Na U Lula U Hloekile ka Litsela Tsohle?
“Furallang, furallang, tsoang moo, le se ame letho le litšila; tsoang kahare ho eena, le ipoloke le hloekile, lōna ba jarang lipitsa tsa Jehova.”—ESAIA 52:11, NW.
1. (a) Taelo ea borena e ile ea lumella hore lipitsa tsa Jehova li khutlisetsoe Jerusalema joang? (b) E meng ea mehope e ne e silafalitsoe joang?
KA TŠOHANYETSO ba ne ba lokolohile—kamor’a lilemo tse 70 tsa bokhoba! Taelo ea borena ea ho e ka bang ka 538 B.C.E. e ile ea lumella sechaba sa Bajode ho khutla le hore se “hahe ntlo ea Jehova, Molimo oa Iseraele.” (Esdrase 1:2, 3) Ha latela tsoelo-pele e ’ngoe e hlollang: “Morena Cyruse [oa Persia] a ntša lipitsa tsa ntlo ea Jehova tse neng li nkiloe Jerusalema ke Nebukadnezare.” (Esdrase 1:7, 8) Har’a tsona ho ne ho e-na le mehope e halalelang eo Belshatsare le mahosana a hae ba ileng ba e silafatsa bosiung boo Babylona e oeleng ka bona ka ho hloka lihlong ba e sebelisa ho rorisa melimo ea bohata! (Daniele 5:3, 4) Joale bao e neng e le batlamuoa ba ne ba ka khutlisetsa lipitsa tsena Jerusalema le ho li sebelisa thorisong ea Jehova!
2. (a) Ke boprofeta bofe ba Esaia boo ba khutlang ba neng ba tla bo hopola? Bo ne bo tla sebetsa ho bo-mang? (b) Ke hobane’ng ha ba ile ba laeloa hore ba se ame letho le litšila?
2 Ha ba lokisetsa leeto la bona ka cheseho, ha ho pelaelo hore Bajode ba khutlang ba ne ba hopola mantsoe a moprofeta Esaia: “Furallang, furallang, tsoang moo, le se ame letho le litšila; tsoang kahare ho eena, le ipoloke le hloekile, lōna ba jarang lipitsa tsa Jehova.” (Esaia 52:11) Ho totobetse hore Balevi e ne e hlile e le bona ba jarang lipitsa tseo. (Numere 1:50, 51; 4:15) Leha ho le joalo, Esaia o ne a ile a profeta hore bohle ba khutlang ba ne ba tla fuoa tlotla ea ho ba bajari ba lipitsa. Kahona bohle ba ne ba tlamehile hore ba hloeke. Ba ne ba sa lokela ho amoha Bababylona matlotlo joale kaha Baiseraele ba ile ba etsa ha ba tloha Egepeta. (Bapisa Exoda 12:34-38.) Ba ne ba lokela hore ba se be le sepheo leha e le sefe sa boikhabi kapa sa lerato la lintho tse bonahalang ha ba khutla. Ha e le “litšoantšo tse litšila” tsa Babylona, ho tšoara se le seng feela e ne e tla ba ho silafatsang.a (Jeremia 50:1, 2) Ke feela ka ho lula ba hloekile ka litsela tsohle Bajode ba neng ba ka tsamaea ka “tsela ea khalalelo” ho khutlela Jerusalema.—Esaia 35:8, 9.
3. Ke bo-mang ba jarang “lipitsa” tsa Jehova kajeno? Ke hobane’ng ha e le phephetso e kaale ho bona hore ba lule ba hloekile?
