სიწმინდე

წმინდად ყოფნა, წმინდის თვისება; უპირველეს ყოვლისა, ბიბლიაში სიწმინდე გულისხმობს „რელიგიურ სისუფთავეს ან სისპეტაკეს“. თუმცა უნდა აღინიშნოს, რომ სიწმინდედ ითარგმნება რამდენიმე ებრაული და ბერძნული სიტყვა, რომლებიც სულიერი სიწმინდის გარდა ზნეობრივი, რიტუალური და ფიზიკური სიწმინდის აღსანიშნავად გამოიყენება. ხშირად ბიბლია ფიზიკურ სისუფთავეს რიტუალურ სიწმინდესთან აიგივებს. ებრაული ზმნა ტაჰერ (სუფთად ყოფნა, განწმენდა) უმთავრესად რიტუალურ და ზნეობრივ სიწმინდეს უკავშირდება. ამ ებრაული სიტყვის სინონიმია ბარარ, რომელიც ბიბლიაში სხვადასხვა ფორმით გვხვდება და ნიშნავს მოშორებას, გამორჩევას, წმინდად ყოფნას და გასუფთავებას (ეზკ. 20:38; ეკ. 3:18; ფს. 18:26; იერ. 4:11). ბერძნული სიტყვა კათაროს ნიშნავს სუფთას და გამოიყენება ისეთ კონტექსტებში, სადაც საუბარია ფიზიკურ სისუფთავესა და ზნეობრივ თუ რელიგიურ სიწმინდეზე (მთ. 23:26; 5:8; ტიტ. 1:15). „უწმინდურებად“ ნათარგმნია ებრაული სიტყვა, რომლის ფუძეც არის ტამეʼ, მისი ბერძნული ეკვივალენტია აკათარსია (ლვ. 5:3; მთ. 23:27; გლ. 5:19). ებრაული სიტყვა კოდეშ ნიშნავს გამოყოფილს, გამორჩეულს ან მიძღვნილს ღვთისადმი, რომელიც წმინდაა, აგრეთვე ღვთის მსახურებისთვის გამოყოფილის მდგომარეობას. ქრისტიანულ-ბერძნულ წერილებში „წმინდად“ (ჰაგიოს) და „სიწმინდედ“ (ჰაგიასმოს [აგრეთვე „განწმენდა“]; ჰაგიოტეს; ჰაგიოსინე) ნათარგმნი სიტყვებიც ღვთისთვის გამოყოფილის მნიშვნელობას ატარებს. ეს სიტყვები გამოიყენება მაშინაც, როცა საუბარია სიწმინდეზე, როგორც ღვთის თვისებაზე, და ვინმეს წმინდა და უზადო საქციელზე.

იეჰოვა. სიწმინდე იეჰოვას თვისებაა, ის მისი საკუთრებაა (გმ. 39:30; ზქ. 14:20). იესო ქრისტე მას მიმართავდა სიტყვებით „წმინდა მამა“ (ინ. 17:11). სულიერი ქმნილებები შეუსვენებლივ ამბობდნენ: „წმინდაა, წმინდაა, წმინდაა იეჰოვა, ლაშქართა ღმერთი!“, რითაც ხაზს უსვამდნენ მის შეუდარებელ სიწმინდეს (ეს. 6:3; გმც. 4:8; შდრ. ებ. 12:14). იეჰოვა უწმინდესია და ყველას აღემატება სიწმინდით (იგ. 30:3 [აქ უწმინდესად ნათარგმნი ებრაული სიტყვა დგას მრ. რ-ში, რაც აღმატებულობასა და დიდებულებაზე მიუთითებს]). მღვდელმთავრის თავსაბურავზე დამაგრებულ ოქროს მბრწყინავ ფირფიტაზე სიტყვების „სიწმინდე იეჰოვასია“ დანახვისას ისრაელებს ახსენდებოდათ, რომ სიწმინდის წყარო იეჰოვა იყო. ამ ფირფიტას ეწოდებოდა „მიძღვნის წმინდა ნიშანი“ და იმაზე მიუთითებდა, რომ მღვდელმთავარი განსაკუთრებულად გამორჩეული წმინდა მსახურებისთვის იყო გამოყოფილი (გმ. 28:36; 29:6). წითელი ზღვის გადაკვეთის შემდეგ მოსეს მიერ დაწერილ გამარჯვების სიმღერაში ისრაელები მღეროდნენ: „იეჰოვა, ვინ შეგედრება ღმერთებს შორის?! ვინ შეგედრება ძლიერს სიწმინდეში“ (გმ. 15:11; 1სმ. 2:2). იმის ხაზგასასმელად, რომ მისი სიტყვა აუცილებლად შესრულდებოდა, იეჰოვამ დაიფიცა კიდეც თავისი სიწმინდე (ამ. 4:2).

ღვთის სახელი წმინდაა და ყოველგვარ უწმინდურებას განრიდებული (1მტ. 16:10; ფს. 111:9). ღვთის სახელი „იეჰოვა“ წმინდად უნდა იყოს დაცული და ყველა სხვა სახელზე მეტად უნდა იყოს გასპეტაკებული (მთ. 6:9). ღვთის სახელისადმი უპატივცემულობა სიკვდილით ისჯება (ლვ. 24:10—16, 23; რც. 15:30).

ვინაიდან ყველა სამართლიანი პრინციპი და კანონი იეჰოვასგან მომდინარეობს (იაკ. 4:12) და ის არის ყველანაირი სიწმინდის წყარო, მასთან ან მის თაყვანისმცემლობასთან დაკავშირებული ნებისმიერი ადამიანი თუ ნივთი წმინდა ხდება. უწმინდესის შესახებ ცოდნის გარეშე შეუძლებელია გაგებისა და სიბრძნის შეძენა (იგ. 9:10). იეჰოვასადმი თაყვანისცემა მხოლოდ სიწმინდითაა შესაძლებელი. ვინც აცხადებს, რომ ემსახურება მას და თან უწმინდურებას სჩადის, სისაძაგლეა მის თვალში (იგ. 21:27). როცა წინასწარმეტყველებდა, რომ თავის ხალხს ბაბილონიდან იერუსალიმში დასაბრუნებელ გზას გაუწმენდდა, იეჰოვამ თქვა: „სიწმინდის გზა ეწოდება მას. ვერ გაივლის მასზე უწმინდური“ (ეს. 35:8). ხალხის დარჩენილ ნაწილს, რომელიც ძვ. წ. 537 წელს ტყვეობიდან სამშობლოში დაბრუნდა, ამოძრავებდა არა პოლიტიკური მიზნები ან პირადი გამორჩენა, არამედ სწორი და წმინდა მოტივებით ნაკარნახევი ჭეშმარიტი თაყვანისმცემლობის აღდგენის გულწრფელი სურვილი (შდრ. წინასწარმეტყველება ზქ. 14:20, 21-დან).

წმინდა სული. იეჰოვას მოქმედი ძალა ანუ მისი სული ემორჩილება მას და ყოველთვის ასრულებს მის განზრახვას. ის წმინდა და სპეტაკია და გამოყოფილია ღვთის ნების შესასრულებლად. სწორედ ამიტომ ეწოდება მას „წმინდა სული“ და „სიწმინდის სული“ (ფს. 51:11; ლკ. 11:13; რმ. 1:4; ეფ. 1:13). ადამიანზე მოქმედებისას წმინდა სული მას სიწმინდისა და სისუფთავისკენ აღძრავს. ნებისმიერი უწმინდური თუ არასწორი საქციელის ჩადენით ადამიანი ეწინააღმდეგება ამ სულს და ანაღვლიანებს მას (ეფ. 4:30). მიუხედავად იმისა, რომ წმინდა სული პიროვნება არ არის, ის ღვთის წმინდა პიროვნებას გამოხატავს და შეიძლება დამწუხრდეს. თუ ადამიანს არასწორი საქციელი ჩვევაში აქვს გადასული, ის აქრობს „ანთებულ სულს“ (1თს. 5:19). თუ ის არ იშორებს ასეთ ჩვევას, შეურაცხყოფს ღვთის წმინდა სულს, რის გამოც ღმერთი შეიძლება მას მტრად ექცეს (ეს. 63:10). წმინდა სულის დამმწუხრებელი შეიძლება იქამდეც კი მივიდეს, რომ მის წინააღმდეგ მკრეხელობა ჩაიდინოს, რაც, იესო ქრისტეს სიტყვების თანახმად, „არ ეპატიება არც ახლა და არც მომავალში“ (მთ. 12:31, 32; მრ. 3:28—30; იხ. სული (II)).

