Tok Bilong Jehova i Gat Laip
Sampela Bikpela Tok Bilong Buk Hosea
TENPELA lain bilong Israel bilong hap not i no moa bihainim lotu i tru. Taim Jeroboam Namba 2 i stap king, ol manmeri i gat planti samting bilong skin, tasol taim Jeroboam i dai ol dispela samting i pinis. Bihain long dispela, kros pait i kamap na wok bilong gavman i no gat strong. Long 6-pela king i kamap bihain ol man i bin kilim i dai 4-pela bilong ol. (2 King 14:29; 15:8-30; 17:1-6) Hosea i mekim wok profet inap 59 yia, kirap long 804 B.C.E., na i go inap long taim bilong ol dispela hevi.
Tingting bilong Jehova long ol bikhetlain Israel i stap ples klia long samting i kamap long marit bilong Hosea. Hosea i tokaut long sin bilong lain Israel na long strafe bai painim lain Israel na lain Juda. Pasin bilong Hosea long raitim ol stori i kamapim klia olsem em i man bilong sori na sampela taim em i kamapim tok i gat strong long dispela buk i gat nem bilong em. Buk Hosea em i wanpela hap bilong Baibel, olsem na tok bilong en i gat laip na em i wok strong i stap.—Hibru 4:12.
“MARITIM WANPELA MERI NA MERI BAI I GO MEKIM PASIN PAMUK”
Jehova i tokim Hosea: “Yu go maritim wanpela meri na meri bai i go mekim pasin pamuk.” (Hosea 1:2) Hosea i bihainim tok na em i gat wanpela pikinini man long Gomer. Bihain Gomer i kamapim tupela pikinini em tupela i kamap long rot bilong pasin pamuk. Nem bilong tupela pikinini em, Mi No Laikim na I No Bilong Mi, dispela tupela nem i kamapim klia olsem Jehova i no inap lusim sin bilong ol Israel na ol i no stap moa olsem ol manmeri bilong em.
Jehova i gat wanem tingting long dispela bikhetlain bilong em? Em i tokim Hosea: “Yu go na laikim gen dispela meri bilong yu nau em i mekim pasim pamuk wantaim narapela man. Yu mas laikim em tru olsem mi laikim tumas ol manmeri bilong mi, ol Israel. Tru, ol i bin lusim mi na i go long ol giaman god . . . Tasol maski, mi laikim ol Israel yet.”—Hosea 3:1.
Bekim Bilong Ol Askim Bilong Baibel:
1:1—Bilong wanem Hosea i kolim 4-pela king i bin bosim Juda long taim em i mekim wok bilong em tasol em i kolim tasol wanpela king bilong Israel? Long wanem, ol king i kamap long lain bilong Devit i stret ol tasol i stap king bilong lain bilong God. Ol king bilong Israel long hap not ol i no kamap long lain bilong Devit, tasol ol king long Juda ol i kamap long lain bilong Devit.
1:2-9—Olsem wanem? Tru tru Hosea i maritim wanpela meri na bihain em i go mekim pasin pamuk? Yes, Hosea i maritim wanpela meri em bihain em i kamap wanpela pamukmeri. Dispela profet i no mekim wanpela tok i makim olsem samting i painim famili bilong em i wanpela driman em i lukim, nogat.
1:7—Wanem taim God i marimari na kisim bek lain Juda? Dispela i kamap tru long 732 B.C.E., long taim bilong King Hesekia. Long dispela taim, ol Asiria i laik bagarapim Jerusalem na Jehova i salim wanpela ensel bilong em i go kilim i dai 185,000 soldia bilong ol long wanpela nait tasol. (2 King 19:34, 35) Olsem na Jehova i kisim bek lain Juda, tasol em i no mekim olsem long rot bilong ‘bainat na banara na em i no salim ol soldia wantaim ol hos,’ nogat, em i mekim olsem long rot bilong wanpela ensel.
1:10, 11—Long 740 B.C.E., lain Israel long hap not i kisim bagarap, tasol olsem wanem ol “lain Juda na Israel bai i bung gen na i kamap wanpela kantri”? Planti manmeri bilong Israel long hap not, ol i bin go long Juda paslain long ol Juda i go kalabus long Babilon long 607 B.C.E. (2 Stori 11:13-17; 30:6-12, 18-20, 25) Taim ol Juda i go bek long ples bilong ol long 537 B.C.E., ol tumbuna pikinini bilong lain Israel ol tu i go bek wantaim ol Juda.—Esra 2:70.
