Mareferensiya ya Xibukwana xa Mintlhanganu ya Mahanyelo ni Ntirho
3 KUYA KA 9 KA AGOSTO
XUMA XINGA KA RITO LA XIKWEMBU | EKSODA 13-14
“Nyimani Mi Tiya Mi Vona Kuponisa ka Yehovha”
w13 1/2 paj. 4
Moxe a Ali Wanuna wa Lipfumelo
Swinga yentxeka Moxe a angaswi pimisi swaku Xikwembu axi lunghekile kupfula Lwandle la Kupshwuka leswaku Vayisrayele va hundza. Kambe a atiyiseka swaku Xikwembu xitava vhikelela vanhu va xona naswona a alava swaku Vayisrayele vava ni lipfumelo la kufana na yena. Hi mhaka leyo, a te: “Mi nga chavi. Nyimani mi tiya mi vona loko Yehovha a mi ponisa namuntlha. Hikusa Vagibita lava mi va vonaka namuntlha a mi nge he tshuki mi va vona.” (Eksoda 14:13) Kungava leswaku Moxe aswi kotile kutiyisa lipfumelo la Vayisrayele? Ina, aswi kotile hikusa Bibele li li: ‘Hi kupfumela, Vayisrayele vatsemakanyile Lwandle Lopshuka kufana ni laha kuwomeke.’ (Vaheveru 11:29) Lipfumelo la Moxe li vuyelise yena ni van’wana hinkwavu lava vanga tekelela xikombiso xa yena.
Xikwembu xa Matimba Hinkwawu Kambe Xi Yanakanyelaka
Lerha Eksoda 14:19-22. Ti vone u li xikarhi ka Vayisrayele. Vagibita vaku hlongolisa hi le ndzhaku naswona aphambeni ka wena u vona Lwandle la Kupshwuka. Awuna ka kuya. Kutani u vona Yehovha a sungula kutirha. Rhefu la lilukulu leli ali tshamela kuva phambeni ka wena li rhurhisiwa li ya ndzhaku li vekiwa axikarhi ka wena ni Vagibita, li yendla leswaku vona va va munyameni. Kambe ka nxaxa wa wena kuni ghezi leli voningaka! Hiloko u vona Moxe a gwimba voko la yena ahenhla ka lwandle, kutani kusungula kuba moya wa wukulu lowu taka hi le Wuxeni, wu yava lwandle hi le xikarhi ivi wu pfula ndlela. Kutani wena, ndjangu wa wena, swifuyo swa wena hinkwaswu ni Vayisrayelekuloni mi tsemakanya lwandle hi ndlela leyi hlelekeke. Wa hlamala hi kuvona leswaku ndlela leyi ayi na madaka naswona ayi rhetemuki. Yi womile naswona swa vevuka kufamba ka yona. Hi mhaka leyo, hambi lava fambaka ha hombe va fika ka ndhawu leyin’wana ya lwandle va sirhelelekile.
w09 15/3 paj. 7 mapar. 2-3
Unga Tshuki U Khohlwa Yehovha
Loko Vagibita vaha zama kulunghisa swikarinyana swa vona swa nyimpi, Vayisrayele va tlulele lwandle. Moxe a gwimba voko la yena ahenhla ka Lwandle la Kupshwuka, se Yehovha a yendla swaku mati hinkwawu ma wela Faro ni masochwa ya yena hinkwawu, anga kona ni mun’we anga huluka ka wona. — Ekso. 14:26-28; Pis. 136:13-15.
Leswo swi yendle leswaku matiko lawa ama li kusuhi, loko ma swi twa ma chava swinene. (Ekso. 15:14-16) Loko se kuhundze 40 wa malembe, Rahava abyele Vayisrayele vambirhi lava ava ya va ya kambela tiko la Yeriko a ku: “Hami chava, . . . hikusa hiswi twile leswi Yehovha angama womisisa xiswona mati ya Lwandle la Kupshuka nkama minga huma aGibita,” (Yoxu. 2:9, 10) Hambi hi matiko lawa amangamu gandzeli Yehovha, amayi khohlwanga ndlela leyi Yehovha anga ponisa vanhu va yena hi yona. Kuvula ntiyiso, Vayisrayele avani swivangelo swa kutala swa kukhumbuka Yehovha.
