სატანა 

[მოწინააღმდეგე]

ებრაულ წერილებში სიტყვა სატან ბევრ ადგილას განსაზღვრული არტიკლის გარეშე გვხვდება. პირველად ის უარტიკლოდ გამოიყენება იმ ანგელოზთან მიმართებით, რომელიც წინააღმდეგობის გასაწევად გზაზე გადაუდგა ისრაელების დასაწყევლად მიმავალ ბალაამს (რც. 22:22, 32). სხვა შემთხვევებში ის გამოყენებულია ადამიანებთან, რომლებიც სხვებს უპირისპირდებოდნენ, მტრობდნენ და წინააღმდეგობას უწევდნენ (1სმ. 29:4; 2სმ. 19:21, 22; 1მფ. 5:4; 11:14, 23, 25). მაგრამ განსაზღვრული არტიკლით (ჰა) ეს სიტყვა სატანა ეშმაკთან, ღვთის მთავარ მოწინააღმდეგესთან მიმართებით გამოიყენება (იობ. 1:6, სქ.; 2:1—7; ზქ. 3:1, 2). სიტყვა სატანას ბერძნულ წერილებში თითქმის ყოველთვის სატანა ეშმაკთან მიმართებით გამოიყენება და წინ უძღვის განსაზღვრული არტიკლი (ჰო).

დასაბამი. ბიბლიიდან ვიგებთ, რომ სატანის სახელით ცნობილ ქმნილებას ყოველთვის ეს სახელი არ ერქვა. მას ეს სახელი იმიტომ ეწოდა, რომ ღვთის მოწინააღმდეგე გახდა. ბიბლია არ გვიმხელს მის თავდაპირველ სახელს. შემოქმედი მხოლოდ ღმერთია, „სრულყოფილია მისი ნამოქმედარი“ და უმართლობა და უსამართლობა შორს არის მისი საქმეებისგან (კნ. 32:4). აქედან გამომდინარე, სატანად ქცეული პიროვნება თავდაპირველად ღვთის სრულყოფილი და მართალი ქმნილება იყო. ის სულიერი ქმნილებაა, რადგან ზეცაში ღვთის წინაშე წარდგომა შეეძლო (იობ. თ-ები 1, 2; გმც. 12:9). იესო ქრისტემ მასზე თქვა: „ის თავიდანვე კაცისმკვლელი იყო და ჭეშმარიტებაში არ დადგა, რადგან არ არის მასში ჭეშმარიტება“ (ინ. 8:44; 1ინ. 3:8). იესოს სიტყვებიდან ჩანს, რომ სატანა ერთ დროს ჭეშმარიტ გზას ადგა, მაგრამ მიატოვა. ის კაცისმკვლელი გახდა, როცა ადამი და ევა ჩამოაცილა ღმერთს და მათი სიკვდილი გამოიწვია. შედეგად, ცოდვა და სიკვდილი მათ შთამომავლებზეც გავრცელდა (რმ. 5:12). სატანა უბრალოდ ბოროტება არ არის, რადგან ის თვისებები და ქმედებები, რომლებსაც ბიბლია მას უკავშირებს, მხოლოდ პიროვნებას შეიძლება ახასიათებდეს. ნათელია, რომ იესოსა და მისი მოწაფეების მსგავსად სხვა ებრაელებმაც იცოდნენ, რომ სატანა პიროვნება იყო.

ასე რომ, ეს სულიერი ქმნილება თავიდან მართალი და სრულყოფილი იყო, მაგრამ ცოდვისა და ხრწნის გზას დაადგა. იაკობი ამ პროცესს ასე აღწერს: „თითოეულს სცდის საკუთარი სურვილი, რომელიც აიყოლიებს და აცდუნებს მას. სურვილი კი, როცა განაყოფიერდება, შობს ცოდვას, ხოლო ჩადენილი ცოდვა ბადებს სიკვდილს“ (იაკ. 1:14, 15). როგორც ჩანს, სატანის არჩეული კურსი გარკვეულწილად ჰგავს ტვიროსის მეფის კურსს, რომელიც აღწერილია ეზეკიელის 28:11—19-ში (იხ. სრულყოფილება [პირველი შემცოდველი და ტვიროსის მეფე]).

