Wutomi Li Sungulise Ku Yini?

“Wutomi” li ta hi ka Xikwembu. (Tipisalema 36:9) Wa swi kholwa leswo? Vanhu van’wana a va kholwi swaku Xikwembu hi xona xi nyikaka wutomi, loko leswo ku li ntiyiso swi vula swaku wutomi li yo tiyentxekela, a swi tiveki swaku hi mhaka muni li li kona. Loko ku li leswaku Yehovha Xikwembu a yentxe swaku ku va ni wutomi, swi vula swaku a hi yentxe hi xikongomelo.a Bibele la tlhamusela swaku wutomi li sungulise ku yini, naswona hi ta vona swaku hi mhaka muni hi swi kholwa leswo.

1. Minchumu hinkwayu leyi nga kona yi sungulise ku yini?

Bibele li li: “Akusunguleni, Xikwembu xi tumbuluxe matilo ni misava.” (Genesa 1:1) Vativi va siyensiya va vanyingi va pfumela swaku minchumu hinkwayu yi ve ni masungulu. Kambe yi sungulise ku yini? Xikwembu xi tirhise matimba ya xona kumbe moya wa ku kwetsima swaku xi yentxa minchumu hinkwayu, ku patsa ni ma galáxia, tinyeleti ni maplaneta. — Genesa 1:2.

2. Hi mhaka muni Xikwembu xi yentxe misava?

Yehovha a nga yi yentxanga mahala misava kambe a yi yentxe “leswaku ku yakiwa ka yona”. (Esaya 45:18) Xikwembu xa swi tiva swaku hi mhaka muni xi yentxe misava, xona a xi lava leswaku yi va ndhawu ya kahle ka vanhu, naswona va tshama ka yona va nga fi. (Lerha Esaya 40:28; 42:5.) Vativi va siyensiya va pfumela swaku misava ya hina i ya lisima, ya hambana ni maplaneta man’wana, a va kumanga planeta lin’wana leli nga ni minchumu leyi hi yi lavaka swaku hi tama hi hanya.

3. I ntxini xi yentxaka vanhu va hambana ni swiharhi?

Loko se a yentxe misava, Yehovha a game a yentxa minsinya ni swiharhi. Se, a tlhela a ‘tumbuluxa munhu hi xifaniso xa yena.’ (Lerha Genesa 1:27.) I ntxini xi yentxaka vanhu va nga fani ni swiharhi ni minchumu yin’wana? Leswi hi nga yentxiwa hi xifaniso xa Xikwembu, hi fanele hi tekelela wumunhu la xona, hi ku va ni lirhandzu ni ku lulama. Xikwembu xi hi yentxe na hi kota ku djondza tirimi, hi tsakela tinsimu ni swin’wana. Ku hambana ni swiharhi, hina ha swi kota ku tirhela Xikwembu.

DJONDZA SWIN’WANA

A hi voneni minchumu leyi kombisaka swaku wutomi li ve ni masungulu, ni leswaku leswi Bibele li swi vulaka hi ku yentxiwa ka misava swa twisiseka. Hi tlhela hi vona leswi hi nga swi djondzaka hi Xikwembu ka wumunhu leli vanhu va nga na lona.

4. Wutomi li ve ni masungulu

Vanhu va ku tala va khensiwa loko va yentxa minchumu ya ku hlamalisa hi ku kopiyara minchumu leyi nga kona. Se u swi vonisa ku yini, lweyi a nga yentxa minchumu hinkwayu a swi mu faneli ku khensiwa ku tlula vanhu? Sixtirani VHIDIYO, mi gama mi bula hi xivutiso lexi landzelaka.

VHIDIYO: Ku Va Ni Lipfumelo ka Xikwembu (2:43)

• I mpsini leswi vanhu va nga swi kopiyara ka ntumbuluku?

Leswi yindlo yin’wana ni yin’wana yi nga yakiwa hi munhu, se i mani lweyi a nga yentxa minchumu hinkwayu? Lerhani Vaheberu 3:4, mi gama mi bula hi swivutiso leswi landzelaka:

• A ntumbuluku wu tale hi minchumu ya ku hlamalisa. Se wena i yini lexi ku tsakisaka?

• Wa kholwa swaku ku ni lweyi a nga yentxa minchumu hinkwayu leyi nga kona? Loko u kholwa, hi mhaka muni?

Indje a wu swi tiva?