იესო ქრისტე. იესო ქრისტე განსაკუთრებულად არის ღვთის წმინდა (სქ. 3:14; მრ. 1:24; ლკ. 4:34). ეს სიწმინდე მხოლოდშობილ ძეს მამამ, იეჰოვამ, შექმნისას გადასცა. იესომ შეინარჩუნა თავისი სიწმინდე, როგორც ზეცაში მამასთან ყველაზე ახლობელმა პიროვნებამ (ინ. 1:1; 8:29; მთ. 11:27). როცა ღმერთმა მისი სიცოცხლე ქალწულ მარიამის საშვილოსნოში გადაიტანა, ის დედამიწაზე ღვთის წმინდა ძედ დაიბადა (ლკ. 1:35). იესო ერთადერთი ადამიანი იყო, რომელმაც შეინარჩუნა სრულყოფილი, უზადო სიწმინდე და სიცოცხლის ბოლომდე დარჩა „ერთგული, უდანაშაულო, წაუბილწველი, ცოდვილებს ჩამოშორებული და ცათა ზემოთ ამაღლებული“ (ებ. 7:26). მან დაიმსახურა, რომ მართლად ყოფილიყო აღიარებული (რმ. 5:18). სხვა ადამიანები ღვთის თვალში წმინდები მხოლოდ ქრისტეს სიწმინდისა და მის მიერ გაღებული გამოსასყიდისადმი რწმენის საფუძველზე ხდებიან. ეს არის „უწმინდესი რწმენა“ და მისი შენარჩუნებით ადამიანი ღვთის სიყვარულში რჩება (იუდ. 20, 21).

ადამიანები. მთელი ისრაელი ერი წმინდად ითვლებოდა, რადგან ღმერთმა აირჩია ისინი, განწმინდა და მხოლოდ მათ დაუდო შეთანხმება, როგორც გამორჩეულ საკუთრებას. მან უთხრა ისრაელებს, რომ მორჩილების შემთხვევაში ისინი „მღვდლების სამეფოდ და წმინდა ერად“ იქცეოდნენ (გმ. 19:5, 6). მორჩილება მათ წმინდას გახდიდა თავიანთი ღვთის თვალში. „იყავით წმინდები, რადგან წმინდა ვარ მე, იეჰოვა, თქვენი ღმერთი“, — უბრძანა მან ისრაელებს (რც. 15:40; ლვ. 19:2). ღვთის კანონები საკვების, ჰიგიენისა და ზნეობის შესახებ გამუდმებით შეახსენებდა მათ, რომ ღვთის თვალში გამოყოფილები და წმინდები იყვნენ. ამ კანონებით დაკისრებული შეზღუდვები იცავდა მათ გარშემო მცხოვრებ წარმართ ხალხებთან ახლო ურთიერთობისგან და წმინდად დარჩენაში ეხმარებოდა. მაგრამ იმ შემთხვევაში, თუ ისრაელი ერი არ დაემორჩილებოდა კანონებს, ღვთის თვალში სიწმინდეს დაკარგავდა (კნ. 28:15—19).

თუმცა მთელი ისრაელი წმინდა იყო, ზოგიერთი ადამიანი ამ ერში განსაკუთრებული გაგებით წმინდად ითვლებოდა. მღვდლები (მეტადრე მღვდელმთავარი) გამოყოფილნი იყვნენ საწმინდარში მსახურებისთვის და ხალხს ღვთის წინაშე წარადგენდნენ. ამ მსახურების გამო ისინი წმინდები იყვნენ და არ უნდა დაეკარგათ ეს სიწმინდე, რათა შეესრულებინათ თავიანთი მსახურება და წმინდები დარჩენილიყვნენ ღვთის თვალში (ლვ. 21; 2მტ. 29:34). წმინდები იყვნენ წინასწარმეტყველები და ბიბლიის ღვთივშთაგონებული დამწერები (2პტ. 1:21). პეტრე მოციქულმა წმინდებად მოიხსენია ღვთის ერთგული ქალები, რომლებიც ძველ დროში ცხოვრობდნენ (1პტ. 3:5). ლაშქრობების დროს ისრაელი მეომრები წმინდებად ითვლებოდნენ, რადგან ომები, რომლებსაც ისინი ეწეოდნენ, იეჰოვას ომები იყო (რც. 21:14; 1სმ. 21:5, 6). ისრაელში მამრობითი სქესის ყოველი პირმშო წმინდა იყო იეჰოვასთვის, რადგან ეგვიპტეში პასექის დროს იეჰოვამ სიკვდილისგან იხსნა პირმშოები. ასე რომ, ისინი მის საკუთრებას წარმოადგენდნენ (რც. 3:12, 13; 8:17). ამიტომ ყოველი პირმშო მამრი უნდა გამოესყიდათ საწმინდარში (გმ. 13:1, 2; რც. 18:15, 16; ლკ. 2:22, 23). კაცი თუ ქალი, რომელიც ნაზირობის აღთქმას დადებდა, წმინდა იყო ნაზირობის პერიოდის გასვლამდე. ის სრულად უძღვნიდა ამ დროს იეჰოვასთვის განსაკუთრებულ მსახურებას. ნაზირს გარკვეული მოთხოვნების შესრულება მოეთხოვებოდა. მათი დარღვევის შემთხვევაში ის უწმინდურდებოდა და სიწმინდის აღსადგენად განსაკუთრებული მსხვერპლი უნდა შეეწირა. გაუწმინდურებამდე გატარებული ნაზირობის დღეები მას არ ეთვლებოდა და აღთქმის შესასრულებლად ყველაფერი თავიდან უნდა დაეწყო (რც. 6:1—12).

ადგილები. ნებისმიერი ადგილი წმინდაა, როცა იეჰოვა იქ იმყოფება (როცა იეჰოვა ადამიანებს ეჩვენებოდა, იმ ადგილას თავის ყოფნას ანგელოზების მეშვეობით ცხადყოფდა; გლ. 3:19). მოსე წმინდა მიწაზე იდგა, როცა ცეცხლმოკიდებულ ბუჩქს აკვირდებოდა, საიდანაც იეჰოვას წარმომადგენელი ანგელოზი ელაპარაკებოდა (გმ. 3:2—5). იესო ნავეს ძის წინ მდგომმა ხორცშესხმულმა ანგელოზმა, იეჰოვას ლაშქრის მეთაურმა, შეახსენა მას, რომ წმინდა ადგილზე იდგა (იეს. 5:13—15). პეტრემ ქრისტეს გარდასახვასა და იმ დროს იეჰოვას მიერ წარმოთქმულ სიტყვებზე საუბრისას ამ მოვლენების განვითარების ადგილს „წმინდა მთა“ უწოდა (2პტ. 1:17, 18; ლკ. 9:28—36).

კარვის ეზო წმინდა იყო. იუდაური ტრადიციის თანახმად, მღვდლები იქ ფეხშიშველა დადიოდნენ, რადგან მსახურობდნენ საწმინდარში, რომელიც იეჰოვას იქ ყოფნაზე მიანიშნებდა. საწმინდრის ორ განყოფილებას „წმინდა“ და „წმინდათაწმინდა“ ეწოდებოდა იმის მიხედვით, თუ რამდენად ახლოს იყო შეთანხმების კიდობანთან (ებ. 9:1—3). მოგვიანებით იერუსალიმში აგებული ტაძარიც წმინდა იყო (ფს. 11:4). სიონის მთასა და იერუსალიმს წმინდად მიიჩნევდნენ, რადგან იქ იყო საწმინდარი და „იეჰოვას ტახტი“ (1მტ. 29:23; ფს. 2:6; ეს. 27:13; 48:2; 52:1; დნ. 9:24; მთ. 4:5).

ისრაელის ლაშქარს სუფთად უნდა დაეცვა ბანაკი განავლისა და სხვა სიბინძურისგან, რადგან მათ ეთქვათ: „იეჰოვა, შენი ღმერთი დადის შენს ბანაკში ... წმინდა უნდა იყოს შენი ბანაკი, რომ უწესო არაფერი დაინახოს შენში და ზურგი არ გაქციოს“ (კნ. 23:9—14). აქ ფიზიკური სისუფთავე დაკავშირებულია სიწმინდესთან.