ბიბლიიდან ნათლად ჩანს, რომ სწორედ სატანა ელაპარაკა ევას გველის მეშვეობით და ღვთის კანონი დაარღვევინა. ევამ კი ადამს უბიძგა დაუმორჩილებლობისკენ (დბ. 3:1—7; 2კრ. 11:3). იმის გამო, რომ სატანამ გველი გამოიყენა, ბიბლია მას გველს უწოდებს. ამ სიტყვამ ცბიერის მნიშვნელობა შეიძინა. სატანას აგრეთვე ეწოდება „მაცდური“ (მთ. 4:3) და ცრუ, „სიცრუის მამა“ (ინ. 8:44; გმც. 12:9).

უზენაესობის საკითხის წამოჭრა. ევასთან საუბრისას (გველის მეშვეობით) სატანამ სინამდვილეში ეჭვქვეშ დააყენა იეჰოვას უზენაესობის კანონიერება და სამართლიანობა. მან ევას აფიქრებინა, რომ ღმერთი უსამართლოდ ექცეოდა და რაღაც კარგს უმალავდა. მან ისიც თქვა, რომ ღმერთმა იცრუა, როცა პირველ წყვილს უთხრა, რომ აკრძალული ნაყოფის ჭამის შემთხვევაში მოკვდებოდნენ. აგრეთვე სატანამ დაარწმუნა ევა, რომ თავისუფალი, ღვთისგან დამოუკიდებელი და ღვთის მსგავსი გახდებოდა. ამგვარად, ამ ბოროტმა სულიერმა ქმნილებამ ევას თვალში საკუთარი თავი ღმერთზე მაღლა დააყენა. სატანა ევას ღმერთი გახდა, თუმცა ევას მაშინ წარმოდგენაც არ ექნებოდა, ვისთან ჰქონდა საქმე. თავისი მოქმედებით ის პირველ კაცსა და ქალზე გაბატონდა და საკუთარი თავი იეჰოვას მეტოქე ღმერთად აქცია (დბ. 3:1—7).

ბიბლია წამიერად ხდის ფარდას ზეცაში მომხდარ მოვლენებს და გვამცნობს, რომ მოგვიანებით სატანა, როგორც მეტოქე ღმერთი, იეჰოვას წინაშე წარდგა და გამომწვევად უთხრა, რომ ჩამოაშორებდა მის მსახურ იობს და, შესაბამისად, ღვთის ნებისმიერ მსახურს. მან დაადანაშაულა ღმერთი, რომ დაუმსახურებლად აძლევდა იობს ყველაფერს და მფარველობდა, ამიტომ ის ვერ სცდიდა იობს და ვერ ააშკარავებდა, რომ სინამდვილეში მას სუფთა გული არ ჰქონდა. სატანის სიტყვებიდან ისიც გამოჩნდა, რომ თითქოს იობი ანგარებით ემსახურებოდა ღმერთს. მან თქვა: „ტყავი ტყავის სანაცვლოდ, სიცოცხლის სანაცვლოდ კი ყველაფერს გაიღებს კაცი. აბა, გაიწოდე ხელი, შეახე მის ძვალსა და ხორცს, და ნახე, თუ პირში არ დაგიწყოს გმობა“ (იობ. 1:6—12; 2:1—7; იხ. უზენაესობა).

ამ შემთხვევაში იეჰოვამ ნება დართო სატანას, უბედურება დაეტეხა იობისთვის. ის არ ჩაერია, როცა სატანამ აღძრა სებელები, თავს დასხმოდნენ იობის ფარებს და როცა, მაცნის სიტყვების თანახმად, ზეციდან ჩამოვარდნილმა „ღვთის ცეცხლმა“ შთანთქა ცხვარი და მწყემსები. ბიბლიაში არ წერია, რა იგულისხმება ამ ცეცხლში, მეხი თუ სხვა რამ. სატანამ აგრეთვე აღძრა ქალდეველთა სამი რაზმი, თავს დასხმოდნენ იობის პირუტყვსა და მსახურებს, და გამოიწვია ქარიშხალი, რომელმაც იობის შვილები დახოცა და ქონება გაანადგურა. ბოლოს მან იობს საშინელი დაავადება შეჰყარა (იობ. 1:13—19; 2:7, 8).

