsem strong bilong tarangau i save flai i go antap tru long skai.
Olsem wanem? Sampela taim yu pilim olsem ol hevi i daunim yu? Ating yu tu yu laik i go hait aninit long wing bilong God Antap Tru na bai yu ken “flai olsem ol tarangau.” Bilong helpim yumi long save, olsem wanem yumi inap mekim olsem, i gutpela yumi ken save long sampela samting bilong ol tarangau, em planti taim Baibel i save mekim tok piksa long en.
Aninit Long Plak i Gat Piksa Bilong Tarangau
Ating ol tarangau em nambawan pisin ol lain bilong bipo i laik lukim, long wanem, ol tarangau i gat bikpela strong, na taim ol i save flai antap ol i gutpela tru long lukim. Planti ami bilong bipo, olsem bilong Babilon, Persia, Rom, ol i bin holim plak i gat piksa bilong tarangau. Ami bilong Bikpela King Sairus i holim kain plak olsem. Baibel i tok profet olsem dispela king bilong Persia bai i kirap long hap bilong is na i kam olsem wanpela pisin i save kaikai abus, bilong kaikai, olsem pinisim, Gavman Babilon. (Aisaia 45:1; 46:11) Inap 2 handet yia bihain long taim ol i bin raitim dispela tok profet, ol ami bilong Sairus, em ol i gat piksa bilong tarangau long plak ol i save karim i go long pait, ol i sut i kam stret long taun Babilon olsem wanpela tarangau i flai i kam daun stret long abus em i laik kaikai.
Na bipo liklik, ol bikpela man bilong ami, olsem Salemein na Napoleon, na ol kantri olsem Amerika na Jemani, ol tu i gat piksa bilong tarangau long plak bilong ol. God i bin tokim ol Israel ol i no ken lotuim piksa bilong tarangau o narapela pisin o animal samting. (Kisim Bek 20:4, 5) Tasol ol man bilong raitim Baibel ol i mekim tok piksa long pasin bilong ol tarangau bambai ol man inap kisim gut tok bilong ol. Olsem na Baibel i save stori planti taim long tarangau, winim ol narapela pisin, bilong makim ol samting olsem gutpela tingting na save, na pasin bilong God long lukautim man, na pasin bilong spit.
Ai Bilong Tarangau
Long bipo yet na i kam inap nau, ol man i save, ai bilong tarangau i sap moa yet. I gat wanpela kain tarangau, kala bilong en i olsem gol, na hevi bilong en i no save winim 5-pela kilogram, tasol ai bilong en i bikpela, winim bilong ol man, na i sap moa. Jehova yet, taim em i tokim Jop long pasin bilong tarangau long painim kaikai, em i tok: “Maski abus i stap longwe, ol [tarangau] i save lukim.” (Jop 39:27, 29) Buk bilong Alice Parmelee (All the Birds of the Bible) i tok: “Wanpela taim wanpela tarangau i lukim wanpela pis i dai pinis na i trip antap long wanpela raunwara i stap longwe inap 5-pela kilomita, na em i flai i go stret long dispela ples. Dispela tarangau inap lukim wanpela liklik samting i stap longwe moa, winim ol man, na tu, em inap putim ai long dispela pis taim em i flai 5-pela kilomita i kam, na ai bilong en i no lusim pis.”
Ai bilong tarangau i sap moa, olsem na i stret tru long em i makim gutpela tingting na save, em wanpela bikpela pasin bilong Jehova. (Skelim wantaim Esekiel 1:10; KTH 4:7.) Olsem wanem tarangau inap makim dispela samting? Long wanem, man i gat gutpela tingting em inap skelim ol hevi samting bai kamap sapos em i mekim wanpela samting. (Sindaun 22:3) Tarangau inap lukluk longwe tru, na sapos i gat wanpela samting inap bagarapim em, em inap lukim, maski dispela samting i stap longwe, na nau em inap mekim wanpela samting bilong abrusim. Dispela pisin i olsem wanpela man long tok piksa bilong Jisas, em i tingim bikpela win na ren inap kamap, olsem na em i wokim haus bilong em antap long ples ston. (Matyu 7:24, 25) Long tok Spen, taim yumi stori long wanpela man na yumi tok em i olsem wanpela tarangau, dispela i makim olsem em i gat gutpela tingting o em inap skelim gut ol samting.