პერიოდები. გარკვეული დღეები ან პერიოდები ისრაელისთვის წმინდად იყო დადგენილი, თუმცა არა იმიტომ, რომ თავად ეს პერიოდები იყო წმინდა. ისინი წმინდად იმიტომ ითვლებოდა, რომ იეჰოვას თაყვანისმცემლობისთვის იყო განსაკუთრებული პერიოდები. ამ პერიოდების დადგენისას ღმერთი ზრუნავდა თავისი ხალხის კეთილდღეობასა და სულიერ განმტკიცებაზე. მან დააწესა ყოველკვირეული შაბათის აღნიშვნა (გმ. 20:8—11). ამ დღეს ისრაელებს შესაძლებლობა ჰქონდათ, მეტად ეფიქრათ ღვთის კანონზე და შვილებისთვის ესწავლებინათ. სხვა წმინდა შეკრებები ანუ შაბათები იყო მეშვიდე თვის პირველი დღე (ლვ. 23:24) და გამოსყიდვის დღე მეშვიდე თვის მეათე დღეს (ლვ. 23:26—32). დღესასწაულებზე, განსაკუთრებით ამ პერიოდებში ზოგ დღეს, „წმინდა შეკრებები“ იმართებოდა (ლვ. 23:37, 38). ეს დღესასწაულები იყო: პასექი და უფუარობის დღესასწაული (ლვ. 23:4—8), ორმოცდამეათე დღის დღესასწაული, ანუ კვირების დღესასწაული (ლვ. 23:15—21) და კარვობის დღესასწაული, ანუ მოსავლის აღების დღესასწაული (ლვ. 23:33—36, 39—43; იხ. წმინდა შეკრება).

გარდა ამისა, ყოველი მეშვიდე წელი იყო შაბათის წელი, ანუ სიწმინდის წელიწადი. ამ წელს მიწა არ უნდა დაემუშავებინათ. ყოველკვირეული შაბათის მსგავსად, ამ წლის მანძილზეც ისრაელებს მეტი დრო ეძლეოდათ იეჰოვას კანონის შესასწავლად, მასზე დასაფიქრებლად და შვილებისთვის სასწავლებლად (გმ. 23:10, 11; ლვ. 25:2—7). ყოველ 50-ე წელს იუბილე ეწოდებოდა და წმინდად იყო მიჩნეული. მასაც შაბათის წელი ეწოდებოდა. ამასთან, ამ წელს ხდებოდა იმ ეკონომიკური მდგომარეობის აღდგენა, რომელიც ღმერთმა ისრაელს მიწის დანაწილებისას დაუდგინა. ეს იყო თავისუფლების, დასვენებისა და გამოცოცხლების წმინდა წელიწადი (ლვ. 25:8—12).

იეჰოვას მითითებით გამოსყიდვის „წმინდა შეკრების“ დღეს ისრაელებს უნდა დაემდაბლებინათ თავი, რაც იმას ნიშნავდა, რომ მათ უნდა ემარხულათ, გაეთვითცნობიერებინათ და ეღიარებინათ თავიანთი ცოდვები და ღვთის მოსაწონი მონანიება გამოევლინათ (ლვ. 16:29—31; 23:26—32). თუმცა იეჰოვას არც ერთი წმინდა დღე მისი ხალხისთვის ტირილისა და მწუხარების დღე არ უნდა ყოფილიყო. ისინი სიხარულის დღეები უნდა ყოფილიყო მათთვის და მათ ხოტბა უნდა შეესხათ იეჰოვასთვის ყველა იმ არაჩვეულებრივი ძღვნის გამო, რომლებიც თავისი სიკეთით უბოძა მათ (ნემ. 8:9—12).

იეჰოვას დასვენების წმინდა დღე. ბიბლიიდან ვიგებთ, რომ ღმერთმა დაახლოებით 6 000 წლის წინ წმინდად გამოაცხადა მეშვიდე დღე, რადგან ამ დღეს ისვენებს თავისი შემოქმედებითი საქმიანობისგან (დბ. 2:2, 3). მოციქულმა პავლემ ამ დღეზე თქვა, რომ რწმენითა და მორჩილებით ქრისტიანებს შეუძლიათ ამ დასვენებაში შესვლა, რითაც ცხადყო, რომ იეჰოვას დასვენების დიდებულ დღეში დროის ხანგრძლივი პერიოდი იგულისხმება. ვინაიდან ეს დღე წმინდაა, ის შვებასა და სიხარულს მოუტანს ქრისტიანებს იმის მიუხედავად, რომ დამამძიმებელ და ცოდვილ ქვეყნიერებაში ცხოვრობენ (ებ. 4:3—10; იხ. დღე).

საგნები. ზოგიერთი ნივთი თაყვანისმცემლობისთვის იყო გამოყოფილი. ისინიც იმიტომ იყო წმინდა, რომ განიწმინდა იეჰოვას მსახურებისთვის. ეს ნივთები და საგნები თავისთავად არ იყო წმინდა და თილისმებს არ წარმოადგენდა. მაგალითად, მთავარი წმინდა საგნებიდან ერთ-ერთი, შეთანხმების კიდობანი, ვერ დაეხმარა ისრაელებს, როცა ელის ორმა ბოროტმა ვაჟმა ის ფილისტიმელების წინააღმდეგ ბრძოლაში თან წაიღო (1სმ. 4:3—11). ღვთის მითითებით განიწმინდა შესაწირავების სამსხვერპლო (გმ. 29:37), საცხები ზეთი (გმ. 30:25), განსაკუთრებული საკმეველი (გმ. 30:35, 37), მღვდლების ტანსაცმელი (გმ. 28:2; ლვ. 16:4), წარსადგენი პური (გმ. 25:30; 1სმ. 21:4, 6) და საწმინდრის მთელი მოწყობილობა, რაშიც შედიოდა საკმევლის შესაწირი ოქროს სამსხვერპლო, წარსადგენი პურის მაგიდა, სალამპრეები და ყველა დამხმარე საშუალება. მათგან ბევრი მოხსენიებულია 1 მეფეების 7:47—51-ში. ეს ნივთები უფრო აღმატებული გაგებითაც იყო წმინდა, რადგან ზეციურის სიმბოლოს წარმოადგენდა და სიმბოლური გაგებით ემსახურებოდა მათ კეთილდღეობას, ვინც ხსნას დაიმკვიდრებდა (ებ. 8:4, 5; 9:23—28).

ღვთის დაწერილ სიტყვას „წმინდა წერილები“ ეწოდება. ის წმინდა სულის ხელმძღვანელობით დაიწერა და შესწევს ძალა, განწმინდოს ისინი, ვინც მასში ჩაწერილ მცნებებს ემორჩილება (რმ. 1:2; 2ტმ. 3:15).

ცხოველები და მიწის ნაყოფი. პირველმოგებული ხბო, ბატკანი და თიკანი იეჰოვასთვის წმინდად ითვლებოდა და არ უნდა გამოსყიდულიყო. ეს ცხოველები იწირებოდა და მათ ნაწილს განწმენდილი მღვდლები იღებდნენ (რც. 18:17—19). პირველი ნაყოფი და მეათედი წმინდა იყო ისევე, როგორც საწმინდრის მსახურებისთვის გაღებული ყველა შესაწირავი თუ ძღვენი (გმ. 28:38). იეჰოვასთვის განწმენდილი ნებისმიერი რამ წმინდა იყო, შესაბამისად, იკრძალებოდა მათდამი ზერელე დამოკიდებულება ან მათი ჩვეულებრივი მიზნით გამოყენება. ამას მოწმობს მეათედის შესახებ კანონი. თუ კაცმა თავისი მოსავლიდან ნაწილი გადადო მეათედისთვის, მაგალითად ხორბლის მოსავლიდან, შემდეგ კი თვითონ ან მისი ოჯახის წევრმა იქიდან უნებურად აიღო რამე საჭმელად, მას ბრალი დაედებოდა წმინდის შესახებ ღვთის კანონის დარღვევაში. კანონის თანახმად, მას სრულად უნდა აენაზღაურებინა საწმინდრისთვის მიყენებული ზარალი, 20 პროცენტი დაემატებინა და საღი ვერძი მიეყვანა შესაწირავად. ამგვარად, კანონი იეჰოვას სიწმინდეებისადმი ღრმა პატივისცემას უნერგავდა ხალხს (ლვ. 5:14—16).