3 Ka ho tšoanang, Lipaki tsa Jehova kajeno li lokela ho hloeka joaloka bajari ba “mehope” ea Jehova. Moapostola Pauluse o ile a qotsa mantsoe a Esaia ’me a a sebelisa ho Bakreste mehleng ea hae, a re: “A re ke re itlhatsoeng litšila tsohle tsa nama le tsa moea, re ntse re phetha khalalelo ea rōna ka ho tšaba Molimo.” (2 Ba-Korinthe 6:17–7:1) Ntle le ho phela lefatšeng le silafetseng, re lokela ho loana le litšekamelo tsa rōna tse mpe tse futsitsoeng. (Genese 8:21) Jeremia 17:9 ea re hopotsa: “Pelo e mano ho fetisa tsohle, e bolile hampe; e ka tsejoa ke mang?” Ba bang baa ithetsa le ho thetsa ba bang ka ho lumela hore bophelo ba bona bo hloekile bo bile boa amoheleha ho Molimo, ha bonneteng ho se joalo. Ba sebelisa mokhoa o mong oa boikaketsi. E mong le e mong oa rōna o tlameha ho ipotsa, ‘Na ke etsa boiteko bohle ba ho lula ke hloekile ka litsela tsohle ka pel’a Jehova?’ Ho re thusa ho etsa joalo, a re ke re talimeng joale litšobotsi tse ’ne tsa bohloeki.
Bohloeki ’Meleng: Ntlha ea Pele
4. (a) Ke hobane’ng ha bohloeki ’meleng e le ntlha ea pele har’a batho ba Jehova? (b) Ke hobane’ng ka linako tse ling ho ka bang boima ho boloka tekanyetso e phahameng ea bohloeki?
4 Bohloeki ’meleng ke ntlha ea pele har’a batho ba Jehova kajeno joalokaha ho ne ho le joalo mehleng ea khale. (Exoda 30:17-21; 40:30-32) Ho feta moo, na re ne re tla be re tšoara “lipitsa tsa Jehova” ka hlompho haeba meriri ea rōna, matsoho, sefahleho, meno, kapa manala li le litšila, kapa re e-na le lephoka le lebe ’meleng? Leha ho le joalo ho bonolo ho lumella litekanyetso tsa lefatše tse tlaase hore li re susumetse.—Ba-Roma 12:2.
5. (a) Ke hobane’ng ha e le habohlokoa hakaale hore re boloke tekanyetso ea rōna ea bohloeki e le e phahameng? Fana ka mehlala ea sebaka sa heno ea kamoo keletso ena e ka sebelisoang. (b) Baholo ba ka thusa joang?
5 Ke joang re ka hlahellang re le ba fapaneng le lefatše haeba re khotsofalla litekanyetso tsa lefatše tse tlaase? Na lehae le litšila kapa sebaka se bohlasoa sa borapeli li ne li ke ke tsa etsa hore ‘lentsoe la Molimo le nyefoloe’? (Tite 2:5) Empa haeba re le batho ka bomong re hloekile hantle ’meleng, re phutha bohlasoa libakeng tsa kopano, re thusa ho hlokomela Holo ea ’Muso, le ho hlokomela mahae a rōna—esita le matlo a futsanehileng ka ho fetisisa—a hloekile a le makhethe, re tlisa tlotliso ho Molimo! (Bapisa 1 Petrose 2:12.) Baholo, beang mohlala o motle oa bohloeki ba botho. Le se ke la ‘tšaba’ ho fana ka keletso e loketseng moo e hlokahalang.—Liketso 20:20, NW.
6. Boemo ba rōna ba moaparo bakeng sa liboka le tšebeletso ea tšimo e lokela ho ba bofe?
6 Ho thoe’ng ka liaparo tseo re li aparang ha re le borapeling libokeng le tšebeletsong ea tšimo? Na ha ea lokela ho ba tse ‘hlomphehang le tse hlophiloeng hantle’? (1 Timothea 2:9; Ba-Heberu 10:23-25;) U se ke ua nahana hore re lokela ho apara hantle feela ha re e-na le karolo sebokeng. Moaparo o sa tsotelleng ka ho tlolisang ke o sa hlompheheng le o sa lokelang bakeng sa borapeli. Mekotlana e tsofetseng ea libuka le Libibele tse maqephe a kobehileng kapa tse litšila le tsona li ka sitisa molaetsa oa ’Muso.
Ho Qoba ho Silafatsoa Kelellong
7. Ho latela Ba-Filippi 4:8, senotlolo sa bohloeki ba kelello ke sefe?
7 Ho Ba-Filippi 4:8 Pauluse o elelitse: “Ha e le ka ho hong, banab’eso, tsohle tsee e leng tsa ’nete, tsohle tse hlomphehang, tsohle tse lokileng, tsohle tse hloekileng, tsohle tse ratehang, tsohle tse botumo bo botle, tsohle tseo bokhabane bo bong le poko e ’ngoe e leng teng ho tsona, le ke le hopole tsona.” Leha ho le joalo, re hlaseloa kahohle ke liteko tsa ho nyakurela ka “linthong tse tebileng tsa Satane.”—Tšenolo 2:24, NW.
