Maysa a Leksion No Kasano a Tamingen Dagiti Parikut

SUMAGMAMANO laeng a tattao ti nakapasar kadagiti amin a parikut a napasaran ni Job. Iti apagbiit laeng a tiempo, isu’t nadidigra gapu iti pannakapukaw ti kinabaknang ken pagbiaganna, ti nakaay-ay-ay nga ipapatay ti amin nga annakna, ken kamaudiananna gapu iti naut-ot unay a sakit. Gapu ta tinallikudan dagiti gagayyem ken kakabagianna, kinuna ni baketna nga ‘ilunod[nan] ti Dios ket matayen!’​—Job 2:9; 19:13, 14.

Nupay kasta, ni Job ket maysa a naisangsangayan a gubuayan ti pammaregta iti siasinoman nga agsagsagaba kadagiti umasping a suot. Ti nasayaat a nagbanagan ti pakasuotan a dimteng iti biagna ipakitana a ti panagibtur iti sidong ti pakarigatan paragsakenna ti puso ni Jehova, no matignaytayo iti pudpudno a nadiosan a debosion imbes a ti personal a pagimbagan.​—Job, dagiti kapitulo 1, 2; Job 42:10-17; Proverbio 27:11.

Naglaon met daytoy a salaysay ti Biblia kadagiti napateg a leksion no kasano a tamingen dagiti parikut. Mangipaay daytoy kadagiti makaawis atension nga ulidan no kasano a rumbeng​—wenno di rumbeng​—a mabalakadan ti maysa a naipasango kadagiti suot. Maysa pay, matulongannatay ti mismo a kapadasan ni Job nga agtignay iti natimbeng a pamay-an no maipasangotayo kadagiti adu a narikut a kasasaad.

Maysa a Leksion iti Negatibo a Panangbalakad

Ti sasao a “manangliwliwa ni Job” kaipapananna ti maysa a tao nga, imbes a mangliwliwa iti panawen ti kinadaksanggasat, pakaruenna ketdi ti kasasaad. Ngem iti laksid ti maikari a nagun-od a reputasion dagiti tallo a kakadua ni Job para iti bagbagida, ditay koma ipato a naan-anay a dakes dagiti motiboda. Uray kaskasano, mabalin a kayatda a tulongan ni Job, kas maitunos iti di umiso a panangmatmatda. Apay a napaayda? Kasano a nagbalinda nga instrumento ni Satanas, a determinado a mangdadael iti kinatarnaw ni Job?

Bueno, imbatayda ti gistay amin a balakadda iti maysa a di umiso a panangipapan: a ti panagsagaba dumteng laeng kadagidiay agbasbasol. Iti umuna a bitlana, kinuna ni Elifaz: “Asino ti napukaw, idinto ta awan basolna? Wenno sadino ti nakadadaelan ti nalinteg? Mayalubog iti nakitak, dagiti nagarado iti kinadangkok ket nagmulada iti riribuk, inanida met laeng.” (Job 4:7, 8) Sibibiddut a namati ni Elifaz a mailiklik iti didigra dagiti awan basolna. Inkalinteganna a yantangay nakaro idi ti sagsagabaen ni Job, nagbasol la ketdi iti Dios.a Uray met da Bildad ken Zofar impapilitda nga agbabawi ni Job kadagiti basolna.​—Job 8:5, 6; 11:13-15.

Ad-adda pay nga isut’ inupay dagiti tallo a kakadua ni Job gapu iti panangyebkasda kadagiti personal a kapanunotan imbes a ti nadiosan a kinasirib. Kinuna pay ketdi ni Elifaz nga ‘awan pammati ti Dios kadagiti adipenna’ ken saan a napateg ken Jehova no nalinteg man wenno saan ni Job. (Job 4:18; 22:2, 3) Narigat a panunoten ti maysa nga ad-adda a makapaupay​—wenno ad-adda nga awan kinaagpaysuanna​—a sasao ngem kadagita! Di pakasdaawan, binabalaw kamaudiananna ni Jehova ni Elifaz ken dagiti kakaduana gapu iti daytoy a panagtabbaaw. “Dakayo a lallaki dikayo insao ti maipapan kaniak iti banag a napudno,” kinunana. (Job 42:7) Ngem dumtengto pay ti kakaruan a makadadael a panangipapan.