ეს მოვლენები ცხადყოფს, რომ ამ სულიერ ქმნილებას, სატანას, დიდი ძალა აქვს და, რომ ის ბოროტი და მკვლელია.

თუმცა უნდა აღინიშნოს, რომ სატანა ვერ წავიდა ღვთის მითითების წინააღმდეგ და ეჭვქვეშ ვერ დააყენა ღვთის ძალა და ძალაუფლება, როცა ღმერთმა მას იობის სიცოცხლის ხელყოფა აუკრძალა (იობ. 2:6).

ღვთის დაუოკებელი მოწინააღმდეგე. სატანა ღვთის წინააღმდეგ წავიდა და ეჭვქვეშ დააყენა მისი მსახურების უმწიკვლობა. ამგვარად, მან გაამართლა თავისი სახელი, ეშმაკი, რაც ცილისმწამებელს ნიშნავს. ეს სახელი მას ედემის ბაღში იეჰოვა ღმერთის ცილისწამებისთვის ეწოდა.

სხვა ბოროტი ანგელოზები შეუერთდნენ. ნოეს დღეებში მომხდარ წარღვნამდე ღვთის სხვა ანგელოზებმაც დატოვეს მათთვის განკუთვნილი სამკვიდრო ზეცაში და აღარ ასრულებდნენ თავიანთ დავალებას. მათ ხორცი შეისხეს, ჩამოვიდნენ დედამიწაზე, დაქორწინდნენ ქალებზე და მათთან ეყოლათ შვილები, რომელთაც ნეფილიმები ეწოდათ (დბ. 6:1—4; 1პტ. 3:19, 20; 2პტ. 2:4; იუდ. 6; იხ. ნეფილიმები; ღვთის ძეები). ეს ანგელოზები სატანას დაექვემდებარნენ, რადგან მიატოვეს ღვთის მსახურება. ამიტომაც ეწოდება სატანას დემონთა მმართველი. ერთხელ, როცა იესომ დემონები განდევნა ერთი კაცისგან, ფარისევლებმა თქვეს, რომ მან ეს დემონთა მმართველის, ბელზებელის დახმარებით გააკეთა. მათ რომ ბელზებელში სატანა იგულისხმეს, ჩანს იესოს პასუხიდან: „თუ სატანა სატანას დევნის, თავისივე წინააღმდეგ გაყოფილა“ (მთ. 12:22—27).

მოციქული პავლე სატანას „ზეციერ ბოროტ სულებს“ უკავშირებს და მათ „ქვეყნიერების სიბნელის მპყრობელებს“ უწოდებს (ეფ. 6:11, 12). სატანა არის „ჰაერის ძალაუფლების მთავარი“, რადგან ის დედამიწაზე გაბატონებული უხილავი სამყაროს მმართველია (ეფ. 2:2). „გამოცხადებიდან“ ვიგებთ, რომ მას „შეცდომაში შეჰყავს მთელი მსოფლიო“ (გმც. 12:9). მოციქულმა იოანემ თქვა, რომ „მთელი ქვეყნიერება ბოროტის ხელშია“ (1ინ. 5:19). შესაბამისად, ის არის „ამ ქვეყნიერების მმართველი“ (ინ. 12:31). სწორედ ამ მიზეზით იაკობმა დაწერა: „ქვეყნიერებასთან მეგობრობა ღვთის მტრობაა“ (იაკ. 4:4).