Sapos bihain yu gat rot long i go klostu long wanpela tarangau, lukim gut pasin bilong en long wokim ai bilong en. Taim em i lukluk long yu, em i no save mekim inap sotpela taim tasol na kwiktaim em i putim ai long narapela samting, nogat. Taim em i lukluk long yu, i olsem em i wok long glasim olgeta liklik liklik samting bilong yu. Na i olsem tu long man i gat gutpela tingting—em i no save kirap kwik na mekim wanpela samting, nogat; em i save skelim gut pastaim. (Sindaun 28:26) Pasin bilong tarangau, olsem em inap lukim ol samting i stap longwe, em inap tru long makim pasin bilong God, olsem gutpela tingting na save. Tasol ol man bilong raitim Baibel ol i tok piksa tu long pasin bilong tarangau long flai antap, em i naispela samting tru long lukim.
“Pasin Bilong Tarangau i Flai Antap”
“Pasin bilong tarangau [long] flai antap” i narapela kain tru. Em i save spit moa na i olsem em i no taitim bun liklik, na em i no gat wanpela rot em i bihainim, na taim em i flai i go, i no gat wanpela mak samting i makim olsem em i bin flai long dispela hap. (Sindaun 30:19) Na Krai 4:19 i stori long spit bilong tarangau bilong makim ol soldia bilong Babilon, olsem: “Mipela i ranawe na ol birua i ranim mipela. Ol i spit moa yet olsem tarangau i hetwin i go daun bilong kisim abus.” Sampela ripot i tok, taim tarangau i raun antap na em i lukim wanpela abus daunbilo, em i saitim wing bilong en na wantu em i hetwin i go daun. Taim em i mekim olsem, em i save spit moa yet, inap olsem 130 kilomita insait long wanpela aua. Olsem na Baibel i tok piksa long spit bilong tarangau, olsem bilong makim wanpela ami.—2 Samuel 1:23; Jeremaia 4:13; 49:22.
Tasol Aisaia i stori long pasin bilong tarangau long flai antap; i olsem em i no save taitim bun liklik o lusim hap strong bilong en. “Tasol ol manmeri i bilip long Bikpela na i wetim em i helpim ol, ol bai i stap strong oltaim. Na bai ol i flai olsem ol tarangau. Bai ol i ran na ol i no inap sotwin, na bai ol i wokabaut na ol i no inap les.” (Aisaia 40:31) Wanem samting i mekim na tarangau inap flai gut olsem em i trip tasol long win? Em i no hatwok long flai i go antap, long wanem, em i mekim wok long wanpela kain win i hat liklik na i save go antap. Yumi no inap lukim dispela win, tasol tarangau i save gut long painim. Taim em i painim pinis, tarangau i save opim wing na tel bilong en na em i raun raun insait long dispela win i hat liklik, na win i karim em i go antap. Taim em i go antap inap long mak em i laikim, em i trip tasol i go long narapela win i hat liklik, na win i karim em i go antap gen. Long dispela pasin, tarangau inap i stap sampela aua antap long skai na em i no pinisim bikpela strong.
Long sampela hap bilong Israel i gat planti tarangau i stap, olsem long wanpela ples daun ol i kolim Rift Valley, i save kirap long Esiongeber long nambis bilong solwara Retsi na i go antap long ples Dan long hap bilong not. Na ol dispela pisin i planti tru long sampela taim bilong yia, taim ol i laik kirap na flai i go long narapela hap bilong graun. Long sampela yia ol i bin kaunim namba bilong ol tarangau na em inap olsem 100,000. Taim san i kam antap long moningtaim na i hatim win liklik, planti handet pisin bilong kaikai abus i save flai i go antap long ol bikpela maunten ston long arere bilong dispela ples daun ol i kolim Rift Valley.