ქრისტიანული სიწმინდე. როცა ქრისტიანთა წინამძღოლი, ღვთის ძე, დედამიწას ადამიანად მოევლინა, ის წმინდა იყო (ლკ. 1:35) და დედამიწაზე სიცოცხლის ბოლომდე სიწმინდე შეინარჩუნა (ინ. 17:19; სქ. 4:27; ებ. 7:26). ის სრულყოფილად წმინდა იყო — სიწმინდე აისახებოდა მის ფიქრებში, სიტყვებსა თუ საქმეებში. მან სიწმინდე საკუთარი სიცოცხლის მსხვერპლად გაღების დროსაც შეინარჩუნა, რითაც სხვებსაც მისცა შესაძლებლობა, წმინდები გამხდარიყვნენ. ამიტომ მისი მიმდევრები „წმინდა მოწოდებით“ არიან მოწოდებულნი (2ტმ. 1:9). ისინი ხდებიან იეჰოვას ცხებულები, იესო ქრისტეს სულიერი ძმები და ეწოდებათ „წმინდები“ ანუ „წმინდანები“ (რმ. 15:26; ეფ. 1:1; ფლ. 4:21; შდრ. აფ). მათ სიწმინდეს ქრისტეს გამოსასყიდისადმი რწმენა განაპირობებს (ფლ. 3:8, 9; 1ინ. 1:7). ასე რომ, სიწმინდე მათ არც თან დაჰყოლიათ და არც თავიანთი საქმეებით მოუპოვებიათ, ისინი იესო ქრისტეს წყალობით გახდნენ წმინდები (რმ. 3:23—26).

ბიბლია არაერთხელ მოიხსენიებს ქრისტიანული კრების ცოცხალ წევრებს წმინდებად („წმინდანები“, აფ), რაც ცხადყოფს, რომ ადამიანს წმინდად, ანუ წმინდანად, არც ადამიანები აცხადებენ და არც ორგანიზაციები და ამისთვის არც მისი სიკვდილია საჭირო. ის წმინდაა, როგორც ღვთის მიერ ქრისტეს თანამემკვიდრედ მოწოდებული. დედამიწაზე ცხოვრებისას ის წმინდაა ღვთის თვალში. მას სულიერ სამყაროში — იეჰოვა ღმერთის, მისი ძისა და წმინდა ანგელოზების სამყოფელში ცხოვრების იმედი აქვს (1პტ. 1:3, 4; 2მტ. 6:30; მრ. 12:25; სქ. 7:56).

წმინდა საქციელი.  ისინი, ვინც იეჰოვამ წმინდად მიიჩნია, ცდილობენ, ღვთის სულის დახმარებით ისეთივე წმინდები გახდნენ, როგორებიც ღმერთი და ქრისტე არიან (1თს. 3:12, 13). ამიტომ მათ მოეთხოვებათ ღვთის ჭეშმარიტი სიტყვის სწავლა, მისი ცხოვრებაში გამოყენება (1პტ. 1:22) და იეჰოვას აღმზრდელობითი ზომების გათვალისწინება (ებ. 12:9—11). ასე რომ, თუ ადამიანი ნამდვილად წმინდაა, ის წმინდად, სუფთად და პატიოსნად იცხოვრებს. ბიბლია ქრისტიანებს მოუწოდებს, რომ თავიანთი სხეულები წარადგინონ ღვთისთვის წმინდა მსხვერპლად ისევე, როგორც ღვთისთვის მოსაწონი შესაწირავები იყო წმინდა, რომლებიც ძველად საწმინდარში იწირებოდა (რმ. 12:1). მათ წმინდა საქციელი მოეთხოვებათ: «ნებისმიერ საქციელში წმინდები იყავით იმ წმინდასავით, რომელმაც მოგიხმოთ, ვინაიდან დაწერილია: „იყავით წმინდები, რადგან წმინდა ვარ მე“» (1პტ. 1:15, 16).

ვინც ქრისტეს სხეულის ნაწილები ხდებიან, „წმინდათა თანამოქალაქეებად და ღვთის ოჯახის წევრებად“ ითვლებიან (ეფ. 2:19). ისინი შედარებულნი არიან ცოცხალი ქვებისგან ღვთისთვის აგებულ წმინდა ტაძარს და ქმნიან „სამეფო სამღვდელოებას, წმინდა ერს, ღვთისთვის გამორჩეულ საკუთრებას“ (1პტ. 2:5, 9). ისინი უნდა განიწმინდონ ყოველივე იმისგან, რაც ბილწავს ხორცსა და სულს, და ღვთის შიშით სრულყონ სიწმინდე (2კრ. 7:1). თუ ქრისტიანი სჩადის ისეთ საქმეებს, რომლებიც ბილწავს, ზიანს აყენებს ან აუწმინდურებს მის სხეულს, ან თუ უგულებელყოფს ბიბლიურ სწავლებას ან ზნეობას, მას არ უყვარს ღმერთი, არ ეშინია მისი და ზურგს აქცევს სიწმინდეს. შეუძლებელია, ადამიანი უწმინდურებას სჩადიოდეს და სიწმინდე შეინარჩუნოს.

სიწმინდეების პატივისცემა. თუ სულიერი ტაძრის წარმომადგენელთაგან რომელიმე თავის სხეულს წაბილწავს, ის მხოლოდ საკუთარ თავს კი არა, ღვთის ტაძარსაც შებღალავს და დაანგრევს. „თუ ვინმე ღვთის ტაძარს დააქცევს, ღმერთი დააქცევს მას, რადგან ღვთის ტაძარი წმინდაა და ეს თქვენა ხართ“ (1კრ. 3:17). ის ღვთის წმინდამ საკუთარი სისხლით დაიხსნა (1პტ. 1:18, 19). თუ ვინმე არ დააფასებს იმას, რაც იეჰოვასთვის წმინდაა, იქნება ეს მისი სხეული თუ ღვთისთვის მიძღვნილი რამ, რაიმეს დაუშავებს ან შეურაცხყოფას მიაყენებს ღვთისთვის წმინდა ადამიანს, ის სასჯელს დაიტეხს ღვთისგან (2თს. 1:6—9).

ღმერთმა დაანახვა ისრაელებს, თუ როგორ უყურებდა იმის შეურაცხყოფას, რაც მისთვის წმინდა იყო. ეს დამოკიდებულება ჩანს ღვთის კანონში, რომელიც კრძალავდა ყოველდღიურ ცხოვრებაში იმის გამოყენებას, რაც მოსეს კანონით წმინდად ითვლებოდა, მაგალითად პირველი ნაყოფისა და მეათედების გამოყენებას (იერ. 2:3; გმც. 16:5, 6; ლკ. 18:7; 1თს. 4:3—8; ფს. 105:15; ზქ. 2:8). აღსანიშნავია, რომ ღმერთმა დასაჯა ბაბილონი მისი ტაძრიდან წაღებული ჭურჭლის განზრახ უპატივცემულობისა და მისი წმინდა ერის უკიდურესი შეურაცხყოფისთვის (დნ. 5:1—4, 22—31; იერ. 50:9—13). ღვთის ასეთი დამოკიდებულების გამო ბიბლია არ იშურებს საქებარ სიტყვებს იმ ქრისტიანების მიმართ, რომლებიც თბილად და სიყვარულით ეპყრობიან იეჰოვას წმინდებს, იესო ქრისტეს სულიერ ძმებს, და მათ ასე მოქცევის აუცილებლობას შეახსენებს (რმ. 15:25—27; ეფ. 1:15, 16; კლ. 1:3, 4; 1ტმ. 5:9, 10; ფლმ. 5—7; ებ. 6:10; შდრ. მთ. 25:40, 45).