ბრძოლა „შთამომავლის“ გასანადგურებლად. სატანა თავიდანვე არ იშურებდა ძალ-ღონეს, რომ აღთქმული შთამომავალი აბრაამის ხაზში არ მოსულიყო (დბ. 12:7). როგორც ჩანს, ის ცდილობდა, სარა შებღალულიყო, რათა ღვთის თვალში აღთქმული შთამომავლის გაჩენის ღირსი არ ყოფილიყო. მაგრამ ღმერთმა დაიცვა სარა (დბ. 20:1—18). როგორც ბიბლიიდან ჩანს, ის ყველაფერს აკეთებდა აბრაამის შთამომავალთაგან ღვთის რჩეული ერის, ისრაელის გასანადგურებლად — ცოდვის ჩადენისკენ უბიძგებდა მათ და სხვა ერებს უმხედრებდა. ღვთის წინააღმდეგ სატანის ამბიციური ბრძოლის კულმინაცია და, ერთი შეხედვით, გამარჯვება იყო, როცა ბიბლიის მიხედვით მესამე მსოფლიო იმპერიამ, ბაბილონმა, აიღო იერუსალიმი, დაამხო დავითის შთამომავლის, მეფე ციდკიას მმართველობა, გაანადგურა იეჰოვას ტაძარი და გააპარტახა იერუსალიმი და იუდა (ეზკ. 21:25—27).

სატანამ მიზნის მისაღწევად ბაბილონის დინასტია გამოიყენა, რომელსაც თავიდან ნაბუქოდონოსორი ედგა სათავეში. ისრაელი 68 წელს იყო ბაბილონის ტყვეობაში მის დამხობამდე. ბაბილონი არასდროს არ ათავისუფლებდა თავის ტყვეებს, რითაც ირეკლავდა სამყაროს უზენაესის, იეჰოვას მეტოქის, სატანის სიამაყესა და ამბიციას. ბაბილონის მეფეები, რომლებიც მარდუქს, ქალღმერთ იშთარსა და სხვა უამრავ ღმერთს ეთაყვანებოდნენ, სინამდვილეში დემონებს სცემდნენ თაყვანს და, როგორც იეჰოვასგან გაუცხოებული ქვეყნიერების ნაწილი, სატანის ძალაუფლების ქვეშ იყვნენ (ფს. 96:5; 1კრ. 10:20; ეფ. 2:12; კლ. 1:21).

სატანისგან აღძრულ ბაბილონის მეფეს (ბაბილონის დინასტია) იმის ამბიცია ჰქონდა, რომ მთელ დედამიწაზე, თვით იეჰოვას ტახტზე (1მტ. 29:23) და „ღვთის ვარსკვლავებზე“ ანუ მორიას მთაზე (სიონი) მსხდომ დავითის საგვარეულო ხაზში მოსულ მეფეებზე ებატონა. ეს მეფე გადიდგულდა. საკუთარ თვალში და მისით აღფრთოვანებულთა თვალში ის „მანათობელი, განთიადის ძე“ იყო (ზოგ თარგმანში ვულგატიდან გადმოიტანეს სიტყვა „ლუციფერი“, რაც ებრაული სიტყვის ჰელელის (მანათობელი) ლათინური შესატყვისია. ჰელელ არც სახელია და არც წოდება. ის აღწერს ნაბუქოდონოსორის საგვარეულოს მეფეთა ქედმაღლურ დამოკიდებულებას) (ეს. 14:4—21). ვინაიდან ბაბილონს სატანა იყენებდა, მისი მეფეც სატანის ამბიციურ სურვილებს ირეკლავდა. მაგრამ იეჰოვამ კვლავ იხსნა თავისი ხალხი და ისინი სამშობლოში დააბრუნა, ვიდრე ნამდვილი აღთქმული შთამომავალი არ მოვიდოდა (ეზრ. 1:1—6).