Pasin bilong tarangau long flai i go na i olsem em i trip tasol, dispela em i wanpela gutpela tok piksa tru bilong makim olsem strong bilong Jehova em inap litimapim yumi long ol samting bilong spirit na tingting, olsem long taim yumi stap bel hevi samting, na bai yumi inap mekim yet wok bilong yumi. Tarangau i no inap flai i go antap tru long strong bilong em yet, na olsem tasol yumi no inap karim ol hevi sapos yumi laik mekim long strong bilong yumi yet. Aposel Pol i tok: “Krais i save strongim mi, na long strong bilong em mi inap mekim olgeta samting.” (Filipai 4:13) Olsem tarangau i save wok oltaim long painim dispela kain win i hat liklik na i go antap, yumi tu i wok long “askim” Jehova long givim spirit bilong em long yumi, na yumi mekim olsem long rot bilong beten strong oltaim.—Luk 11:9, 13.
Ol tarangau i save flai i go long ol narapela hap, planti ol i save painim ol dispela win i go antap taim ol i lukim ol narapela pisin bilong kaikai abus ol i stap insait long dispela win. Wanpela saveman bilong ol pisin samting (D. R. Mackintosh) em i tok, wanpela taim em i lukim 250 tarangau na narapela bikpela pisin bilong kaikai abus ol i raun i go antap insait long wanpela win olsem. Ol Kristen bilong nau ol tu inap lain long wetim Jehova i strongim ol, na bilong mekim olsem ol i ken bihainim pasin bilong ol narapela wokman bilong God ol i stap gut long em.—Skelim wantaim 1 Korin 11:1.
Long Wing Bilong Tarangau
Taim pikinini tarangau i lain yet long flai, long dispela taim bagarap inap painim em. Planti pikinini tarangau i save bagarap taim ol i no lain gut yet long flai. Na taim lain Israel i lusim Isip ol i olsem pikinini pisin i no lain gut yet long flai, na bagarap inap painim ol. Olsem na i stret Jehova i givim tok long ol olsem: “Yupela i lukim pinis ol samting mi bin mekim long ol Isip. Na yupela i lukim mi bin karim yupela, olsem tarangau i karim nupela pikinini long wing bilong en. Na mi bringim yupela i kam long dispela ples, na nau yupela i stap wantaim mi.” (Kisim Bek 19:4) Sampela ripot i tok, ol i bin lukim sampela tarangau i karim pikinini tarangau long baksait bilong ol na bai ol i no ken pundaun na bagarap taim ol i lain nupela yet long flai. Wanpela buk (Palestine Exploration Quarterly, bilong G. R. Driver) i toktok long kain stori olsem, na i tok: “Olsem na dispela tok piksa long Baibel i no wanpela tok piksa nating—em i gat as bilong en long ol samting i save kamap tru.”
Na ol tarangau i save mekim gutpela wok papamama long ol narapela samting tu. Ol i save givim kaikai oltaim long ol liklik pikinini bilong ol, tasol mama i save mekim narapela samting tu—taim papa i karim abus i kam long haus bilong ol, mama i save brukim abus i go liklik liklik na bai pikinini inap daunim. Ol i save wokim haus bilong ol antap long ol maunten ston o long het bilong ol longpela diwai, olsem na ol pikinini i save stap ples klia na win ren samting inap painim ol. (Jop 39:27, 28) Long ol hap em Baibel i stori long en, strongpela san i mekim na liklik pikinini tarangau inap dai, tasol mama i save lukautim em gut. Em i save opim tupela wing bilong en na i stap olsem inap sampela aua, bambai pikinini i ken hait aninit long en.