ღვთის თვალში წმინდები. ღვთის ერთგული მამაკაცები და ქალები წმინდებად მანამდეც ითვლებოდნენ, ვიდრე იესო დედამიწაზე მოვიდოდა და ადამიანებს ზეციური ცხოვრებისკენ გზას გაუხსნიდა (ებ. 6:19, 20; 10:19, 20; 1პტ. 3:5). ამგვარად, უამრავ ხალხს, რომლებიც არ არიან ბეჭედდასმულ 144 000-ს შორის, შეუძლიათ ღვთის თვალში წმინდები იყვნენ. მათზე ნათქვამია, რომ ისინი შემოსილნი არიან ქრისტეს სისხლით გარეცხილი სუფთა სამოსით (გმც. 7:2—4, 9, 10, 14; იხ. უამრავი ხალხი). საბოლოოდ, წმინდა იქნება ყველა, ვინც ზეცაში ან დედამიწაზე იცხოვრებს, რადგან „თვით ქმნილებაც გათავისუფლდება ხრწნის მონობისგან და მიიღებს ღვთის შვილთა დიდებულ თავისუფლებას“ (რმ. 8:20, 21).

სიწმინდე კურთხეულია იეჰოვასგან. თუ ოჯახში ერთი ადამიანი მაინც არის წმინდა, ღვთის თვალში ასეთი ოჯახი უწმინდური არ არის. ასე რომ, თუ ცოლი ან ქმარი ქრისტიანია, ანუ ღვთისთვის წმინდაა, მისი სიწმინდე ემსახურება მისი მეუღლისა და შვილების კეთილდღეობას მაშინაც კი, თუ ისინი ღვთის მიძღვნილი მსახურები არ არიან. ამიტომ პავლე მოციქული წერდა: „სხვებს კი ვეუბნები მე და არა უფალი: თუ ძმას ურწმუნო ცოლი ჰყავს და ის ქალი თანახმაა, მასთან იცხოვროს, ნუ დატოვებს მას, ხოლო, თუ ქალს ურწმუნო ქმარი ჰყავს და ეს კაცი თანახმაა, მასთან იცხოვროს, ნუ დატოვებს ქმარს, რადგან ურწმუნო ქმარი ცოლის მეშვეობით განიწმინდება, ურწმუნო ცოლი კი განიწმინდება ძმის მეშვეობით. სხვაგვარად, თქვენი შვილები უწმინდურები იქნებოდნენ, ახლა კი წმინდები არიან“ (1კრ. 7:12—14). ამგვარად, მორწმუნე მეუღლე არ უწმინდურდება ურწმუნო მეუღლესთან ურთიერთობით და ღმერთი მათ ოჯახს უწმინდურად არ მიიჩნევს. პირიქით, მორწმუნესთან ურთიერთობით ოჯახის დანარჩენ წევრებს შესაძლებლობა ეძლევათ, თავადაც ირწმუნონ, გარდაიქმნან და თავიანთი „სხეულები ცოცხალ, წმინდა, ღვთისთვის მოსაწონ მსხვერპლად“ წარადგინონ (რმ. 12:1; კლ. 3:9, 10). სუფთა, წმინდა გარემო, რომელსაც მორწმუნე ქმნის ოჯახში, მთელი ოჯახის კურთხევას ემსახურება (იხ. განწმენდა [ქორწინება]).

ფიზიკური სისუფთავე. მიუხედავად იმისა, რომ ისრაელები 40 წელს უდაბნოში მომთაბარე ცხოვრებას ეწეოდნენ, თავიანთი წეს-ჩვეულებების წყალობით სხვა ხალხებთან შედარებით ჯანმრთელები იყვნენ. ეს კი იმ კანონების დამსახურება იყო, რომლებიც ღმერთმა მათ ბანაკში ცხოვრების დასარეგულირებლად მისცა. მაგალითად, ზოგი კანონი დიაგნოზის დასმასა და მკურნალობას ეხებოდა. დიდი მნიშვნელობა ენიჭებოდა სუფთა წყლის გამოყენებას. ზოგიერთი ცხოველის ხორცი საჭმელად უვარგისად ითვლებოდა (იხ. ცხოველები). არსებობდა კანონები იმის შესახებ, თუ რა უნდა ექნათ ლეშისთვის ან გვამისთვის. დაავადებულის იზოლირება ინფექციური დაავადებების გავრცელებისგან იცავდა მათ. ექსკრემენტები მიწაში უნდა ჩაეფლოთ, რაც იმ დროისთვის საკმაოდ პროგრესული სანიტარული ნორმა იყო (კნ. 23:12—14). კანონის კიდევ ერთი სასარგებლო მოთხოვნა ის იყო, რომ მათ ხშირად უნდა ებანავათ და ტანსაცმელი გაერეცხათ.

ბიბლია ფიზიკურ სისუფთავეს ხშირად სულიერი სიწმინდის სიმბოლოდ იყენებს. მაგალითად, „მბრწყინავი და სუფთა, ძვირფასი სელის სამოსელი“ „წმინდების სიმართლის საქმეების“ სიმბოლოდ არის გამოყენებული (გმც. 19:8). ფარისეველთა სულიერი უწმინდურებისა და თვალთმაქცობის გამოსააშკარავებლად იესომ ფიზიკური სისუფთავის ერთ-ერთ მხარეზე გაამახვილა ყურადღება. იესო მათ ფარისევლობას გულისხმობდა, როცა ამბობდა, რომ ისინი მხოლოდ გარედან წმენდნენ სასმისსა და ჯამს, შიგნიდან კი ბინძურს ტოვებდნენ (მთ. 23:25, 26). ბოლო პასექის აღნიშვნის დროს იესომ მსგავსი შედარება გამოიყენა, როდესაც თავის მოწაფეებს, მათ შორის იუდა ისკარიოტელს, ესაუბრებოდა. ისინი ამ შეხვედრისთვის ნაბანებიც იყვნენ და თავიანთი უფლის მიერ ფეხდაბანილნიც ანუ ფიზიკურად „მთლიანად სუფთები“, მაგრამ, როგორც იესომ თქვა, სულიერი გაგებით ყველა არ იყო სუფთა (ინ. 13:1—11).

ბიბლიაში მოხსენიებულია ფიზიკური და რიტუალური უწმინდურების გამომწვევი დაახლოებით 70 მიზეზი (გაუწმინდურებულს ეკრძალებოდა რელიგიურ რიტუალებში მონაწილეობა). ამაში შედიოდა გვამის ან ლეშის შეხება (ლვ. 11:32—40; რც. 19:11—19), უწმინდური ადამიანის ან ნივთის შეხება (ლვ. 15:4—12, 20—24; რც. 19:22), კეთრი (ლვ. 13:1—59), სასქესო ორგანოებიდან გამონადენი, მათ შორის სქესობრივი ურთიერთობისას თესლის გადმონთხევა (ლვ. 15:1—3, 16—19, 32, 33), მშობიარობა (ლვ. 12:1—5) და უწმინდური ფრინველის, თევზის ან ცხოველის ჭამა (ლვ. 11:41—47). იეჰოვას წინაშე მსახურების დროს ფიზიკური და რიტუალური სიწმინდის დაცვა განსაკუთრებით მღვდლებს მოეთხოვებოდათ (გმ. 30:17—21; ლვ. 21:1—7; 22:2—8). მკვლელობისა და კერპთაყვანისმცემლობის შემთხვევაში ღვთის თვალში მიწაც იბილწებოდა (რც. 35:33, 34; ეზკ. 22:2—4; 36:25).

რიტუალური სიწმინდე. რიტუალურ სიწმინდეს განსაკუთრებული მნიშვნელობა ენიჭებოდა, რადგან მისი დაუცველობისთვის ვინმე შეიძლებოდა სიკვდილითაც დაესაჯათ. „მოარიდეთ ისრაელის ძეები თავიანთ უწმინდურებას, რათა არ დაიხოცონ თავიანთ უწმინდურებაში ჩემი კარვის გაუწმინდურების გამო, რომელიც მათ შორისაა“ (ლვ. 15:31). განწმენდა, ძირითადად, წყლითა და წითელი ძროხის ფერფლით ხდებოდა. ეს რიტუალი როგორც ადამიანის, ისე ადგილის ან ნივთის განწმენდას ემსახურებოდა (რც. 19:2—9). რიცხვების 5:2-ში მოხსენიებულია ადამიანის გაუწმინდურების სამი მთავარი მიზეზი: 1) კეთრი, 2) გამონადენი და 3) მკვდრის შეხება.