იესოს შეცდენის არაერთი მცდელობა. უეჭველია, სატანა მიხვდა, რომ იესო, ღვთის ძე, წინასწარმეტყველების თანახმად, თავს გაუჭეჭყავდა (დბ. 3:15), ამიტომ ყველაფერს აკეთებდა მის გასანადგურებლად. მაგრამ ანგელოზმა გაბრიელმა, როცა იესოზე ორსულობა აუწყა, მარიამს უთხრა: „წმინდა სული გადმოვა შენზე და უზენაესის ძლიერება დაგჩრდილავს. ამიტომ მას, ვინც დაიბადება, ეწოდება წმინდა, ღვთის ძე“ (ლკ. 1:35). იეჰოვამ დაიცვა თავისი ძე. ჩვილი იესოს მოკვლის მცდელობაც წარუმატებელი აღმოჩნდა (მთ. 2:1—15). ღმერთი მას მოზარდობის წლებშიც იცავდა. იესოს ნათლობის შემდეგ სატანა მივიდა მასთან უდაბნოში და სამჯერ დააყენა დიდი ცდუნების წინაშე, რითაც გამოსცადა იეჰოვასადმი მისი ერთგულება. სატანამ იესოს აჩვენა ქვეყნიერების ყველა სამეფო და ისინი თავის საკუთრებად მოიხსენია. იესოს არ უთქვამს, რომ ეს ასე არ იყო. მაგრამ მას წამითაც კი არ გაუვლია გულში, რომ დაეჩქარებინა თავისი გამეფება ან საკუთარი სიამოვნებისთვის გაეკეთებინა რამე. მან მაშინვე მიუგო სატანას: «გამშორდი, სატანა! რადგან დაწერილია: „იეჰოვას, შენს ღმერთს ეცი თაყვანი და მხოლოდ მას შეუსრულე წმინდა მსახურება“. მაშინ მიატოვა ის ეშმაკმა ... და გაშორდა მას, სანამ სხვა ხელსაყრელი შემთხვევა მიეცემოდა» (მთ. 4:1—11; ლკ. 4:13). ეს შემთხვევა ადასტურებს მოგვიანებით იაკობის მიერ ნათქვამი სიტყვების ჭეშმარიტებას: „წინააღმდეგობა გაუწიეთ ეშმაკს და გაიქცევა თქვენგან“ (იაკ. 4:7).

იესოს არასდროს ავიწყდებოდა, რომ სატანა ხრიკებს უწყობდა. მან კარგად იცოდა, რომ სატანა ცდილობდა, მას იეჰოვას საწინააღმდეგო ფიქრები გასჩენოდა და ამის გამო განადგურებულიყო. ეს მაშინ გამოჩნდა, როცა პეტრემ, მიუხედავად კარგი აღძვრებისა, ის ცდუნების წინაშე დააყენა. მას შემდეგ, რაც იესომ თავის მომავალ ტანჯვასა და სიკვდილზე ისაუბრა, «პეტრემ გვერდზე გაიყვანა ის და გაკიცხვა დაუწყო: „შეიწყალე თავი, უფალო! ნუ დამართებ თავს ამას“. მან ზურგი აქცია პეტრეს და უთხრა: „მომცილდი, სატანა! დაბრკოლება ხარ ჩემთვის, რადგან ღვთიურზე კი არა, ადამიანურზე ფიქრობ“» (მთ. 16:21—23).

