Daniele

11 “Kansi mono, na mvula ya ntete ya Dariusi+ muntu ya Media, mono telamaka sambu na kupesa yandi kikesa mpi kupesa yandi ngolo.* 2 Mambu yina mono ta zabisa nge ntangu yai kele kieleka:

“Tala! Bantotila tatu ya nkaka ta telama* na Persia, mpi ntotila ya iya ta baka bimvwama mingi kuluta bantotila yonso ya nkaka. Ebuna ntangu bimvwama na yandi ta kumisa yandi ngolo, yandi ta tedimisa bima yonso sambu na kunwanisa kimfumu ya Grese.+

3 “Na nima ntotila mosi ya ngolo ta basika, yandi ta yala ti luyalu ya nene,+ mpi yandi ta sala mutindu yandi me zola. 4 Kansi ntangu yandi ta basika, kimfumu na yandi ta panzana mpi ta kabwana na ndambu ya mipepe iya ya zulu,+ kansi na bana* na yandi ve mpi yo ta vanda ve bonso luyalu yina yandi yalaka; sambu bo ta tumuna kimfumu na yandi mpi yo ta kwenda na bantu ya nkaka katula bantu yai.

5 “Mpi ntotila ya sudi ta kuma ngolo, disongidila, mfumu mosi na kati ya bamfumu na yandi; kansi mosi ta nunga yandi mpi ta yala ti kiyeka ya mingi, ya nene kuluta ngolo ya luyalu ya muntu yina.

6 “Na nima ya mwa bamvula, bo ta sala kuwakana, mpi mwana-nkento ya ntotila ya sudi ta kwisa na ntotila ya nordi sambu na kusala kuwakana ya mbote. Kansi mwana yina ya nkento ta tanina ve ngolo ya diboko na yandi; mpi yandi ti diboko na yandi ta telama ve; ebuna bo ta pesa mwana yina ya nkento na bantu ya nkaka, yandi ti bantu yina ke nata yandi, muntu yina butaka yandi, mpi muntu yina ke kumisa yandi ngolo na bantangu yina. 7 Ebuna muntu mosi yina me katuka na nti yina ke basika na misisa na yandi ta baka kisika na yandi, yandi ta kwisa kisika basoda kele, yandi ta kwisa kunwanisa nzo ya ngolo ya ntotila ya nordi, mpi yandi ta nwanisa bo mpi ta nunga. 8 Diaka, yandi ta kwisa na Ezipte ti banzambi na bo, ti biteki na bo ya bibende,* ti bima na bo ya kitoko* ya arza mpi ya wolo, mpi ti bampika. Sambu yandi ta vanda mwa bamvula ntama ti ntotila ya nordi, 9 yina ta kwisa kunwanisa kimfumu ya ntotila ya sudi, kansi yandi ta vutuka na insi na yandi.

10 “Na yina me tala bana na yandi, bo ta yilama sambu na bitumba mpi ta vukisa kimvuka ya nene kibeni ya basoda. Yandi ta kwisa kibeni mpi ta komba bonso mvula ya ngolo. Kansi yandi ta vutuka, mpi yandi ta nwana bitumba tii na nzo na yandi ya ngolo.

11 “Ntotila ya sudi ta wa makasi, mpi yandi ta basika sambu na kunwana ti yandi, disongidila, ti ntotila ya nordi; ebuna yandi ta vukisa kimvuka mosi ya nene ya bantu, kansi bo ta pesa kimvuka yina ya bantu na maboko ya ntotila yina. 12 Mpi bo ta nata kimvuka ya bantu yina. Ntima na yandi ta kudinangula, mpi yandi ta bwisa makumi ya mafunda; kansi yandi ta sadila ve ngolo yina yandi ta kuma ti yo.

13 “Ntotila ya nordi ta vutuka mpi ta vukisa kimvuka mosi ya nene ya bantu kuluta yina ya ntete; mpi na nsuka ya bantangu, na nima ya mwa bamvula, yandi ta kwisa kibeni ti basoda mingi mpi bima mingi. 14 Na bantangu yina, bantu mingi ta nwanisa ntotila ya sudi.

“Mpi bo ta nata bantu ya nku* yina kele na kati ya bantu na nge sambu na kumeka kulungisa mbona-meso; kansi bo ta bula sakuba.