კეთრი. ეს იყო ყველაზე საშინელი დაავადება, რაც უსაფრთხოების მკაცრი ზომების მიღებას მოითხოვდა. ამაში შედიოდა ავადმყოფის ხანგრძლივი იზოლირება და მისი საგულდაგულო და რეგულარული დათვალიერება იმის დასადგენად, განიკურნა თუ არა (ლვ. 13:1—46; კნ. 24:8). აქედან გამომდინარე, კეთროვანს დიდი რწმენა დასჭირდებოდა, იესოსთვის ეთქვა: „უფალო, თუკი გსურს, შეგიძლია ჩემი განწმენდა“. იესოს სურდა ამ საშინელი დაავადებისგან მისი განკურნება და შეეძლო კიდეც ამის გაკეთება, ამიტომ კეთროვანს უთხრა: „განიწმინდე!“. შემდეგ განკურნებულს ასეთი მითითება მისცა: „წადი, მღვდელს ეჩვენე და შესწირე ის ძღვენი, რაც მოსემ დააწესა“ (მთ. 8:2—4; მრ. 1:40—44; იხ. კეთრი).

კანონის თანახმად, სანამ კეთრისგან განკურნებული ცხოვრების ჩვეულ რიტმს დაუბრუნდებოდა, ორეტაპიანი რთული რიტუალი სრულდებოდა. პირველ ეტაპზე ამ რიტუალისთვის საჭირო იყო წყალი, კედრის ხის ნაჭერი, ალისფერი ქსოვილი, უსუპი და ორი ფრინველი, რომლებიც განკურნებულს ისრაელის ბანაკის გარეთ მღვდლის წინაშე წარდგომისას მიჰქონდა. ერთ ფრინველს მღვდელი ახალ წყალზე კლავდა, სისხლს კი თიხის ჭურჭელში ღვრიდა. ამის შემდეგ კედრის ხის ნაჭერს, ალისფერ ქსოვილს, უსუპსა და ცოცხალ ფრინველს სისხლში აწობდა, განკურნებულს სისხლს შვიდჯერ ასხურებდა და ცოცხალ ფრინველს უშვებდა. მას შემდეგ, რაც მღვდელი წმინდად გამოაცხადებდა, განკურნებული თმას იპარსავდა, იბანდა, ტანსაცმელს ირეცხავდა და ბანაკში შედიოდა, მაგრამ შვიდ დღეს კარვის გარეთ ცხოვრობდა. მეშვიდე დღეს იგი მთლიანად იპარსავდა თმას, მათ შორის წარბებს. მერვე დღეს დანაშაულის, ცოდვის, დასაწვავ და მარცვლეულ შესაწირავებად მას მღვდელთან მიჰყავდა ორი მამალი ცხვარი და დედალი თოხლი, თან მიჰქონდა ცოტაოდენი ფქვილიც და ზეთიც. დანაშაულის შესაწირავად განკუთვნილ ერთ მამალ ცხვარსა და ზეთს მღვდელი ჯერ შეარხევდა იეჰოვას წინაშე, როგორც შესარხევ შესაწირავს, შემდეგ კი ცხვარს დაკლავდა და მის სისხლს განკურნებულს მარჯვენა ყურის ბიბილოზე, მარჯვენა ხელისა და ფეხის ცერებზე წაუსვამდა; ზეთსაც იმავე ადგილებზე უსვამდა. მერე ზეთს შვიდჯერ ასხურებდა იეჰოვას წინაშე და, რაც დარჩებოდა, განკურნებულს თავზე სცხებდა. ბოლოს მღვდელი ცოდვის, დასაწვავ და მარცვლეულ შესაწირავებს აღავლენდა, რითაც გამოსყიდვის წესს ასრულებდა და განკურნებულს განწმენდილად აცხადებდა. თუ განკურნებული ღატაკი იყო, მას ცოდვისა და დასაწვავ შესაწირავებად განკუთვნილი დედალი თოხლისა და ერთი მამალი ცხვრის ნაცვლად შეეძლო, ორი გვრიტი ან მტრედის ორი ხუნდი მიეყვანა (ლვ. 14:1—32).

გამონადენი. არსებობდა კანონები, რომლებიც ეხებოდა ნორმალურ თუ პათოლოგიურ გამონადენს მამაკაცისა თუ ქალის სასქესო ორგანოებიდან. თუ კაცს ძილში უნებლიეთ გამოეყოფოდა თესლი (პოლუცია), მას უნდა ებანავა და ტანსაცმელი გაერეცხა. ის საღამომდე უწმინდური იქნებოდა. ქალი მენსტრუაციის დროს შვიდ დღეს ითვლებოდა უწმინდურად.

მაგრამ თუ ქალს არარეგულარული ან ხანგრძლივი სისხლდენა ჰქონდა, სისხლდენის შეწყვეტის შემდეგ კიდევ შვიდ დღეს ითვლებოდა უწმინდურად. იგივე პრინციპი ვრცელდებოდა მამაკაცზეც, რომელსაც საშარდე სისტემის დარღვევების გამო პათოლოგიური გამონადენი ჰქონდა (ამაში არ იგულისხმებოდა ბუნებრივი თესლდენა). ნებისმიერი რამ (საწოლი, სკამი, უნაგირი, ტანსაცმელი და ა. შ.), რასაც გაუწმინდურებული კაცი ან ქალი შეეხებოდა ან რაზეც დაჯდებოდა, გაუწმინდურდებოდა. ვინც უწმინდურს ან მის მიერ გაუწმინდურებულ ნივთებს შეეხებოდა, უნდა ებანავა და ტანსაცმელი გაერეცხა. ის საღამომდე უწმინდური იქნებოდა. გარდა იმისა, რომ უნდა ებანავათ და ტანსაცმელი გაერეცხათ, გაუწმინდურებულ ქალსაც და მამაკაცსაც მერვე დღეს ორი გვრიტი ან მტრედის ორი ხუნდი უნდა მიეყვანათ შეხვედრის კარავთან. მღვდელი ერთ ფრინველს ცოდვის შესაწირავად აღავლენდა, მეორეს კი — დასაწვავ შესაწირავად, რათა განწმენდილთათვის გამოსყიდვის წესი შეესრულებინა (ლვ. 15:1—17, 19—33).

როცა კაცი ცოლთან სქესობრივ კავშირს დაამყარებდა, რასაც თესლდენა მოჰყვებოდა, ორივეს უნდა ებანავა. ისინი საღამომდე უწმინდურები იქნებოდნენ (ლვ. 15:16—18). თუ სქესობრივი აქტის დროს ქალს უეცრად დაეწყებოდა მენსტრუაცია, მაშინ როგორც ქალი, ისე კაცი შვიდ დღეს უწმინდური იქნებოდა (ლვ. 15:24). თუ ისინი შეგნებულად დაარღვევდნენ ღვთის კანონს და სქესობრივ ურთიერთობას მენსტრუაციის დროს დაამყარებდნენ, ორივენი სიკვდილით დაისჯებოდნენ (ლვ. 20:18). ზემოთ ჩამოთვლილი მიზეზების გამო, იმ შემთხვევებში, როცა რიტუალური სიწმინდე მოითხოვებოდა, მაგალითად გალაშქრების დროს, მამაკაცებს თავი უნდა შეეკავებინათ ცოლებთან სქესობრივი ურთიერთობისგან (1სმ. 21:4, 5; 2სმ. 11:8—11).

ბავშვის გაჩენაც ქალს გარკვეული პერიოდი აუწმინდურებდა. ვაჟის გაჩენის შემთხვევაში ქალი შვიდ დღეს ითვლებოდა უწმინდურად, ისევე როგორც მენსტრუაციის დროს. მერვე დღეს ახალშობილი უნდა წინადაეცვითათ, მაგრამ მომდევნო 33 დღის განმავლობაშიც ქალს არ შეეძლო რაიმე წმინდის შეხება ან საწმინდარში შესვლა, თუმცა ამ პერიოდში შეხებით არაფერს გააუწმინდურებდა. გოგოს დაბადების შემთხვევაში 40-დღიანი პერიოდი ორმაგდებოდა — 14 დღეს 66 დღე ემატებოდა. ასე რომ, კანონი დაბადებიდანვე განასხვავებდა ქალისა და მამაკაცის სტატუსს და ქალს მამაკაცთან შედარებით დაბალ მდგომარეობას ანიჭებდა. მშობიარობის შემდგომი განწმენდის პერიოდის დასასრულს ქალს მამალი თოხლი უნდა მიეყვანა დასაწვავ შესაწირავად და გვრიტი ან მტრედის ხუნდი ცოდვის შესაწირავად. მაგრამ თუ ღარიბი იყო და ცხვარზე ხელი არ მიუწვდებოდა, როგორც ეს მარიამისა და იოსების შემთხვევაში იყო, განწმენდისთვის განკუთვნილ შესაწირავებად შეეძლო ორი გვრიტი ან მტრედის ორი ხუნდი მიეყვანა (ლვ. 12:1—8; ლკ. 2:22—24).