8. Likotsi tse ka ’nang tsa hlahisoa ke mefuta e fapaneng ea boithabiso li ka bontšoa joang? Fana ka mehlala ea sebaka sa heno.
8 Ka mohlala, ho fumaneha habobebe ha lingoliloeng tsa boitšoaro bo bobe le tsa pefo e tlolisang ho felletse ka mathata a tebileng bakeng sa batho ba bang ba sebelisang litheipi tsa lik’hasete tsa video. Naheng ea Europa, moena e mong ea nyetseng o ne a shebella litheipi tse litšila kamorao ho hore mohats’a hae a eo robala. Peō ea ho etsa bobe ea mela ka metso, ea qetella ka bofebe. (Bapisa Jakobo 1:14, 15.) Naheng e ’ngoe ea Afrika, sehlopha sa bacha ba Lipaki se ile sa alima litheipi tse litšila ho metsoalle ea bona sekolong ’me ba li shebella ha batsoali ba bona ba le sieo. Leha ho le joalo, moholo e mong oa Nigeria, o re: ‘Hangata kotsi e khōlō e lutse mananeong a tloaelehileng a TV ao ka ho tšoanang a bontšang pefo, tlōlo ea molao, ntoa, litšoantšo tsa katamelano e tlōlisang ea baratani, le ho nyatsa botšepehi lenyalong.’ Likoranta tse se nang thuso tse tletseng litšoantšo, limakasine tsa boitšoaro bo bobe, libuka tse tsosang litakatso tsa botona le botšehali, libaesekopo, le ’mino o silafetseng le tsona ke likotsi tse atileng haholo.
9. (a) Ke hobane’ng ha re lokela ho hloaea seo re se mamelang, re se shebellang, le ho se bala? (b) Re lokela ho itšoara joang ha re thulana le boitsebiso bo belaetsang?
9 Re ke ke ra silafatsa menahano ea rōna ka lintho tseo e leng hore “le ho li bolela ho lihlong.” (Ba-Efese 5:12, TLP) Kahoo hloaea seo u se mamelang, u se shebellang, le seo u se balang. Itebele ’me u nke bohato ka potlako ho hana boitsebiso bo sa amoheleheng. (Pesalame ea 119:37) Hona ho tla hloka boitšoaro e le kannete, mohlomong ‘ho hlokofatsa ’mele oa hao le ho o etsa lekhoba’ ka tsela ea tšoantšetso. (1 Ba-Korinthe 9:27) Leha ho le joalo, kamehla hopola hore seo re se shebellang ka sephiring se hlokomeloa ke “ea sa bonoeng.” (Ba-Heberu 11:27) Kahoo qoba se belaetsang. “Le qamake se ka khahlisang Morena.”—Ba-Efese 5:10.
‘Ho Itebela’ e le Ho Lula U Hloekile Boitšoarong
10. (a) Lebaka le leng le etsang hore ba bangata hakaale ba khalemeloe kapa ba khaoloe selemo le selemo ke lefe? (b) Ke molao-motheo ofe oa Bibele o lokelang ho re tataisa boitšoarong ba rōna matsatsing a phomolo le mosebetsing?
10 Ho Ba-Efese 5:5 Pauluse o lemositse: “Hobane lea tseba hore mofebi, leha a le mong, le ea litšila, le ea ratang leruo, e leng motho ea sebeletsang melimo ea bohata, ha ba na kabelo ’musong oa Kreste le Molimo.” Empa ba likete baa khalemeloa kapa baa khaoloa selemo le selemo ka baka la boitšoaro bo bobe ba botona le botšehali—e leng ho “siteloa ’mele.” (1 Ba-Korinthe 6:18) Hangata e mpa e le phello ea ho se “itebele ho latela lentsoe la [Molimo].” (Pesaleme ea 119:9, NW) Ka mohlala, baena ba bangata ba tlohela ho itebela boitšoarong matsatsing a phomolo. Ka ho se natse botsoalle ba puso ea Molimo ba qala setsoalle le batho ba lefatše ba leng phomolong. Ba bea lebaka la hore bana ‘e hlile ke batho ba molemo,’ Bakreste ba bang ba ile ba kopanela le bona liketsong tse belaetsang. Ka ho tšoanang, ba bang ba bile le setsoalle se tlolisang le basebetsi-’moho le bona. Moholo e mong oa Mokreste o ile a tloaelana le mosebetsi-’moho oa mosali hoo a bileng a lahla lelapa la hae ho ea lula le eena! Phello e ile ea ba ho khaoloa. Mantsoe a Bibele ke ’nete hakaakang, “Litloaelano tse mpe li bolisa mekhoa e metle”!—1 Ba-Korinthe 15:33.