დედამიწაზე მსახურების განმავლობაში იესოს ყოველთვის ემუქრებოდა საფრთხე. სატანა თავის მიწიერ დამქაშებს იყენებდა იესოს წინააღმდეგ, რომ ან მოეკლა ის, ან მისთვის ცოდვა ჩაედენინებინა. ერთხელ ხალხი გასამეფებლად იესოს შეპყრობას შეეცადა. მაგრამ ეს მას აზრადაც არ მოსვლია, რადგან ის მხოლოდ ღვთის მიერ დანიშნულ დროსა და ღვთის მიერ არჩეული გზით გახდებოდა მეფე (ინ. 6:15). სხვა შემთხვევაში იესოს მოკვლას მისივე ქალაქის მკვიდრნი შეეცადნენ (ლკ. 4:22—30). მას გამუდმებით ავიწროებდნენ ისინი, ვისაც სატანა მის გამოსაჭერად იყენებდა (მთ. 22:15). მაგრამ ყველა მცდელობის მიუხედავად, სატანამ იესოს ფიქრითა თუ საქმით უმნიშვნელო ცოდვაც კი ვერ ჩაადენინა. სატანის სიცრუე საბოლოოდ გამოააშკარავდა და ვერ დამტკიცდა მისი ბრალდება, რომელიც ღვთის უზენაესობასა და მისი მსახურების ერთგულებას ეხებოდა. იესომ თავის სიკვდილამდე ცოტა ხნით ადრე მართებულად თქვა: „ახლა ქვეყნიერების სასამართლოა, ამ ქვეყნიერების მმართველი ახლა გარეთ განიდევნება“ საბოლოოდ შერცხვენილი (ინ. 12:31). ადამიანთა ცოდვილი მდგომარეობის გამო სატანას ძალაუფლება ჰქონდა მთელ კაცობრიობაზე. მაგრამ იესომ, რომელმაც იცოდა, რომ სატანა მალე თავის დამქაშებს მოაკვლევინებდა მას, მოწაფეებთან ერთად თავისი ბოლო პასექის აღნიშვნის შემდეგ თქვა: „ქვეყნიერების მმართველი მოდის. მას არანაირი ძალაუფლება არა აქვს ჩემზე“ (ინ. 14:30).

რამდენიმე საათის შემდეგ სატანამ იესოს ერთ-ერთი მოციქული თავისი სრული გავლენის ქვეშ მოაქცია, შემდეგ იუდეველ წინამძღოლებსა და რომის იმპერიის წარმომადგენლებს იესო სასტიკად და სამარცხვინოდ მოაკვლევინა (ლკ. 22:3; ინ. 13:26, 27; თ-ები 18, 19). ამ შემთხვევაში სატანაზე გამართლდა სიტყვები, რომ ის, „სიკვდილს იწვევს“ (ებ. 2:14; ლკ. 22:53). მაგრამ სინამდვილეში სატანამ თავის მიზანს ვერ მიაღწია. მან თავისდაუნებურად შეასრულა წინასწარმეტყველება, რომლის თანახმადაც იესოს მსხვერპლად უნდა გაეღო თავისი სიცოცხლე. სიკვდილამდე ერთგულების შენარჩუნებით იესომ გამოსასყიდი გაიღო კაცობრიობისთვის. შესაბამისად, მისმა სიკვდილმა (და ღვთის მიერ მკვდრეთით აღდგენამ) შესაძლებელი გახადა, რომ იესოს დახმარებით ცოდვილმა კაცობრიობამ თავი დააღწიოს სატანის მარწუხებს. როგორც ბიბლიაში წერია, იესო სისხლი და ხორცი გახდა, „რათა თავისი სიკვდილით ბოლო მოუღოს მას, ვინც სიკვდილს იწვევს, ესე იგი ეშმაკს, და გაათავისუფლოს ყოველი, ვინც სიკვდილის შიშით მთელი სიცოცხლე მონობაში იყო“ (ებ. 2:14, 15).

ქრისტიანების წინააღმდეგ ბრძოლა. იესოს სიკვდილისა და მკვდრეთით აღდგომის შემდეგ სატანა კვლავაც სასტიკად ებრძვის ქრისტეს მიმდევრებს. ამას ადასტურებს წიგნ „საქმეებსა“ და ქრისტიანულ-ბერძნული წერილების სხვა წიგნებში ჩაწერილი უამრავი მაგალითი. პავლემ თქვა: „სხეულში ეკალი მომეცა, სატანის ანგელოზი, რომ სახეში მირტყას“ (2კრ. 12:7). სატანა ისევე იქცევა, როგორც ევასთან მოიქცა, „სინათლის ანგელოზის სახეს“ იღებს, რომ დამალოს თავისი ნამდვილი სახე და ზრახვები. „მისი მსახურებიც სიმართლის მსახურთა სახეს იღებენ“ (2კრ. 11:14, 15). ამის მაგალითს წარმოადგენენ პავლეს მოწინააღმდეგე ცრუმოციქულები (2კრ. 11:13) და ის სმირნელები, რომლებიც ამბობდნენ, „იუდეველები ვართო, მაგრამ იუდეველები კი არა, სატანის სინაგოგა“ იყვნენ (გმც. 2:9). სატანა დღე და ღამე გაუთავებლად ბრალს სდებს ქრისტიანებს და იობის მსგავსად მათ ერთგულებასაც ეჭვქვეშ აყენებს (გმც. 12:10; ლკ. 22:31). მაგრამ ქრისტიანებს ჰყავთ „დამხმარე მამასთან, მართალი იესო ქრისტე“, რომელიც ღმერთთან შუამდგომლობს მათ (1ინ. 2:1).