15 “Mpi ntotila ya nordi ta kwisa, yandi ta sala mwa ngumba, mpi yandi ta botula mbanza mosi ya ngolo. Mpi maboko* ya sudi ta telama ve, bantu yina yandi me solaka ta telama mpi ve; mpi bo ta vanda ve na ngolo ya kutelama. 16 Muntu yina ke kwisa kunwanisa yandi ta sala mutindu yandi me zola, mpi muntu mosi ve ta telama na ntwala na yandi. Yandi ta telama na insi ya Kitoko,+ mpi ngolo ya kumanisa ta vanda na diboko na yandi. 17 Yandi ta vanda kaka ti lukanu ya* kukwisa ti ngolo yonso ya kimfumu na yandi, mpi yo ta vanda ti bangwakana ya mbote* ti yandi; ebuna yandi ta sala mambu mbote-mbote. Na yina me tala mwana-nkento ya bankento, bo ta pesa ntotila yina nswa ya kubebisa mwana-nkento yina. Mpi mwana-nkento yina ta telama ve, yandi ta vanda diaka ve nkento na yandi. 18 Ntotila yina ta balula luse na yandi na lweka ya nzadi-mungwa mpi ta botula bisika mingi. Komanda mosi ta sala nde nsoni yina me katuka na yandi mosi kumana, mpidina nsoni na yandi ta vanda diaka ve. Yandi ta vutula yo na muntu yina. 19 Na nima yandi ta balula luse na yandi na nzo ya ngolo ya insi na yandi; ebuna yandi ta bula sakuba mpi ta bwa, mpi bo ta mona yandi ve.

20 “Muntu mosi ya ke bakaka na ngolo* ta baka kisika na yandi sambu na kuluta na kimfumu ya nkembo, kansi na nima ya bilumbu fioti yandi ta bukana, ata yo ta vanda na makasi ve mpi na bitumba ve.

21 “Ebuna muntu mosi ya bo ke vwezaka* ta baka kisika na yandi, mpi bo ta pesa yandi ve bunene ya kimfumu; yandi ta kota na ntangu ya ngemba* mpi yandi ta leba* sambu na kubaka kimfumu. 22 Bo ta katula maboko* ya mvula ya ngolo sambu na yandi, mpi bo ta bukana; bo ta buka mpi Ntwadisi+ ya kuwakana.+ 23 Mpi sambu na kuwakana na bo ti yandi, yandi ta landa kusadila luvunu, ta telama, mpi ta kuma ngolo na nsadisa ya dikanda mosi ya fioti. 24 Na nsungi ya ntangu mosi ya ngemba,* yandi ta kota na bandambu ya kuluta kitoko* ya provense* mpi ta sala mambu yina batata na yandi mpi batata na bo salaka ve. Yandi ta kabula bima ya bo me yiba, bima ya bo me botula, mpi bima ya nkaka na kati na bo; mpi yandi ta sala bakomplo sambu na kunwanisa bisika ya ngolo, kansi kaka sambu na ntangu mosi.

25 “Yandi ta vukisa ngolo na yandi mpi ntima na yandi sambu na kunwanisa ntotila ya sudi ti kimvuka ya nene ya basoda, mpi ntotila ya sudi ta kudibongisa sambu na bitumba ti basoda mingi kibeni ya ngolo. Mpi yandi ta telama ve, sambu bo ta sala bakomplo sambu na kunwanisa yandi. 26 Mpi bantu yina ke diaka madia na yandi ya kitoko ta bwisa yandi.

“Kansi basoda na yandi, bo ta komba bo,* mpi mingi ta bwa, bo me fwa.

27 “Na yina me tala bantotila yai zole, ntima na bo ta zola kusala mambu ya mbi, mpi bo ta vanda na mesa mosi, bo ke kusana. Kansi kima mosi ve ta nunga, sambu nsuka kele ntete sambu na ntangu ya bo me tulaka.+

28 “Mpi yandi ta vutuka na insi na yandi ti bima mingi kibeni, mpi ntima na yandi ta menga kuwakana ya santu. Yandi ta sala mambu mbote-mbote mpi ta vutuka na insi na yandi.

29 “Yandi ta kwisa kuvutuka na ntangu ya bo me tulaka mpi yandi ta nwanisa sudi. Kansi ntangu yai ta vanda ve mutindu yo vandaka ntete, 30 sambu bamaswa ya Kitimi+ ta kwisa kunwanisa yandi, mpi bo ta kulumusa yandi.