11. Ke hobane’ng ha lipokano tsa Bokreste li lokela ho laoloa ka hloko?
11 Ho amohetsoe tlaleho ena ho tsoa Afrika Boroa: “Kotsi e ’ngoe e behang kotsing boitšoaro bo botle ho ba bangata ke liphathi tse khōlō . . . tse ling e le tse neng li tšoaroa kamor’a mananeo a kopano ea setereke.” Leha ho le joalo, ke seoelo lipokano tse nyenyane tsa Bokreste tse laolehileng hantle li senyehang ho ba “mekete e lerata.” (Ba-Galata 5:21, NW) Haeba lino tse tahang li tla ba teng, etsang joalo tlas’a taolo le ka ho itekanela. “Veine ke mosomi,” ’me tlas’a tšusumetso ea eona, baena ba bang ba ile ba tlohela ho itebela boitšoarong kapa ba tsosa mefokolo e mpang e ithobaletse feela. (Liproverbia 20:1) Ke kahona basebeletsi ba bang ba babeli ba ileng ba kopanela liketsong tsa bosodoma kamor’a ho sebelisa ka mokhoa o tlotseng lino tse tahang.
12, 13. (a) Ba bang ba ’nile ba buella boitšoaro bo bobe joang? Ke hobane’ng ha monahano o joalo e le o thetsang? (b) Ke joang re ka lulang re itebetse khahlanong le lintho tse beang boitšoaro bo botle kotsing?
12 Ha u le tekong ea ho etsa phoso, hopola hore, ho sa tsotellehe hore na re bonahala re hloekile hakae kantle, ke seo re leng sona kahare se tsotellehang. (Liproverbia 21:2) Ka ho totobetseng ba bang ba ikutloa hore Molimo o tla ba tšoarela ka ho ’na ba khelohela hangata monyakeng oa boitšoaro bo bobe hobane baa fokola. Empa na hoo hase ho ba ba “fetolang mohau oa Molimo oa rōna bohlola”? (Juda 4) Ba bang ba bile ba nahana hore “Jehova ha a re bone.” (Ezekiele 8:12) Leha ho le joalo, hopola hore, “ha ho sebopuoa se seng pepeneneng ho oona; empa tsohle li hlobotse, li senohile mahlong a eo re nang le litaba le eena.”—Ba-Heberu 4:13.
13 Kahoo itebele khahlanong le lintho tse beang boitšoaro bo botle kotsing! “Ha e le bofebe, le litšila tsohle, le takatso ea moruo, ho se ke ha boleloa le mabitso a tsona har’a lona, kamoo ho tšoanelang bahalaleli; leha e le taba e lihlong, leha e le ea booatla, leha e le ea mesoaso e mebe, e leng taba tse sa tšoanelang.” (Ba-Efese 5:3, 4) “Hloeang ho hobe,” ho sa tsotellehe hore na nama e natefeloa hakae ke hona.—Ba-Roma 12:9.
Ho Ipoloka U Hloekile Moeeng
14, 15. (a) Ba bang ba ’nile ba ipea kotsing ea ho silafatsoa moeeng joang? (b) Bakoenehi ba sebelisa ‘melomo ea bona ho isa banabab’o bona timelong’ joang? (c) Ke ka litsela life bakoenehi ba hlileng ba silafetseng, ’me ke eng eo ba e lebetseng?