Kamaudiananna, nangaramid ni Elifaz kadagiti nakaro a pammabasol. Gapu ta dina mapaamin ni Job nga isut’ nagbasol, nangparnuay kadagiti basol nga impapanna nga inaramid ni Job. “Saan aya a dakkel ti kinadangkokmo, ken awan kadi ti patingga dagiti kinadangkesmo?” insaludsod ni Elifaz. “Ta nangalaka kadagiti salsalda iti kakabsatmo gapu iti awan, ket linabusam dagiti lamolamo kadagiti pagkawesda. Dika nangted ti danum iti nabannog tapno uminum, ket inkedkedmo ti tinapay iti mabisin.” (Job 22:5-7) Naan-anay nga awan nakaibasaran dagitoy a pammabasol. Inladawan ni Jehova a mismo ni Job kas maysa a tao nga “awan pakapilawanna ken nalinteg.”​—Job 1:8.

Kasanot’ panagtignay ni Job kadagitoy a panangraut iti personal a kinatarnawna? Nalawag a tinutuok ken pinagleddaangda ngem ad-adda a determinado a mangpaneknek a saan nga umiso dagitoy a pammabasol. Kinapudnona, naseknan unay iti panangalangonna iti bagina ta, iti maysa a pamay-an, rinugianna a pabasolen ni Jehova gapu iti sasaadenna. (Job 6:4; 9:16-18; 16:11, 12) Nabaybay-an dagiti pudpudno nga isyu a nairaman, ken nagbalin ti panagsasarita nga awan kaes-eskanna a debate maipapan iti no ni Job ket maysa a nalinteg a lalaki wenno saan. Ania dagiti leksion a maadal dagiti Kristiano iti daytoy makadidigra a panangbalakad?

1. Rumbeng a saan nga ipapan ti maysa a naayat a Kristiano iti damo a dagiti parikut ti maysa a kabsat ket gapuananna met laeng. Ti makasair a panangbabalaw kadagiti napalabas a biddut​—agpayso man wenno parparbo​—ket mabalin a naan-anay a makapaupay iti maysa a tao a makidangdangadang tapno agballigi. Kasapulan ti malmaldaangan a kararua ti ‘liwliwa’ imbes nga unget. (1 Tesalonica 5:14) Kayat ni Jehova nga agbalin dagiti manangaywan kas “maysa a paglemmengan no agangin,” saan a “makatuok a manangliwliwa” a kas kada Elifaz, Bildad, ken Zofar.​—Isaias 32:2; Job 16:2.

2. Saan a rumbeng a mangpabasoltayo no awan ti nalawag a pammaneknek. Dagiti saosao wenno panangipapan​—kas iti daydiay ken Elifaz​—ket saan a natibker a pangibatayan iti panangtubngar. Kas pagarigan, no nakaaramid ti maysa a panglakayen iti biddut a pammabasol, nalabit a mapukawan iti kredibilidad ken agbalin a pakaigapuan ti emosional a pakarigatan. Kasanot’ panagrikna ni Job a dumdumngeg iti kasta a saan nga umiso a balakad? Inyebkasna ti pannakatutuokna babaen kadagitoy a makalais a sasao: “Anian a panangtulongmo iti awanan pannakabalin!” (Job 26:2) Ti maysa a maseknan a manangaywan ‘paglintegenna dagiti ima a nalpay,’ saanna a pakaruen ti parikut.​—Hebreo 12:12.

3. Rumbeng a naibatay ti balakad iti Sao ti Dios, saan nga iti personal a kapanunotan. Agpada a di umiso ken makadadael ti argumento dagiti kakadua ni Job. Imbes a pagbalinenda a nadekdekket ni Job ken Jehova, isut’ inturongda a mangpanunot nga adda bangen a nangisina kenkuana iti nailangitan nga Amana. (Job 19:2, 6, 8) Iti sabali a bangir, ti nasigo a panangusar iti Biblia palintegenna ti bambanag, pabilgenna ti dadduma, ken mangipaay iti pudno a liwliwa.​—Lucas 24:32; Roma 15:4; 2 Timoteo 3:16; 4:2.

Saan laeng a makatulong ti libro a Job kadagiti Kristiano a mangilasin kadagiti pagpeggadan no di ket mangipaay met iti makatulong a leksion no kasanot’ panangipaay iti epektibo a balakad.

No Kasano ti Mangipaay iti Balakad

Naan-anay a naiduma ti balakad ni Eliu iti imbalakad dagiti tallo a kakadua ni Job, agpada iti linaon ken iti pamay-an a pannakilangen ni Eliu ken ni Job. Inaramatna ti nagan ni Job ken nagsao kenkuana kas maysa a gayyem, saan a kas ukom ni Job. “Nupay kasta, Job, dawatek kenka, denggem ti bitlak, ken ipangagmo amin dagiti saok. Adtoy! agturongak iti pudno a Dios met laeng a kas kenka; nabukelak met a naggapu iti daga.” (Job 33:1, 6) Alisto met ni Eliu a nangpadayaw ken Job gapu iti nalinteg a kabibiagna. “Maragragsakanak iti kinalintegmo,” impanamnamana ken Job. (Job 33:32) Malaksid pay iti daytoy naasi a pamay-an ti panangbalakad, nagballigi ni Eliu iti dadduma pay a rason.