2:21-23—Jehova i tok profet long wanem samting taim em i tok: “Bai mi putim ol manmeri bilong mi long dispela graun na bai ol i kamap olsem gutpela gaden mi bin wokim. . . . Bihain bai mi laikim ol tru”? Em i tok profet long Jehova i bungim liklik hap lain i stap gut long em na putim ol long Juda. Dispela i bin kamap long 537 B.C.E. Graun i bin stap nating inap 70 yia bai kamapim ol kaikai, wain, na wel. Long dispela tok profet ol bai askim Jehova long salim ren i kam daun long graun na em bai i mekim olsem na olgeta kaikai ol i planim bai i kamap planti. Ol dispela planti gutpela samting bai i helpim liklik lain i go bek long asples bilong ol. Aposel Pol na Pita i stori long wok bilong God long bungim liklik lain bilong Israel bilong spirit na tupela i kamapim tok bilong Hosea 2:23.—Rom 9:25, 26; 1 Pita 2:10.
Skul Yumi Kisim:
1:2-9; 3:1, 2. Tingim hevi Hosea i mas karim taim em i daunim laik bilong em yet na bihainim laik bilong God na stap yet wantaim meri bilong em! Olsem wanem? Yumi save daunim laik bilong yumi yet bilong mekim laik bilong God?
1:6-9. Jehova i no laikim tru pasin pamuk bilong spirit, wankain olsem em i no laikim tru pasin pamuk.
1:7, 10, 11; 2:14-23. Ol samting i painim Israel na Juda olsem Jehova i bin tok profet long en. Olgeta tok bilong Jehova i save kamap tru.
2:16, 19, 21-23; 3:1-4. Jehova i redi long lusim rong bilong ol man i tanim bel tru. (Nehemia 9:17) Olsem Jehova, yumi mas sori na marimari long ol arapela.
“BIKPELA I SUTIM TOK LONG OL”
“Bikpela i sutim tok long ol manmeri i stap long dispela kantri.” Bilong wanem? Long wanem, “ol manmeri bilong dispela kantri i no save tok tru na ol i no laikim ol wantok bilong ol yet. Ol i no save ting mi Bikpela bilong ol.” (Hosea 4:1) Dispela bikhetlain Israel ol i giaman na ol i kilim i dai ol man na ol i mekim pasin pamuk bilong spirit na bilong skin. Ol i no askim God long helpim ol, nogat, “ol i go askim ol Isip long helpim ol na bihain ol i ran i go askim ol Asiria tu.”—Hosea 7:11.
Jehova i tokaut olsem: “Ol Israel i no gutpela moa.” (Hosea 8:8) Lain Juda i gat asua tu. Hosea 12:2 i tok: “Bikpela i gat tok long ol Juda. Na em bai i mekim save long ol Israel bilong bekim pasin ol i mekim.” Tasol God bai stretim bek ol samting, long wanem, God i tok promis olsem: “Mi bai kisim bek ol long ples bilong ol man i dai pinis. Dai, mi bai kamap olsem samting nogut tru na pinisim yu olgeta.”—Hosea 13:14.
Bekim Bilong Ol Askim Bilong Baibel:
6:1-3—Husat i mekim dispela tok: “Goan, yumi go bek gen long Bikpela?” Ating ol Israel i no stap gut long Jehova i mas mekim dispela tok bilong kirapim ol yet long i go bek long Jehova. Sapos i olsem, orait ol i giaman tasol olsem ol i tanim bel. Pasin bilong ol long laikim Jehova i “save pinis kwiktaim tru olsem sno na klaut bilong moningtaim. Na i olsem wara bilong nait i stap long gras na i save drai kwik long taim san i kamap.” (Hosea 6:4) O ating man i mekim dispela tok em Hosea yet, em i kirapim ol manmeri long i go bek long Jehova. Tasol maski husat i mekim dispela tok, dispela ol bikhet manmeri bilong 10-pela lain Israel ol i mas tanim bel tru na go bek gen long Jehova.
7:4—Olsem wanem sampela Israel i olsem “paia”? Dispela tok piksa i makim ol laik nogut i stap long bel bilong ol i strong tru.
Skul Yumi Kisim:
4:1, 6. Sapos yumi laik bai Jehova i laikim yumi, yumi mas wok yet long kisim save long em na bihainim ol tok yumi lainim.
4:9-13. Jehova bai mekim save long ol man i mekim pasin pamuk na ol man i lotuim ol giaman god.—Hosea 1:4.
5:1. Ol man i go pas long lukautim lain bilong God i mas sakim pasin apostet. Nogut ol i kirapim sampela long insait long lotu giaman na ol i “stap olsem umben o hul bilong holimpas ol wel abus.”
6:1-4; 7:14, 16. Sapos long maus tasol man i tok em i tanim bel, dispela i no inap helpim em liklik. Bilong God i ken marimari long man i mekim rong, em i mas tanim bel tru, na em i mas ‘kam long God,’ olsem lotu tru long em. Pasin bilong em i mas stret wantaim ol lo bilong God.—Hosea 7:16.