მოსეს კანონის თანახმად, რატომ უწმინდურდებოდა ადამიანი სქესობრივი ურთიერთობის ან ბავშვის გაჩენის შედეგად?

იბადება კითხვა: კანონის თანახმად, რატომ ითვლებოდა უწმინდურების მიზეზად ისეთი ბუნებრივი მოვლენები, როგორიცაა მენსტრუაცია, ცოლ-ქმარს შორის სქესობრივი ურთიერთობა და ბავშვის გაჩენა? ერთი მხრივ, კანონი ცოლ-ქმარს შორის არსებულ ყველაზე ინტიმურ კავშირს სიწმინდის სტატუსს ანიჭებდა, ქალსაც და კაცსაც ასწავლიდა თავშეკავებას, გამრავლების ორგანოების მიმართ სწორ დამოკიდებულებას და სისხლისა და სიცოცხლის სიწმინდის დაფასებას. გარდა ამისა, როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, ამ კანონების ზედმიწევნით დაცვა მათ ჯანმრთელობასაც უწყობდა ხელს. მაგრამ გასათვალისწინებელია ამ საკითხის მეორე მხარეც.

პირველ მამაკაცსა და ქალში ღმერთმა ჩადო სქესობრივი ლტოლვა და გამრავლების უნარი. ღვთის მითითებისამებრ მათ ერთად უნდა ეცხოვრათ, როგორც ცოლ-ქმარს, და წარმოეშვათ შთამომავლობა. აქედან გამომდინარე, ამ სრულყოფილ წყვილს სქესობრივი ურთიერთობა ცოდვად არ ეთვლებოდა. მაგრამ როცა ადამი და ევა ღმერთს ეურჩნენ, რაშიც აკრძალული ნაყოფის ჭამა იგულისხმებოდა და არა სქესობრივი ურთიერთობა, ყველაფერი შეიცვალა. უეცრად ისინი შეაწუხა ცოდვით შებღალულმა სინდისმა, რის შედეგადაც სხვანაირად აღიქვეს თავიანთი სიშიშვლე და ღმერთს რომ არ დაენახა, მაშინვე დაიფარეს სასქესო ორგანოები (დბ. 3:7, 10, 11). იმ დროიდან ადამიანს სრულყოფილად აღარ შეეძლო გამრავლებასთან დაკავშირებული ღვთის დავალების შესრულება, რადგან ის თავის შთამომავლებს მემკვიდრეობად ცოდვასა და სიკვდილს გადასცემდა. ყველაზე მართალი და ღვთისმოშიში მშობლებიც კი ცოდვილ შთამომავლობას წარმოშობდნენ (ფს. 51:5).

კანონები, რომლებიც გამრავლების ორგანოების ფუნქციებს ეხებოდა, ქალსა და მამაკაცს თავშეკავებას, ვნების დაოკებასა და ღვთისგან ბოძებული გამრავლების უნარის სათანადოდ დაფასებას ასწავლიდა. კანონის მთავარი დანიშნულება სისუფთავის დაცვისა და დაავადებების თავიდან არიდების მიზნით სანიტარული და პროფილაქტიკური ღონისძიებების გატარება არ ყოფილა. მასში მოცემული მოთხოვნები შეახსენებდა ისრაელებს, რამდენად ცოდვილები იყვნენ. აქედან გამომდინარე, მართებული იყო, რომ ქალიცა და მამაკაციც უწმინდურად ითვლებოდა მაშინაც კი, როცა სასქესო ორგანოების ნორმალური ფუნქციონირების შედეგად გამონადენი ჰქონდათ. თუ ვინმეს რაიმე დარღვევის გამო ხანგრძლივი და პათოლოგიური გამონადენი ჰქონდა, უწმინდურების პერიოდიც შესაბამისად უფრო ხანგრძლივი იყო. ამ პერიოდის გასვლის შემდეგ ასეთ ადამიანს ისევე, როგორც მომშობიარებულ ქალს, უნდა ებანავა და ცოდვის შესაწირავი მიეტანა, რათა მღვდელს გამოსყიდვის წესი შეესრულებინა მისთვის. მარიამმა თავისი პირმშოს, იესოს, დაბადების შემდეგ ცოდვის შესაწირავი მიიტანა, რითაც ცხადყო, რომ მემკვიდრეობით მიღებული არასრულყოფილება მასზეც მოქმედებდა და უცოდველი არ იყო (ლკ. 2:22—24).

გვამი და ლეში. მოსეს კანონის თანახმად, მიცვალებულის ან ცხოველის ლეშის შეხება სხვადასხვა ხარისხის უწმინდურებას იწვევდა. ლეშის შეხებით ადამიანი მხოლოდ ერთ დღეს ითვლებოდა უწმინდურად, მიცვალებულის შეხებით კი — მთელ კვირას. პირველ შემთხვევაში გაუწმინდურებულს უნდა გაერეცხა ტანსაცმელი, მაგრამ თუ ის უცოდინრად შეჭამდა მკვდარ ან მხეცის დაგლეჯილ ცხოველს, უნდა ებანავა კიდეც (ლვ. 5:2; 11:8, 24, 27, 31, 39, 40; 17:15). იგივე მოეთხოვებოდათ მღვდლებსაც. გარდა ამისა, მღვდლებს უწმინდურების პერიოდში წმინდა არაფერი უნდა ეჭამათ. წინააღმდეგ შემთხვევაში ისინი სიკვდილით დაისჯებოდნენ (ლვ. 22:3—8).

მათგან, ვინც მიცვალებულს შეეხებოდა, განწმენდის უფრო რთული პროცედურა მოითხოვებოდა. ამისთვის იყენებდნენ წითელი ძროხის ფერფლს. ძროხას ჯერ ბანაკის გარეთ კლავდნენ, რის შემდეგაც მღვდელი მის სისხლს შეხვედრის კარვის წინ შვიდჯერ ასხურებდა. ძროხას ტყავიანად, ხორციანად, სისხლიანად და ნეხვიანად წვავდნენ და მასთან ერთად ცეცხლში კედრის ხის ნაჭერს, უსუპსა და ალისფერ ქსოვილს ყრიდნენ. ფერფლს „განმწმენდი წყლისთვის“ ინახავდნენ, რომელსაც მესამე და მეშვიდე დღეს მიცვალებულის შემხებს განწმენდის მიზნით ასხურებდნენ. მეშვიდე დღეს მას უნდა გაერეცხა ტანსაცმელი და ებანავა, რის შემდეგაც წმინდად გამოაცხადებდნენ (რც. 19:1—13).

ამ კანონის თანახმად, თუ ვინმე კარავში ან სახლში მოკვდებოდა, ყველა მის გვერდით მყოფი, თავად ის ადგილი და ყველა თავღია ჭურჭელი უწმინდურდებოდა. თუ ვინმე ბრძოლის ველზე მოკლულის ძვალს ან ვინმეს სამარხს შეეხებოდა, გაუწმინდურდებოდა. იესოს დროს სწორედ ამიტომ ათეთრებდნენ სამარხებს პასექამდე ერთი თვით ადრე, რათა ვინმეს შემთხვევით ფეხი არ დაებიჯებინა და პასექში მონაწილეობის უფლება არ ჩამორთმეოდა (რც. 19:14—19; მთ. 23:27; ლკ. 11:44). ნაზირობის აღთქმის დამდებს ნაზირობაში გატარებული დრო უუქმდებოდა, თუ მის გვერდით ვინმე მოკვდებოდა. ამ შემთხვევაში მისგან შესაწირავი მოითხოვებოდა (რც. 6:8—12; იხ. ნაზირი; სამსონი).