უფსკრულში ჩაგდება და საბოლოო განადგურება. მას შემდეგ, რაც სატანამ ადამი და ევა ღვთის წინააღმდეგ წააქეზა, ღმერთმა გველს (სინამდვილეში სატანას, რადგან ქვეწარმავალი ამ საკითხს ვერ ჩასწვდებოდა) უთხრა: „მტვერს შეჭამ მთელი შენი სიცოცხლე. მტრობას ჩამოვაგდებ შენსა და ქალს შორის, შენს შთამომავლობასა და მის შთამომავლობას შორის. ის თავს გაგიჭეჭყავს, შენ კი ქუსლს დაუგესლავ“ (დბ. 3:14, 15). ამგვარად ღმერთმა სატანას, მისი წმინდა ორგანიზაციიდან მოკვეთილს, გააგებინა, რომ არ ექნებოდა სიცოცხლის მიმცემი იმედი და სიკვდილამდე მტვერში იხოხებდა. აღთქმული შთამომავალი მას თავს გაუჭეჭყავდა, ანუ მოკლავდა. დედამიწაზე ქრისტეს ყოფნისას, დემონებმა აღიარეს, რომ ის უფსკრულში ჩაყრიდა მათ, ანუ შეზღუდავდა, რაც პარალელურ მუხლში ტანჯვად არის მოხსენიებული (მთ. 8:29; ლკ. 8:30, 31; იხ. ტანჯვა).

წიგნ „გამოცხადებაში“ აღწერილია სატანის ბოლო დღეები და აღსასრული. ამ წიგნიდან ვიგებთ, რომ ქრისტეს გამეფების დროს სატანა ჩამოგდებულ იქნა დედამიწაზე და აღარ შეეძლო ზეცაში ღვთის წინაშე წარდგომა, რისი უფლებაც იობის დროს და მის შემდეგ საუკუნეების მანძილზე ჰქონდა (გმც. 12:7—12). დედამიწაზე ჩამოგდებულ სატანას „დრო ცოტაღა დარჩა“. ამ დროის განმავლობაში ის ებრძვის „დანარჩენებს მისი [ქალის] შთამომავლებიდან, ვინც იცავს ღვთის მცნებებს და ვისაც იესოს შესახებ დამოწმების საქმე აკისრია“. იმის გამო, რომ სატანას ქალის შთამომავლობის დარჩენილი ნაწილის შთანთქმა უნდოდა, მას ეწოდა „დრაკონი“, იგივე შთამნთქმელი ან შემმუსვრელი (გმც. 12:16, 17; შდრ. იერ. 51:34, სადაც იერემია იერუსალიმსა და იუდაზე პირველ პირში ამბობს: „ბაბილონის მეფე ნაბუქოდონოსორმა ... როგორც დიდმა გველმა [„გველეშაპმა“, სსგ], ისე გადამყლაპა“). იმ მონაკვეთში, სადაც აღწერილია, როგორ ებრძოდა ქალს და ცდილობდა მისი ვაჟის გადაყლაპვას, ის „ალისფერ დრაკონად“ არის მოხსენიებული (გმც. 12:3).

გამოცხადების მე-20 თავში აღწერილია, რომ ძლიერი ანგელოზი შეიპყრობს სატანას და ათასი წლით უფსკრულში ჩააგდებს. უეჭველია, ეს ანგელოზი იესო ქრისტეა, აღთქმული შთამომავალი, რომელსაც უფსკრულის გასაღები აქვს და თავს გაუჭეჭყავს სატანას (შდრ. გმც. 1:18; იხ. უფსკრული).

