Nako le Bosafeleng—Ha e le Hantle re Tseba Eng ka Tsona?
ENCYCLOPEDIA e ’ngoe e re: “Ho bonahala nako e le o mong oa mefuta e makatsang ea phihlelo eo batho ba bang le eona.” E, ho batla ho le thata ho hlalosa nako ka mantsoe a bonolo. Re ka ’na ra re nako “ea feta,” “ea tsamaea,” “ea matha,” esita le hona hore rōna ka borōna re tsamaea “kemisong ea nako.” Empa ha e le hantle ha re tsebe hore na re bua ka eng.
Nako e ’nile ea hlalosoa e le “sebaka se lipakeng tsa liketsahalo tse peli.” Leha ho le joalo, phihlelo ea rōna e re bolella hore nako ha ea itšetleha ka liketsahalo; ho bonahala e tsoela pele ho sa tsotellehe hore na ho na le ntho e etsahalang kapa che. Rafilosofi e mong o bolela hore ha e le hantle nako hase ntho e teng, empa e le ntho e inahaneloang. Na ntho eo boholo ba phihlelo ea rōna bo thehiloeng ho eona e ka ba feela karolo ea ntho eo re inahanelang eona?
Pono ea Bibele ka Nako
Bibele ha e fane ka tlhaloso ea letho ka nako, e leng se fanang ka maikutlo a hore mohlomong e ka ’na eaba ho ka nģ’ane ho matla a motho hore a e utloisise ka ho feletseng. E tšoana le sepaka-paka se pharaletseng, seo le sona re fumanang ho le thata ho se utloisisa. Kamoo ho bonahalang kateng, nako ke e ’ngoe ea lintho tse ka utloisisoang ka ho feletseng ke Molimo feela, kaha ke eena feela ea bileng teng “ho tloha ho bo sa hlaheng ho isa ho bo sa feleng.”—Pesaleme ea 90:2.
Le hoja Bibele e sa hlalose nako, e bua ka nako e le ntho ea sebele. Taba ea pele, Bibele e re bolella hore Molimo o ile a bōpa “maseli”—letsatsi, khoeli le linaleli—e le lintho tse tšoaeang nako, ho ba “lipontšo tsa linako tse beiloeng, le tsa matsatsi, le tsa lilemo.” Liketsahalo tse ngata tse tlalehiloeng ka Bibeleng li behiloe ka tieo kemisong ea nako. (Genese 1:14; 5:3-32; 7:11, 12; 11:10-32; Exoda 12:40, 41) Bibele e boetse e bua ka nako e le ntho eo re lokelang ho e sebelisa ka bohlale e le hore re be mocheng oa tlhohonolofatso ea Molimo ea nako e sa feleng—monyetla oa ho phela ka ho sa feleng.—Baefese 5:15, 16.
Bophelo bo sa Feleng—Na ke Ntho e Utloahalang?
E ntse e le ho ferekanyang ho leka ho utloisisa seo nako e hlileng e leng sona, ho batho ba bangata khopolo ea bophelo bo sa feleng, kapa ho phela ka ho sa feleng, ke ntho e thata ka ho fetisisa. Lebaka le leng e ka ’na ea e-ba la hore phihlelo ea rōna ka nako kamehla e ’nile ea hokahana le potoloho ea ho tsoaloa, ho hōla, ho tsofala le ho shoa. Ka hona, re khetholla ho tsamaea ha nako le mohato oa ho tsofala. Ho ba bangata, ho nahana ka tsela e ’ngoe esele ho ka bonahala e le ho hlokomoloha khopolo eo ea nako. Ba ka ’na ba botsa: ‘Batho e ka ba ba fapaneng joang tabeng ea lintho tse etsahallang libōpuoa tse ling tsohle tse phelang?’
Hangata se tlōlisoang mahlo monahanong o joalo ke ’nete ea hore batho ba se ba ntse ba fapane le pōpo eohle linthong tse ngata. Ka mohlala, liphoofolo li haelloa ke kelello e bohlale eo batho ba nang le eona. Ho sa tsotellehe lintho tse ka boleloang, ha li khone ho iketsetsa lintho tse fetang tseo tlhaho ea tsona e li susumetsang hore li li etse. Ha li na neo ea ho iqapela lintho kapa ’ona matla a ho bontša lerato le kananelo tseo batho ba nang le tsona. Haeba batho ba filoe ho hongata hakaalo litšoanelehong tsena le bokhoni bo etsang hore bophelo bo be le morero, ke hobane’ng ha ba ke ke ba boela ba fuoa ho eketsehileng ha ho tluoa tabeng ea bophelo ka bobona?
Ka lehlakoreng le leng, na ha ho makatse hore ebe lifate tse sa nahaneng, maemong a mang li phela lilemo tse likete, ha batho ba bohlale ba ka phela feela lilemo tse 70 ho ea ho tse 80 ka karolelano? Na hase ho ikhanyetsa hore ebe likolopata, tse se nang bokhoni ba ho qapa lintho kapa ba bonono, li ka phela lilemo tse fetang 200, ha batho ba filoeng bokhoni ka ho enneng bona ba phela lilemo tse sa fihleng le halofong ea tseo?
Le hoja nako le bosafeleng li ke ke tsa utloisisoa ke motho ka ho feletseng, tšepiso ea bophelo bo sa feleng e ntse e le tšepo e thehiloeng ka ho tiea ka Bibeleng. Ho eona, poleloana “bophelo bo sa feleng” e hlaha ka makhetlo a ka bang 40. Empa haeba morero oa Molimo ke hore batho ba phele ka ho sa feleng, ke hobane’ng ha seo se e-s’o phethahale? Potso ena e tla tšohloa sehloohong se latelang.