Olsem na i stret tru Baibel i mekim tok piksa long wing bilong tarangau bilong makim olsem Jehova i save lukautim lain bilong em. Lo 32:9-12 i stori long pasin bilong Jehova long lukautim lain bilong em taim ol i wokabaut long ples wesan nating. Em i tok: “Em i makim lain bilong Jekop bilong em yet i lukautim. Ol Israel i longlong na raun nabaut long ples wesan nogut, em ples i gat bikpela win. Na Bikpela i painim ol na kisim ol na helpim ol. Em i was long ol olsem em i save was long em yet. God i helpim ol Israel gut na ol i no bagarap, olsem tarangau i lainim pikinini bilong en long flai, na taim pikinini i laik pundaun tarangau i save go aninit na karim em long wing na pikinini i no bagarap.” Na Jehova bai lukautim yumi tu olsem, sapos yumi wet long em.
Rot Bilong Ranawe
Sampela taim hevi i painim yumi na yumi laik bai yumi inap flai i go na lusim olgeta hevi bilong yumi. Bipo Devit i bin pilim olsem. (Skelim wantaim Song 55:6, 7.) Tru, Jehova i tok promis olsem em bai helpim yumi taim ol hevi na pen i painim yumi long dispela taim nau yumi stap long en, tasol em i no wokim rot bambai yumi ken ranawe na lusim ol hevi. Baibel i strongim yumi olsem: “Ol traim i bin kamap long yupela, ol i no ol narakain traim. Nogat. Ol i wankain olsem ol traim i save kamap long olgeta man. Na God i save bihainim tok bilong en, na em bai i no inap larim wanpela bilong ol traim i kamap long yupela, em i winim strong bilong yupela. Nogat. Sapos traim i kamap long yupela, orait God bai i wokim rot bilong helpim yupela. Dispela rot i olsem. Em bai i mekim yupela i sanap strong, na dispela traim bai i no inap daunim yupela.”—1 Korin 10:13.
Dispela ‘rot bilong helpim yumi’ o “rot bilong ranawe” (Baibel King James Version), em olsem: Yumi mas lain long bilip long Jehova na wet long em. Max Liebster, em yumi bin kaunim sampela tok bilong em long kirap bilong dispela stori, em i bin kisim save long dispela samting. Long ol dispela yia em i bin i stap long ol banis kalabus, em i wok long save gut long Jehova na i kisim pasin bilong bilip na wet long em. Max i kisim save olsem: Jehova i save strongim yumi long rot bilong Baibel, na spirit bilong em, na oganaisesen bilong em. Maski ol Witnes i stap long ol banis kalabus, ol i wok long painim ol wanbilip bilong ol na helpim ol long ol samting bilong spirit, olsem ol i kamapim sampela tok bilong Baibel i stap long tingting bilong ol, na taim ol i gat sampela nius samting bilong Baibel, ol i save givim long ol. Na tru tumas, Jehova i bin strongim ol, olsem ol Witnes i bin stap gut long em na winim kalabus ol i bin tokaut long en planti taim. Max i tok: “Oltaim mi wok long askim Jehova long helpim mi, na spirit bilong em i bin strongim mi.”
Na yumi tu, maski wanem hevi i painim yumi, yumi inap wet long spirit bilong Jehova i helpim yumi sapos yumi wok long askim em long givim long yumi. (Matyu 7:7-11) Taim dispela “strong bilong God” i strongim yumi pinis, ol hevi i no inap daunim yumi—bai yumi flai i go antap. Bai yumi wokabaut yet long rot bilong Jehova, na yumi no inap les. Bai yumi flai i go antap olsem tarangau.—2 Korin 4:7; Aisaia 40:31.
[Rait long pes 10]
Taim ai bilong en i lukluk long yu, em i no save mekim inap sotpela taim tasol
[Piksa Kredit Lain long pes 9]
Foto: Cortesía de GREFA
[Piksa Kredit Lain long pes 10]
Foto: Cortesía de Zoo de Madrid