14 Ba bang ba ipeketletse tšilafalo e ka ’nang ea tla moeeng ka ho mamela liphatlalatso tsa bolumeli tsa seea-le-moea kapa thelevishene. Naheng e ’ngoe ea Afrika, ba bang ba ile ba shebella litšoantšiso tsa TV tse neng li buella litumela-khoela tsa malumeli a meetlo a lumelang hore moea o ka phela ka ntle ho ’mele. Leha ho le joalo, moapostola Pauluse o ile a lemosa ka kotsi e bolaeang haholoanyane—bakoenehi ba neng ba “liha tumelo ea ba bang.” (2 Timothea 2:16-18) Batho ba joalo ba ntse ba le teng! (2 Petrose 2:1-3) Hape ka linako tse ling ba bile ba atlehile ho silafatsa monahano oa ba bang. Joalokaha Liproverbia 11:9, (NW) e re: “Motho eo e leng mokoenehi o isa oa habo timelong ka molomo oa hae.”
15 Hangata bakoenehi ba ipiletsa monahanong oa motho, ba bolela hore re amohiloe bolokolohi ba rōna, ho akarelletsa bolokolohi ba ho hlalosa Bibele ka borōna. (Bapisa Genese 3:1-5.) Bonneteng, ha ho letho leo batho bana ba tlil’o silafatsa ba fanang ka lona haese ho khutlela lithutong tse nyontšang tsa “Babylona e Moholo.” (Tšenolo 17:5; 2 Petrose 2:19-22) Ba bang ba ipiletsa nameng, ba phehella ba neng ba kopanela le bona pele hore ba “nke lintho habobebe” hobane mosebetsi o tlaase oa ho paka ka ntlo le ntlo ha o “hlokahale” kapa “hase oa Mangolo.” (Bapisa Mattheu 16:22, 23.) Ke ’nete hore batho ba joalo ba leleme le monate ba ka ’na ba bonahala ba hloekile kantle, ’meleng le boitšoarong. Empa kahare ba silafetse moeeng, ba ineetse monahanong oa boikhohomoso, le oa boitaolo. Ba lebetse sohle seo ba ithutileng sona ka Jehova, lebitso la hae le halalelang le litšoaneleho tsa hae. Ha ba sa lumela hore sohle seo ba ithutileng sona ka ’nete ea Bibele—tšepo e khanyang ea ’Muso le lefatše la paradeise le ho hanyetsa lithuto tsa bohata, tse kang Boraro-bo-bong, ho se shoe ha moea oa motho, tlhokofatso ea ka ho sa feleng, le pelekatori—e, sena sohle ba se tsebile ka “mohlanka ea khabane, ea bohlale.”—Mattheu 24:45-47.
16. Ba lokileng ba bolokoa “ke tsebo” joang?
16 Ho thahasellisang, molebeli e mong oa potoloho oa Fora o re: “Baena ba bang ba thetsoa hobane ba haelloa ke tsebo e nepahetseng.” Ke ka baka lena Liproverbia 11:9 e reng: “Ba lokileng ba bolokoa ke tsebo.” Hona ha ho bolele ho sekehela bakoenehi tsebe kapa ho nyakurela lingoliloeng tsa bona. Ho e-na le hoo, ho bolela ho fumana “tsebo e nepahetseng ea sephiri se halalelang sa Molimo” ka boithuto bo matla ba botho ba Bibele le likhatiso tsa Mokhatlo tse theiloeng Bibeleng. Ha motho a e-na le tsebo ena e nepahetseng, ke mang ea neng a ka ba bohele-hele hoo a ka bang ka ho mamela lipolelo tse makōkō tsa bōkoenehi? Ho se be motho ea le “thetsang ka likhang tse qhekellang”! (Ba-Kolosse 2:2-4, NW) Molaetsa oa bohata oa bolumeli o tsoang mohloling ofe kapa ofe o lokela ho qobjoa joaloka chefu! Ka sebele, kaha Morena oa rōna o sebelisa “mohlanka ea khabane, ea bohlale” ho re bontša “mantsoe a bophelo bo sa feleng,” ke hobane’ng ha re ka batla hore re ke re talime hosele?—Johanne 6:68.
Na U Tla Lula U Hloekile?
17, 18. Ke hobane’ng ho le bohlokoa haholo ho hlaolela (a) bohloeki ba ’mele, (b) bohloeki ba kelello, (c) bohloeki ba boitšoaro, le (d) bohloeki ba moea?