სატანის ბოლო მცდელობა სამუდამო განადგურებით დამთავრდება. წინასწარმეტყველების თანახმად, ქრისტეს ათასწლიანი მმართველობის შემდეგ სატანა „ცოტა ხნით“ უნდა გათავისუფლდეს. შემდეგ ის სხვა ურჩებთან ერთად ღვთის უზენაესობაზე მიიტანს იერიშს, მაგრამ მას და მის დემონებს ცეცხლისა და გოგირდის ტბაში ჩაყრიან, რაც მარადიულ განადგურებას ნიშნავს (გმც. 20:1—3, 7—10; შდრ. მთ. 25:41; იხ. ცეცხლის ტბა).

რას ნიშნავს სატანისთვის კაცის გადაცემა ხორცის გასანადგურებლად?

როცა კორინთის კრებას მითითებებს აძლევდა, რომ ზომები მიეღოთ იმ კრების წევრის მიმართ, რომელიც მამამისის ცოლთან ცხოვრობდა, მოციქული პავლე წერდა, რომ სატანისთვის გადაეცათ „ასეთი კაცი ხორცის გასანადგურებლად“ (1კრ. 5:5). ამ მითითების თანახმად, ეს კაცი კრებიდან უნდა გაერიცხათ და ყველანაირი ურთიერთობა გაეწყვიტათ მასთან (1კრ. 5:13). სატანისთვის მისი გადაცემა ნიშნავდა კრებიდან ქვეყნიერებაში გაშვებას, რომლის ღმერთი და მმართველი სატანაა. როგორც ცომში „მცირეოდენი საფუარი“, ისე ეს კაცი „ხორცი“ ანუ ხორციელი აზროვნების ადამიანი იყო კრებაში. ასეთი გახრწნილი ადამიანის მოცილებით სულიერად მოაზროვნე კრება გაანადგურებდა „ხორცს“ (1კრ. 5:6, 7). მსგავსად, პავლემ ჰიმენეოსი და ალექსანდრე გადასცა სატანას, რადგან უარყვეს რწმენა, დაკარგეს სუფთა სინდისი და მათი რწმენა ხომალდივით დაიმსხვრა (1ტმ. 1:20).

მოგვიანებით, როგორც ჩანს, ამ კაცმა მოინანია თავისი ცოდვა და განიწმინდა. მოციქულმა პავლემ კორინთის კრებას ურჩია, უკან მიეღოთ ეს ადამიანი და ეპატიებინათ. ამის მიზეზად მან თქვა: „რათა სატანამ არ გვაჯობოს, რადგან ჩვენთვის უცნობი არ არის მისი ზრახვები“ (2კრ. 2:11). თავდაპირველად, სატანამ კორინთის კრება ცუდ მდგომარეობაში ჩააგდო, რის გამოც მოციქულისგან საყვედური მიიღეს. მათმა შემწყნარებლობამ ამ ბოროტ ადამიანს საშუალება მისცა, კვლავაც შეეცოდა, და არც კი ანაღვლებდათ იეჰოვას და კრების სახელის შერცხვენა; პირიქით, ისინი ყოყოჩობდნენ კიდეც თავიანთი შემწყნარებლობით (1კრ. 5:2). მეორე მხრივ, თუ ისინი მეორე უკიდურესობაში გადავარდებოდნენ და არ აპატიებდნენ მომნანიებელ შემცოდველს, სატანა სხვა მხრიდან სძლევდა მათ — ისინი მკაცრები და შეუნდობელები გახდებოდნენ. ღვთის სიტყვიდან ქრისტიანებისთვის ცნობილია სატანის არსებობა, მისი ძალა, ზრახვები, მიზნები და მოქმედების მეთოდები. ასე რომ, მათ შეუძლიათ ამ სულიერ მტერს ღვთისგან მიცემული სულიერი საჭურვლით შეებრძოლონ (ეფ. 6:13—17).