კანონის შეთანხმების თანახმად, ნებისმიერი გაუწმინდურებული ადგილი თუ ნივთი უნდა განეწმინდათ. თუ მკვლელობა მოხდებოდა და მკვლელს ვერ იპოვიდნენ, პირველ რიგში უნდა დაედგინათ, მკვლელობის ადგილთან რომელი ქალაქი იყო ყველაზე ახლოს. ამ ქალაქის უხუცესებს უღელდაუდგმელი დეკეული (მკვლელის მაგიერი) უნდა ჩაეყვანათ ხევში, სადაც წყალი მოედინებოდა, კისერი უნდა გადაემტვრიათ და კისერგადამტვრეულ დეკეულზე ხელები დაებანათ იმის ნიშნად, რომ მკვლელობაში ბრალი არ მიუძღოდათ. შემდეგ ღმერთს უნდა შევედრებოდნენ, რომ მათთვის დანაშაული არ დაეკისრებინა (კნ. 21:1—9).

ლეშთან შეხებით ან სხვა მიზეზით გაუწმინდურებული ტანსაცმელი და ჭურჭელი დადგენილი წესისამებრ უნდა განეწმინდათ (ლვ. 11:32—35; 15:11, 12). მდგომარეობა უფრო რთული იყო, თუ ტანსაცმელს ან კედელს კეთრი გაუჩნდებოდა და მისი შეჩერება ვერ ხერხდებოდა, რადგან ასეთ შემთხვევაში ტანსაცმელი უნდა დაეწვათ, სახლი კი ძირისძირობამდე დაენგრიათ (ლვ. 13:47—59; 14:33—53).

სამხედრო ნადავლი ბანაკში შეტანამდე უნდა განეწმინდათ. ცეცხლგამძლე ლითონის ნივთები ცეცხლში უნდა გაეტარებინათ, სხვა ყველაფერი კი უნდა გაერეცხათ (რც. 31:21—24).

სიწმინდე ქრისტიანულ კრებაში. ქრისტიანებს არ მოეთხოვებათ მოსეს კანონისა და კანონით გათვალისწინებული განწმენდის რიტუალების შესრულება მიუხედავად იმისა, რომ ეს მოთხოვნები იესოს დედამიწაზე ყოფნისას ჯერ კიდევ ძალაში იყო (ინ. 11:55). კანონი იყო „მომავალ კურთხევათა ჩრდილი“, „სინამდვილე კი — ქრისტესი“ (ებ. 10:1; კლ. 2:17). ამიტომაც პავლემ დაწერა: „კანონის თანახმად, თითქმის ყველაფერი სისხლით წმინდავდება [მოსემ სისხლი მიასხურა კანონის წიგნს, ხალხს, კარავსა და ჭურჭელს] და სისხლის დაუღვრელად პატიება არ ხდება. ამიტომ აუცილებელი იყო, რომ ზეციურის სიმბოლო ამგვარად განწმენდილიყო“. „თუ თხებისა და ხარების სისხლის შესხურება და დეკეულთა ფერფლის მიფრქვევა შებილწულებს ისე განწმენდს, რომ ხორცი გაუსუფთავდეთ, განა ქრისტეს სისხლი უფრო არ განწმენდს ჩვენს სინდისს მკვდარი საქმეებისგან, რათა წმინდა მსახურება შევუსრულოთ ცოცხალ ღმერთს? ქრისტემ ხომ მარადიული სულის მეშვეობით უზადოდ შესწირა მსხვერპლად საკუთარი თავი ღმერთს“ (ებ. 9:19—23, 13, 14).

აქედან გამომდინარე, უფალ იესო ქრისტეს სისხლი წმენდს ქრისტიანებს ყოველგვარი ცოდვისა და უმართლობისგან (1ინ. 1:7, 9). ქრისტემ „შეიყვარა კრება და თავი გასწირა მისთვის, რათა განეწმინდა იგი და გაესუფთავებინა სიტყვის საშუალებით წყალში განბანით“. მან ეს იმისთვის გააკეთა, რომ კრება დაულაქავებელი, წმინდა, უმანკო და „კარგი საქმეების მოშურნე“ ყოფილიყო (ეფ. 5:25—27; ტიტ. 2:14). ქრისტიანული კრების არც ერთ წევრს არ უნდა დაავიწყდეს, რომ „განწმენდილია დიდი ხნის წინანდელი ცოდვებისგან“ და არ უნდა შეწყვიტოს სულის ნაყოფის გამოღება (2პტ. 1:5—9). მათ უნდა ახსოვდეთ, რომ „ყოველ ნაყოფიერს [ღმერთი] გაასუფთავებს, რათა მეტი ნაყოფი გამოიღოს“ (ინ. 15:2, 3).

ქრისტიანები უნდა მოერიდონ ყოველივეს, „რაც ბილწავს ხორცსა და სულს“ და ამგვარად ფიზიკური, ზნეობრივი და სულიერი სიწმინდე შეინარჩუნონ (2კრ. 7:1). „ადამიანს ის კი არ ბილწავს, რაც მასში გარედან შედის, არამედ ის, რაც მისგან გამოდის“, — იესოს ამ სიტყვებიდან გამომდინარე, მისი განმწმენდი სისხლით მოსარგებლენი განსაკუთრებულ მნიშვნელობას სულიერ სიწმინდეს ანიჭებენ. ისინი ღვთის წინაშე „სუფთა გულსა“ და „სუფთა სინდისს“ ინარჩუნებენ (მრ. 7:15; 1ტმ. 1:5; 3:9; 2ტმ. 1:3). ასეთებისთვის „ყველაფერი სუფთაა“ იმ ურწმუნო და სინდისწაბილწული ადამიანებისგან განსხვავებით, რომელთათვის „არაფერია სუფთა“ (ტიტ. 1:15). ვისაც გულის სუფთად შენარჩუნება სურს, ითვალისწინებს ესაიას 52:11-ში ჩაწერილ რჩევას: „უწმინდურს ნუ მიეკარებით!.. სუფთები იყავით თქვენ, ვინც იეჰოვას ნივთებს ატარებთ!“ (ფს. 24:4; მთ. 5:8). ამგვარად ისინი ისუფთავებენ „ხელებს“ (იაკ. 4:8) და ღვთის თვალში წმინდებად ითვლებიან (2სმ. 22:27; ფს. 18:26; იხ. აგრეთვე დნ. 11:35; 12:10).

ერთხელ მოციქულმა პავლემ კანონის მოთხოვნისამებრ იერუსალიმის ტაძარში განწმენდის წეს-ჩვეულება შეასრულა, თუმცა მას კანონის დაცვა აღარ მოეთხოვებოდა. რატომ მოიქცა ის ასე? პავლე მიუღებლად არ მიიჩნევდა იმ მოთხოვნების შესრულებას, რომლებიც ერთ დროს ღვთის მიერ დადგენილი კანონით იყო გათვალისწინებული და, ამავე დროს, არ ეწინააღმდეგებოდა ახლად ჩამოყალიბებულ ქრისტიანულ მრწამსს. ის კანონისა და კანონით გათვალისწინებული წეს-ჩვეულებების წინააღმდეგ კი არ ილაშქრებდა, არამედ ქრისტიანებს ასწავლიდა, რომ ღმერთი მათგან აღარ მოითხოვდა კანონის დაცვას. მოციქული ასე იმიტომ მოიქცა, რომ ებრაელები არ დაებრკოლებინა და იესო ქრისტეს შესახებ სასიხარულო ცნობის მოსასმენად განეწყო (სქ. 21:24, 26; 1კრ. 9:20). პავლე ამავე პრინციპით მსჯელობდა და ამბობდა, რომ საერთოდ არ შეჭამდა იმ საჭმელს, რომელიც წაბილწული არ იყო, მაგრამ მის ძმას აბრკოლებდა (რმ. 14:14, 15, 20, 21; 1კრ. 8:13). ამგვარად მან აჩვენა, რამდენად მნიშვნელოვანი იყო მისთვის სხვების გადარჩენა, რისთვისაც ის ძალ-ღონეს არ იშურებდა. ამიტომაც შეეძლო ეთქვა: „სუფთა ვარ ყველას სისხლისაგან“ (სქ. 20:26; 18:6).