17 Kahona ho ameha ho hongata hore motho a lule a hloekile ka pele ho Jehova Molimo. Ho boloka ’mele ea rōna, mahae a rōna, liaparo tsa rōna, le Liholo tsa rōna tsa ’Muso li hloekile ponahalong, ho khabisa molaetsa oa rōna oa ’Muso. Ho lula re hloekile kelellong ho re thusa ho hloeka boitšoarong le moeeng. Hona ho hloka hore re utloe keletso ea Pauluse ho Ba-Filippi 4:8, ea ho boloka menahano ea rōna linthong tsa ’nete, tse hloekileng le tse botumo bo botle.
18 Re ka boela ra ananela ho feta leha e le neng pele hore re tlameha ho lula re hloekile boitšoarong ka polelo le ka ketso. Jehova o re lemosa ka ho pepeneneng hore bao ba kopanelang mokhoeng ofe kapa ofe oa boitšoaro bo bobe ba ke ke ba rua ’Muso oa Molimo. (1 Ba-Korinthe 6:9-11) Ho sa tsotellehe hore na lintho tse litšila li bonahala li le monate hakae, haeba re jalla nameng, re tla kotula nameng ho bola. (Ba-Galata 6:8) Qetellong, taba ke ho lula re hloekile moeeng, re hloekile lithutong. Bohloeki bo joalo bo re thusa ho boloka lipelo tsa rōna le menahano li hloka sekoli. Ka hona kamehla re tla susumelletseha ho batla mehopolo ea Molimo litabeng—e seng ea rōna.
19. Ke eng se ka thusang batlotsuoa le “bongata bo boholo ba batho” ho lula ba hloekile ka litsela tsohle?
19 Haufinyane mohlohlelletsi oa litšila—Satane Diabolose—’moho le bademona ba hae, o tla lahleloa sekoting se tebileng. Ho fihlela ka nako eo, e se eka bahlanka bohle ba Jehova—ba batlotsuoa le ba “bongata bo boholo ba batho”—ba ka lula ba hloekile e le bajari ba mehope ea Jehova. (Tšenolo 7:9, 13-15; 19:7, 8; 20:1-3) Ntoa ke e sa khaotseng le e boima. Leha ho le joalo, hopola hore Jehova o fana ka ‘moea oa hae oa khalalelo’ feela. (Ba-Roma 1:4, TLP) Hape, mokhatlo oa hae o hlophisitsoeng le o hloekileng, ka baholo ba oona, o lutse o lokile ka linako tsohle, ho re thusa ka ho fana ka keletso e utloahalang, ea Mangolo. Ka thuso e joalo le boikemisetso boo e leng ba rōna, re ka lula re hloekile ka litsela tsohle!
[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]
a Lentsoe la Seheberu bakeng sa litšoantšo tsa mantle, gil·lu·limʹ, e ne e le lentsoe le nyelisang leo qalehong le neng le bolela ‘mantle’—ntho e ’ngoe e neng e le manyala ho Bajode.—Deuteronoma 23:12-14; 1 Marena 14:10, NW; Ezekiele 4:12-17.
Lipotso tsa Tlhahlobo
◻ Ke hobane’ng ha Bajode ba khutlelang Babylona ba ne ba tlameha ho hloeka?
◻ Re ka ela hloko bohloeki ’meleng joang?
◻ Re ka sireletsa menahano ea rōna ho silafatsoeng joang?
◻ Ke joang re ka lulang re itebetse khahlanong le likotsi tsa boitšoaro?
◻ Re ka boloka bohloeki ba rōna moeeng joang?
[Setšoantšo se leqepheng la 16]
Mahae a rōna e lokela ho ba mehlala ea bohloeki
[Setšoantšo se leqepheng la 17]
Bakreste ba tlameha ho sebelisa boahloli bo molemo ho qoba litheipi tsa video le mananeo a TV tse ka silafatsang monahano
[Setšoantšo se leqepheng la 18]
Lipokano tse nyenyane e ka ba tse hahang moeeng
[Setšoantšo se leqepheng la 19]
Lipaki tse mafolo-folo li ipoloka li hloekile moeeng ’me li fumana thabo le tšireletso ka boithuto bo matla ba Bibele