Daniel

2 Iti maikadua a tawen ti panagari ni Nabucodonosor, adda dagiti natagtagainepna a nakariribukan unay ti panunotna+ nga uray la saan a makaturog. 2 Gapuna, imbilin ti ari a maayaban dagiti salamangkero a papadi, madyikero, mangkukulam, ken dagiti Caldeo* tapno ipakaammoda ti kaipapanan dagiti tagtagainepna. Isu nga immayda ket napanda iti sanguananna.+ 3 Imbaga ti ari: “Nagtagtagainepak ket mariribukanak. Kayatko a maammuan ti kaipapanan ti tagtagainepko.” 4 Insungbat dagiti Caldeo iti lengguahe nga Aramaiko:*+ “O ari, agbiagka koma iti agnanayon. Estoriaem kadakami nga adipenmo ti natagtagainepmo ket ibagaminto ti kaipapananna.”

5 Kinuna ti ari kadagiti Caldeo: “Daytoy ti desisionko: No diyo maibaga kaniak ti tagtagainepko ken ti kaipapananna, marangrangkaykayto ket mapagbalinto dagiti balayyo a kasilias* ti publiko. 6 Ngem no maibagayo ti tagtagainepko ken ti kaipapananna, ikkankayto kadagiti regalo, gunggona, ken dakkel a pammadayaw.+ Isu nga ibagayo ti tagtagainepko ken ti kaipapananna.”

7 Imbagada manen: “Iyestoria koma ti ari kadagiti adipenna ti tagtagainepna ket ibagaminto ti kaipapananna.”

8 Insungbat ti ari: “Ammok a kayatyo la nga ibaybayag ta ammoyo a paypaysuek ti desisionko. 9 No diyo maibaga ti tagtagainepko, agpapada ti dusayo. Ngem nagtutulaganyo nga allilawendak ken ibagayo ti saan nga agpayso tapno agbaliw ti desisionko. Isu nga ibagayo ti tagtagainepko tapno maammuak no kabaelanyo nga ilawlawag ti kaipapananna.”

10 Insungbat dagiti Caldeo iti ari: “Awan ti tao ditoy daga* a makaaramid iti ibagbaga ti ari, ta awan pay ti natan-ok nga ari wenno gobernador a nangipaaramid iti kasta iti asinoman a salamangkero a padi wenno madyikero wenno Caldeo. 11 Narigat ti kidkiddawen ti ari, ken awan ti makaibaga iti ari iti tagtagainepna malaksid kadagiti dios, ngem saanda met a makipagnanaed kadagiti tattao.”*

12 Gapu iti dayta, nakaunget unay ti ari ket imbilinna a mapapatay amin a masirib a tattao iti Babilonia.+ 13 Idi maipatungpalen ti bilin ken dandanin mapapatay dagiti masirib a tattao, binirokda met ni Daniel ken ti kakaduana tapno mapapatayda.

14 Iti dayta a tiempo, siaannad ken sitatanang a nakisarita ni Daniel ken ni Ariok a panguluen dagiti guardia ti ari a mapan mangpapatay kadagiti masirib a tattao iti Babilonia. 15 Dinamagna ken ni Ariok nga opisial ti ari: “Apay a nangaramid ti ari iti kasta kaulpit a bilin?” Imbaga ni Ariok ken ni Daniel ti napasamak.+ 16 Isu a napan ni Daniel iti ari ket kiniddawna a maikkan iti gundaway a mangibaga iti kaipapanan ti tagtagainep ti ari.

17 Kalpasanna, napan ni Daniel iti balayna ket impakaammona dayta a banag iti kakaduana a da Hananias, Misael, ken Azarias. 18 Kiniddawna nga ikararagda ti asi ti Dios ti langit maipapan iti daytoy a palimed, tapno saanda a mairaman iti pannakapapatay ti amin a masirib a tattao iti Babilonia.

19 Iti rabii, naipalgak ken Daniel dayta a palimed babaen ti sirmata.+ Isu nga indaydayaw ni Daniel ti Dios ti langit. 20 Imbaga ni Daniel:

24 Napan ngarud ni Daniel ken ni Ariok a dinutokan ti ari a mangpapatay kadagiti masirib a tattao iti Babilonia.+ Kinunana kenkuana: “Dimo papatayen ti asinoman a masirib iti Babilonia. Ipannak iti ari ket ibagak kenkuana ti kaipapanan ti tagtagainepna.”

25 Dinardaras ni Ariok nga impan ni Daniel iti ari ket imbagana: “Adda nasarakak a tao a maysa kadagiti naala idiay Juda+ a makaibaga iti ari ti kaipapanan ti tagtagainep.” 26 Imbaga ti ari ken Daniel nga agnagan iti Beltesazar:+ “Talaga kadi a kabaelam nga ibaga ti natagtagainepko, ken ti kaipapananna?”+ 27 Insungbat ni Daniel iti ari: “Awan kadagiti masirib, madyikero, salamangkero a papadi, wenno astrologo ti makaibaga iti ari ti palimed a damdamagenna.+ 28 Ngem adda Dios idiay langit a Manangipalgak kadagiti palimed,+ ket ipakaammona ken ni Ari Nabucodonosor ti mapasamak iti maudi a paset dagiti aldaw. Daytoy ti tagtagainepmo, ket dagitoy ti nasirmatam bayat nga agid-iddaka:

29 “O ari, idi nakaiddaka, natagtagainepmo ti mapasamak iti masanguanan, ket impakaammo kenka ti Manangipalgak kadagiti palimed ti mapasamakto. 30 Naipalgak kaniak daytoy a palimed, saan a gapu ta nasirsiribak ngem iti asinoman a tao, no di ket tapno maipakaammo kenka, O ari, ti kaipapanan ti tagtagainepmo tapno maammuam ti adda idi iti panunotmo.+

31 “O ari, nakakitaka iti nagdakkel nga imahen.* Dayta a nakadakdakkel ken nakaranraniag nga imahen ket nakatakder iti sanguanam ken nakabutbuteng ti langana. 32 Ti ulo dayta nga imahen ket puro a balitok,+ ti barukong ken dagiti takiagna ket pirak,+ ti tian ken dagiti luppona ket gambang,+ 33 dagiti gurongna ket landok,+ ken dagiti sakana ket naglaok a landok ken pila.*+ 34 Bayat a kitkitaem ti imahen, adda natikap a bato ngem saan a tinikap ti ima ti tao. Dayta ti nangtiro iti naglaok a landok ken pila a saka ti imahen ken nangrumek kadagita.+ 35 Iti dayta a tiempo, agpapada a naburak ti landok, pila, gambang, pirak, ken ti balitok, ket nagbalinda a kasla taep iti pagirikan iti kalgaw. Nayanginda amin ket awan a pulos ti nabati kadagita. Ngem ti bato a nangtiro iti imahen ket nagbalin a dakkel a bantay ken sinaknapanna ti intero a daga.

36 “Daytoy ti tagtagainep, ket ibagami itan ti kaipapananna iti ari. 37 Sika, O ari—ti ari dagiti ari, a nangtedan ti Dios ti langit iti pagarian,+ pannakabalin, bileg, ken dayaw, 38 ken tattao, sadinoman ti pagnanaedanda, agraman kadagiti animal iti tay-ak ken kadagiti billit, ken pinagbalinna nga agturay kadakuada amin+—sika a mismo ti ulo a balitok.+

39 “Ngem kalpasan ti panagturaymo, addanto bumangon a sabali a pagarian+ a nababbaba ngem sika. Bumangonto met ti maikatlo a pagarian, ti gambang, a mangituray iti intero a daga.+

40 “No maipapan iti maikapat a pagarian, napigsanto dayta a kas iti landok.+ No kasano a buraken ken rumeken ti landok ti amin a sabali a banag, daytoy a pagarian ti mangrumek ken mangdadaelto amin kadagitoy.+

41 “No kasano a nakitam a pila ken landok dagiti saka ken ramramay ti saka ti imahen, ti pagarian ket mabingbingayto. Ngem addanto iti dayta ti dadduma a kinatangken ti landok, kas iti nakitam a landok a nalaokan iti nalukneng a pila. 42 No kasano a dagiti ramay ti saka ket naglaok a landok ken pila, addanto met paset ti pagarian a napigsa ken addanto pasetna a narasi. 43 No kasano a nakitam a nailaok ti landok iti nalukneng a pila, mailaokdanto kadagiti tattao;* ngem saandanto nga agdinnekket a kas iti saan a panaglaok ti landok ken pila.

44 “Iti kaaldawan dagita nga ari, mangipasdekto ti Dios ti langit iti maysa a pagarian+ a saanto pulos a madadael.+ Daytoy a pagarian ket saanto a mayawat iti aniaman a sabali nga ili.+ Rumeken ken pagpatinggaennanto amin dagitoy a pagarian,+ ket daytanto laeng ti agtalinaed iti agnanayon,+ 45 no kasano a nakitam nga adda bato a natikap manipud iti bantay, ngem saan a tinikap ti ima ti tao, ket dayta ti nangrumek iti landok, gambang, pila, pirak, ken balitok.+ Impakaammo ti Naindaklan a Dios iti ari ti mapasamak iti masanguanan.+ Agpaypayso ti tagtagainep, ken mapangnamnamaan ti kaipapananna.”

46 Nagruknoy ni Ari Nabucodonosor iti sanguanan ni Daniel kas panangpadayaw kenkuana. Ket imbilinna a maikkan ni Daniel iti regalo ken insienso. 47 Imbaga ti ari ken Daniel: “Pudno a ti Diosyo ket Dios dagiti dios ken Apo dagiti ari ken Manangipalgak kadagiti palimed, gapu ta naipalgakmo daytoy a palimed.”+ 48 Inngato ti ari ti saad ni Daniel ken inikkanna iti adu a nagsasayaat a regalo, ken pinagbalinna nga agturay iti intero a probinsia* ti Babilonia+ ken panguluen dagiti opisial a mangiturturay iti amin a masirib a tattao iti Babilonia. 49 Ket kiniddaw ni Daniel iti ari a madutokan da Sidrak, Mesak, ken Abednego+ kas opisial ti administrasion ti probinsia* ti Babilonia, ngem nagserbi ni Daniel iti palasio ti ari.