6:6. Taim man i mekim sin dispela i soim olsem em i no laikim God. Maski em i mekim planti wok bilong lotu olsem ofa, dispela i no inap karamapim ol rong bilong em.
8:7, 13; 10:13. Dispela stiatok olsem “yu planim pikinini bilong wanem kain kaikai, em dispela kain kaikai tasol bai i kamap long gaden bilong yu,” dispela i kamap tru long ol Israel em ol i save lotuim ol god giaman.—Galesia 6:7.
8:8; 9:17; 13:16. Ol tok profet long ol Israel long hap not i kamap tru taim ol Asiria i kam kisim biktaun bilong ol, em Samaria. (2 King 17:3-6) Yumi ken bilip tru olsem God bai mekim ol samting olsem em i bin tok.—Namba 23:19.
8:14. Long rot bilong ol Babilon Jehova i tromoi “paia i kam bilong kukim ol . . . taun [bilong Juda]” long 607 B.C.E. Dispela i mekim na Jerusalem i bagarap na graun bilong ol Juda i stap nating olsem ol tok profet i bin kamapim. (2 Stori 36:19) Tok bilong God i save kamap tru tasol.—Josua 23:14.
9:10. Maski ol Israel i dediket long God tru, “taim ol i kamap long maunten Peor, . . . ol i lotu long giaman god Bal.” Pasin ol Israel i mekim i stap olsem tok lukaut long yumi, yumi mas sakim ol samting inap mekim na yumi no truim dediket bilong yumi long Jehova.—1 Korin 10:11.
10:1, 2, 12. Yumi mas lotuim God long pasin i tru. Sapos yumi ‘bihainim stretpela pasin na lotu tru long em, God bai mekim gut long yumi.’
10:5. Taim ol birua i kisim bulmakau gol i stap long Betel i go, ol manmeri bilong taun Samaria ol i krai long dispela bulmakau em ol i save lotuim. Em i longlong pasin long bilip long wanpela god giaman husat i no inap helpim em yet!—Song 135:15-18; Jeremaia 10:3-5.
11:1-4. Long olgeta samting Jehova i mekim long lain bilong em, em i save mekim long gutpela pasin. Pasin bilong bihainim tok bilong God i no putim hevi long yumi.
11:8-11; 13:14. Tok bilong Jehova long ol lain bilong em bai mekim gen lotu i tru ‘i no kam bek nating long em.’ (Aisaia 55:11) Long 537 B.C.E., liklik lain i lusim Babilon na i kam bek long Jerusalem. (Esra 2:1; 3:1-3) Ol samting Jehova i tokaut long en long rot bilong ol profet bilong em bai kamap tru.
12:6. Yumi mas mekim gutpela pasin sori, stretpela pasin, na oltaim bilip na wetim Jehova i helpim yumi.
13:6. Ol Israel i ‘pulap long kaikai na ol inap long olgeta samting. Ol i kisim ol dispela samting pinis, na ol i ting, long strong bilong ol yet ol i kisim. Olsem na ol i lusim tingting long God.’ Yumi mas sakim pasin bilong litimapim nem bilong yumi yet.
“OL PASIN BILONG BIKPELA I STRETPELA TASOL”
Hosea i tok: “Ol Israel, yupela i mas kam bek long God, Bikpela bilong yupela, long wanem, sin bilong yupela i mekim yupela i pundaun.” Em i kirapim ol manmeri bilong Israel long beten long Jehova olsem: “God, yu ken lusim olgeta sin bilong mipela, na kisim ol gutpela samting mipela i laik givim yu. Nau bai mipela i no inap kilim ol bulmakau na mekim ofa long yu. Nogat. Mipela bai i mekim ol gutpela pasin bipo mipela i bin promis long mekim.”—Hosea 14:1, 2.
Man i tanim bel i mas kam long Jehova, bihainim pasin bilong em na mekim ol ofa i litimapim nem bilong em. Bilong wanem? Long wanem, “ol pasin bilong Bikpela i stretpela tasol, na ol stretpela man i save bihainim.” (Hosea 14:9) Yumi amamas tru olsem planti bai “kam bek long God, Bikpela na lotu long em wanpela tasol. . . . Na bai ol i aninit long tok bilong Bikpela” long taim bilong las de!—Hosea 3:5.
[Piksa long pes 15]
Sindaun bilong famili bilong Hosea i stap olsem piksa bilong ol samting Jehova i mekim long Israel
[Piksa long pes 17]
Long 740 B.C.E., Samaria i kisim bagarap na 10-pela lain bilong Israel i pinis