Gapu ta siaanus a nagur-uray agingga a nalpas dagiti dadduma a nagsao, ad-adda a naawatan ni Eliu dagiti parikut sakbay a nangipaay ti balakad. Ipapantayon a maysa a nalinteg a tao ni Job, dusaen aya ni Jehova? “Adayo koma nga ipagarup a ti pudno a Dios aramidenna ti kinadangkok, ken ti Mannakabalin-amin, nga isu aramidenna koma ti kinadangkes!” kinuna ni Eliu. “Isu dina isina dagiti matana iti nalinteg.”​—Job 34:10; 36:7.

Agpayso aya a ti kinalinteg ni Job ti kangrunaan nga isyu? Inturong ni Eliu ti atension ni Job iti maysa a di natimbeng a panangmatmat. “Kinunam, ‘Ti kinalintegko ad-adda ngem iti kinalinteg ti Dios,’” inlawlawagna. “Imatangam ti langit ket kitaem, ket mingmingam dagiti ulep, a pudno a nangatngatoda ngem sika.” (Job 35:2, 5) No kasano a nangatngato nga adayo dagiti ulep ngem datayo, kasta met a ti daldalan ni Jehova nangatngatoda ngem kadagiti dalantayo. Awan karbengantayo a mangukom iti pamay-an ti panangaramidna kadagiti bambanag. “Dagiti tattao agbutengda ngarud kenkuana. Isu dina padayawan dagiti asinoman a mamasirib iti bukodda a puso,” ingngudo ni Eliu.​—Job 37:24; Isaias 55:9.

Ti nasayaat a balakad ni Eliu ti nangisagana iti dalan para ken Job a mangawat iti kanayonan a pannursuro manipud ken Jehova a mismo. Iti kinapudnona, adda nakadidillaw a pagpadaan ti panangrepaso ni Eliu kadagiti “nakaskasdaaw nga aramid ti Dios,” iti kapitulo 37, ken dagiti sasao a mismo ni Jehova ken Job, a nailanad iti kapitulo 38 aginggat’ 41. Nalawag, minatmatan ni Eliu dagiti bambanag manipud iti panangmatmat ni Jehova. (Job 37:14) Kasano a matulad dagiti Kristiano ti nasayaat nga ulidan ni Eliu?

Kas ken Eliu, tarigagayan a nangnangruna dagiti manangaywan ti agbalin a mannakipagrikna ken naasi, a laglagipenda nga imperpektoda met. Nasayaat kadakuada a dumngeg a naimbag tapno maammuanda amin a mainaig iti maysa a banag ken maawatanda dagiti parikut sakbay a mangbalakadda. (Proverbio 18:13) Maysa pay, babaen ti panangusar iti Biblia ken kadagiti Nainkasuratan a publikasion, masiguradoda a ti panangmatmat ni Jehova ti masursurot.​—Roma 3:4.

Malaksid iti panangipaayna kadagiti praktikal a leksion para kadagiti panglakayen, isuronatayo ti libro a Job no kasano a sanguen dagiti parikut iti natimbeng a pamay-an.

Ti Di Matarigagayan a Panagtignay Kadagiti Narigat a Kasasaad

Gapu ta pinakapsut ti panagsagabana ken naupay gapu kadagiti barengbareng a manangliwliwa kenkuana, nagsakit ti nakem ken nagleddaang ni Job. “Mapukaw koma ti aldaw a nakayanakak . . . Ti kararuak mautoyan iti biagko,” inyasugna. (Job 3:3; 10:1) Gapu ta dina ammo a ni Satanas ti makingapuanan, impapanna a ti Dios ti makin-aramid kadagiti sagsagabaenna. Kasla di nainkalintegan nga isu​—a maysa a nalinteg a tao​—ket agsagaba. (Job 23:10, 11; 27:2; 30:20, 21) Daytoy a kababalin ti nangkullaap ken ni Job kadagiti dadduma pay a rumbeng nga usigen ken nangiturong kenkuana a mangbabalaw iti pannakilangen ti Dios iti sangatauan. Insaludsod ni Jehova: “Aw-awanemto laeng aya ti panangukomko? Pabiddutennakto aya tapno mapalintegka koma?”​—Job 40:8.

Nalabit a ti dagus a reaksiontayo no maipasango iti pakarigatan isut’ pannakarikna a maysatayo a biktima, kas iti narikna ni Job. Ti gagangay a reaksion isut’ panagsaludsod iti, ‘Apay a siak pay? Apay a dagiti dadduma​—a dakdakes ngem siak​—ket agbibiag a kasla nawaya manipud kadagiti parikut?’ Negatibo dagitoy a pampanunot a maparmektayo babaen ti panagmennamenna iti Sao ti Dios.