U nga kuma tinhlokomhaka ni mavhidiyo lawa ma yelanaka ni mhaka leyi, ka site la jw.org, lani ku nge: “Swi Yo Yentxiwa?” ni lani ku nge: “Mavonelo Ya Van’wana Hi Swaku Wutomi Li Sungulise Ku yini.”

“Phela yindlo yin’wana ni yin’wana yi yakiwa hi munhu, kambe lweyi a nga yentxa minchumu hinkwayu i Xikwembu”

5. Leswi Bibele li swi vulaka hi ku yentxiwa ka minchumu swa twisiseka

VHIDIYO: Matilo Ni Misava Swi Yo Yentxiwa? — Xiyenge (3:51)

• Bibele li djondzisa swaku misava yi yentxiwe hi 6 wa masiku wolawa ya 24 wa mawora?

• U pimisa swaku leswi Bibele li swi vulaka hi ku yentxiwa ka minchumu swa twisiseka? Hi mhaka muni u pimisa leswo?

Lerhani Genesa 1:1, mi gama mi bula hi xivutiso lexi landzelaka:

• Vativi va siyensiya va kholwa leswaku minchumu hinkwayu yi ve ni masungulu. Leswo swi yelanisa ku yini ni leswi wa ha ku swi djondzaka ka Bibele?

Van’wana va pimisa swaku Xikwembu xi tirhise ku tiyentxekela ka swilo swaku ku va ni wutomi misaveni. Ka vona xi yentxe célula lin’we, le li nga gama li titxintxa li va minchumu ya ku hambana leyi hanyaka. Lerhani Genesa 1:21, 25, 27, mi gama mi bula hi swivutiso leswi landzelaka:

• Ku nga va swaku Bibele li djondzisa swaku Xikwembu xi tirhise ku tiyentxekela ka swilo swaku xi yentxa tihlampfi, swiharhi swin’wana ni vanhu? Kumbe li djondzisa swaku xi yentxe minchumu hinkwayu leyi hanyaka hi ku ya hi minxaka ya yona?b

6. Vanhu va hambanile ni minchumu hinkwayu leyi Xikwembu xi nga yi yentxa

Hina hi hambanile ni swiharhi leswi Yehovha a nga swi yentxa. Lerhani Genesa 1:26, mi gama mi bula hi xivutiso lexi landzelaka:

• Vanhu va swi kota ku kombisa lirhandzu ni ntwela wusiwana hi mhaka va yentxiwe hi xifaniso xa Xikwembu. Se leswo swi hi djondzisa yini hi wumunhu la xona?

LESWI HI NGA SWI DJONDZA

Yehovha a yentxe tilo ni misava ni minchumu hinkwayu leyi hanyaka.

Ku kambela leswi hi nga swi djondza

• Bibele li djondzisa yini hi masungulu ya minchumu hinkwayu?

• Xikwembu xi tirhise ku tiyentxekela ka swilo swaku xi yentxa minchumu hinkwayu leyi hanyaka, kumbe xi yo swi vumba kunene?

• I ntxini xi yentxaka swaku vanhu va hambana ni minchumu hinkwayu leyi Xikwembu xi nga yi yentxa?

LOKO U LAVA KU TIVA SWIN’WANA

Vona swikombiso swa minchumu leyi nga kona leyi yi hi pfunaka ku vona swaku ku ni lweyi a nga yentxa swilo hinkwaswu.

“Hi Nga Djondza Yini Ka Leswi Xikwembu Xi Nga Swi Yentxa?” (Khindlimuka! wa Setembro wa 2006)

Vona swaku vapsali va nga va tlhamuselisa ku yini vana va vona leswi Bibele li swi vulaka hi ku yentxiwa ka swilo.

“Yehovha . . . A Yentxe Minchumu Hinkwayu” (2:37)

Vona swaku a djondzo ya ku tiyentxekela ka swilo ya twanana ni leswi Bibele li swi djondzisaka kumbe a yi twanani.

“Xikwembu Xi Tirhise Ku Tiyentxekela Ka Swilo Swaku Xi Yentxa Minchumu Hinkwayu Leyi Hanyaka?” (Nhlokomhaka leyi nga ka site la jw.org)

Van’wana va vula swaku a swilo swa khale swa ku fana ni marhambu ni wukambisisi leli vativi va siyensiya va nga li yentxa, swi seketela djondzo ya ku tiyentxekela ka swilo. Kambe leswo i ntiyiso?

A origem da vida — Cinco perguntas que merecem resposta (broxura hi Xiputukezi)