“Yandi ta vutuka mpi ta monisa makasi* na yandi na kuwakana ya santu,+ yandi ta sala mambu mbote-mbote; yandi ta vutuka mpi ta tula dikebi na bantu yina ke yambula kuwakana ya santu. 31 Mpi maboko* yina me katuka na yandi ta telama; yo ta vweza kisika ya santu,+ nzo ya ngolo, mpi yo ta katula kimenga ya konso ntangu.+

“Bo ta tula kima ya nzanzi yina ke nataka lufwa.+

32 “Mpi bantu yina ke sala mambu ya mbi mpi ke fwa kuwakana, yandi ta nata bo na kukolama na nzila ya bangogo ya sukadi.* Kansi bantu yina me zaba Nzambi na bo ta nunga mpi ta sala mambu mbote-mbote. 33 Bantu yina kele ti mayele ya kubakisa mambu mbote-mbote+ na kati ya bantu ta pesa bantu mingi mayele ya kubakisa mambu. Bo ta bula sakuba na mbele ya bitumba mpi na ludimi ya tiya, na kimpika mpi na kubotula bima, sambu na bilumbu fioti. 34 Kansi ntangu bo ta bula sakuba, bo ta sadisa bo fioti; mpi bantu mingi ta vukana ti bo na nzila ya bangogo ya sukadi.* 35 Mpi bantu ya nkaka na kati ya bantu yina kele ti mayele ya kubakisa mambu mbote-mbote ta bula sakuba, sambu na kusala kisalu ya kukatula mvindu sambu na bo mpi sambu na kukumisa bunkete mpi mpembe+ tii na ntangu ya nsuka; sambu yo kele ntete sambu na ntangu ya bo me tulaka.

36 “Ntotila ta sala mutindu yandi me zola, yandi ta kudinangula, mpi yandi ta kudikumisa nde yandi me luta banzambi yonso; yandi ta tuba mambu ya kuyituka sambu na kuvweza Nzambi ya banzambi.+ Mpi yandi ta nunga tii kuna makasi ya Nzambi ta kuma na nsuka; sambu mambu yina bo me zenga fwete salama. 37 Yandi ta vweza kibeni Nzambi ya batata na yandi; yandi ta vweza nzala ya bankento mpi konso nzambi ya nkaka, mpi yandi ta kudikumisa nde yandi me luta bantu yonso. 38 Kansi* yandi ta pesa nkembo na nzambi ya banzo ya ngolo; na nzila ya wolo, ya arza, ya matadi ya ntalu, mpi ya bima ya kitoko,* yandi ta pesa nkembo na nzambi yina batata na yandi zabaka ve. 39 Yandi ta nwanisa kibeni kisika ya ngolo ya lutaninu, ti lusadisu ya* nzambi mosi ya nzenza. Yandi ta pesa nkembo ya nene na bantu yina me ndima yandi,* mpi yandi ta tula bo na kuyala na kati ya bantu mingi; mpi yandi ta kabisa ntoto sambu na mbongo.

40 “Na ntangu ya nsuka, ntotila ya sudi ta yantika kuyinakana ti yandi,* mpi ntotila ya nordi ta kwisila yandi bonso mupepe ya mvula ya ngolo ti bapusu-pusu, bantu yina ke tambusaka bampunda, mpi bamaswa mingi; ebuna yandi ta kota na bansi mpi ta komba yo bonso mvula ya ngolo. 41 Yandi ta kota mpi na insi ya Kitoko,+ ebuna bansi mingi ta bula sakuba. Kansi yai bantu yina ta tina na maboko na yandi: Edomi, Moabi, mpi ndambu ya mingi ya bantu ya Amoni. 42 Mpi yandi ta landa kutandudila bansi yina diboko; kansi insi ya Ezipte ta tina ve. 43 Yandi ta yala bimvwama ya wolo ti ya arza yina bo me bumbaka mpi bima yonso ya kitoko* ya Ezipte. Mpi bantu ya Libia ti bantu ya Etiopia ta landa yandi.*

44 “Kansi bansangu yina ta katuka na esti* mpi na nordi ta kumisa yandi kisaka-saka, ebuna yandi ta basika ti makasi ya ngolo sambu na kumanisa mpi kufwa bantu mingi. 45 Mpi yandi ta tula batenta na yandi ya kimfumu* na kati ya nzadi-mungwa ya nene ti ngumba ya santu ya insi ya Kitoko;+ yandi ta kwisa tii na nsuka na yandi, mpi muntu ya kusadisa yandi ta vanda ve.