Saan a kas ken Job, addaantayo iti kasasaad a mangtarus kadagiti daddadakkel nga isyu a nairaman. Ammotayo a ni Satanas ket “agsursursor a kasla leon a ngumerngernger, nga agsapsapul iti asinoman nga alun-onenna.” (1 Pedro 5:8) Kas ipalgak ti libro a Job, maragragsakan ti Diablo a mangdadael iti kinatarnawtayo babaen ti panangyegna kadatayo kadagiti parikut. Isut’ determinado a mangpaneknek iti karitna a Saksinatay laeng ni Jehova no nasayaat ti kasasaad. (Job 1:9-11; 2:3-5) Addaantay kadi iti tured a mangitandudo iti kinasoberano ni Jehova ket iti kasta mapaneknekan nga ulbod ti Diablo?

Ipakita ti ulidan ni Jesus, ken dagiti di mabilang a sabsabali pay a matalek nga adipen ni Jehova, a ti sumagmamano a kita ti sagsagabaen ket gistay di maliklikan iti daytoy a sistema ti bambanag. Kinuna ni Jesus a kasapulan a situtulok dagiti adalanna a ‘mangibaklay iti kayoda a pagtutuokan’ no tarigagayanda ti sumurot kenkuana. (Lucas 9:23) Mabalin a ti bukodtayo a “kayo a pagtutuokan” ket maysa wenno ad-adu pay kadagiti rigat nga inibturan ni Job​—sakit, ipupusay dagiti patpatgen, panagleddaang, kinarigat ti panagbiag, wenno ibubusor dagiti di manamati. Aniaman a kita ti parikut ti maipasango kadatayo, adda positibo a benneg dayta. Mabalintay a matmatan ti kasasaadtayo kas maysa a gundaway tapno maipakita ti panagibtur ken di maisin a kinatarnawtayo ken Jehova.​—Santiago 1:2, 3.

Kasta ti panagtignay dagiti apostol ni Jesus. Di nagbayag kalpasan ti Pentecostes nasapsaplitda gapu iti panangikaskasabada iti maipapan ken Jesus. Imbes a maupay, pimmanawda nga ‘agragrag-o.’ Nagrag-oda, saan a gapu iti mismo a panagsagaba, no di ket gapu ta “naibilangda a maikari a maibabain maigapu iti naganna [ni Kristo].”​—Aramid 5:40, 41.

Siempre, saan nga amin a pakarigatantayo ket dumteng kadatayo gapu iti panagserbitayo ken Jehova. Mabalin nga iti uray kaskasano, gapuanantay met laeng dagiti parikuttayo. Wenno nalabit naapektaranna ti kinatimbengtayo iti naespirituan gapu iti parikut a saantay a bukod a nagkamalian. Aniaman ti kasasaad, ti napakumbaba a kababalin a kas ken Job tulongannatay a mangilasin no sadinot’ nagbiddutantayo. Inamin ni Job ken Jehova: “Nagsaoak, ngem diak naawatan.” (Job 42:3) Ti maysa a mangbigbigbig kadagiti biddutna iti kastoy a pamay-an nalabit a maliklikanna dagiti umasping a parikut iti masanguanan. Kas kuna ti proverbio, “ti tao a manakem madlawna ti dakes ket aglemmeng.”​—Proverbio 22:3.

Kangrunaan iti amin, ipalagip kadatayo ti libro a Job a temporario laeng dagiti parikuttayo. Kuna ti Biblia: “Kunaentayo a naragsak dagidiay nakapagibtur. Nangngegyo ti panagibtur ni Job ket nakitayo ti nagbanagan nga impaay ni Jehova, a ni Jehova nadungngo unay iti panagayat ken naasi.” (Santiago 5:11) Masiguradotayo a gunggonaanto met ni Jehova ti kinamatalek dagiti adipenna itatta.

Segseggaantay met ti panawen inton amin a kita ti parikut​—“dagiti immuna a bambanag”​—​naglabasdan. (Apocalipsis 21:4) Agingga iti idadateng dayta nga aldaw, agserbi kas maysa a napateg a giya ti libro a Job a tumulong kadatayo a mangtaming kadagiti parikut buyogen ti kinasirib ken kinatibker.

[Footnote]

[Ladawan iti panid 28]

“Mingmingam dagiti ulep, a pudno a nangatngatoda ngem sika.” Iti kasta tinulongan ni Eliu ni Job a mangtarus a nangatngato ti daldalan ti Dios ngem ti daldalan ti tao