Lavetela Xuma ka Rito la Xikwembu
it-2 paj. 51
Switaratu
Kusukela khale, a Palestina a kuni tindlela ni switaratu swa swikulu leswi aswi thlanganisa madoropa ya kutala. (Tin 20:17-19; 21:21, 22; 22:5, 21-23; Yx 2:22; Vay 21:19; 1Sa 6:9, 12; 13:17, 18 vona ESTRADAS.) A ndlela leyi ayi tirhiseliwa kuhuma hi yona aGibita, yi ya a doropeni la Vafilista aGaza ni Askalomi, ayi djika hi kutsongo yi kongoma a Megido, ayi tlhela yi hundza hi Azori a Lwandle la Galileya naswona ayi famba ate Damaska. A ndlela leyi, hi yona ayi tsemakanya hi kukongoma kusuka aGibita kuya ka tiko leli tshembisiweke. Hambileswo, hi lirhandzu Yehovha anga pfumelanga leswaku Vayisrayele va tirhisa a ndlela leyi hikusa a anga swi lavi swaku va hetiwa ntamu hi kuhlaseliwa hi Vafilista. — Eks 13:17.
it-2 paj. 77 mapar. 5-6
Eksoda
Lwandle la Kupshwuka li pfuleke hi kwihi leswaku Vayisrayele va hundza?
Vona leswaku loko se vali ka xiyenge xa wumbirhi xa liyendzo la vona, va fike aEthamu, kunga ndhawu leyi ayi kumeka a magamu ka mananga. Xikwembu xi byele Moxe leswaku va tlhela vaya dzima minchacha amahlweni ka Pihahiroto, akusuhi ni lwandle, leswo aswita yendla Faro a pimisa swaku Vayisrayele a vo pepetseka. (Eks 13:20; 14:1-3) Tintivi leti vulaka swaku vangava va tirhise ndlela leyi vuliwaka el Haj, tili rito le linge “kutlhela” lini ntikelo naswona ali vuli kudjika ntsena kambe li vula kutlhela andzaku loku kaku avangata kukhohlwa. Tintivi leti ti vula leswaku loko va fike aNorte kusuhi ni nkova wa Suez, Vayisrayele va tlhelile va kongoma awuxeni aJebel ʽAtaqah, lani akuni tinhava ta kutala a tlhelo ka wupela ndlambu ka nkova. Leswi Vayisrayele ava talise xiswona, loko valala va vona avo va txatxa hi tlhelo la kuta hi Norte, aswitava karhatela kuva va baleka hikusa phambeni ka vona avatava vapfalelilwe hi lwandle, aswita fana niloko avo ghena ka bolhela.
Vayuda va minkama ya Vapostolo va kombisa leswi a swi tshamise xiswona. (vona PI-HAIROTE.) Kambe xalisima hintamu hi leswaku leswo swi fambelana kahle ni leswi Bibele yi swi vulaka hambileswi tintivi tin’wana ti kalaka tinga pfumelelani na swona. (Eks 14:9-16) Swi tikomba ingi va tsemakanye hi le xikarhi ka nkova (kungali matlhelweni ka Lwandle la Kupshwuka), leswaku masochwa ya Faro manga kumi ndlela yin’wana ya kuva rhangela leswaku vayava kuma hi tlhelo lin’wana. — Eks 14:22, 23.
10 KUYA KA 16 KA AGOSTO
XUMA XINGA KA RITO LA XIKWEMBU | EKSODA 15-16
“Kudzunisa Yehovha hi Kuyimbelela”
w95 15/10 paj. 11 par. 11
Hi Mhaka Muni hi Fanele hi Hlonipha Xikwembu xa Ntiyiso Swoswi?
Leswi Yehovha anga swi yendla swaku dlaya masochwa ya Vagibita, swi yendle swaku vagandzeli va yena vaya vamu hlonipha swinene naswona swi tlhele swi yendla swaku vito la yena li tiviwa hintamu. (Yoxuwa 2:9, 10; 4:23, 24) Leswi Vagibita ava tshembele ka swikwembu swa vona, ni le ka munhu lweyi afaka, ni ka masochwa, vava danisile hi ndlela leyi vavisaka. (Tipisalema 146:3) A swi hlamalise leswi Vayisrayele vanga gama va navela kuyimbelela tinsimu ta kudzunisa, va kombisa kuhlonipha ka vona Xikwembu lexi hanyaka, lexingani matimba ya kuponisa vanhu va xona!
w95 15/10 mapaj. 11-12 mapar. 15-16
Hi Mhaka Muni hi Fanele hi Hlonipha Xikwembu xa Ntiyiso Swoswi?
Loko ahi ponisiwile xikan’we na Moxe, ha tiyiseka swaku na hina ahi ta lava kuyimbelela hi ku: “Oho Yehovha, i mani xikarhi ka swikwembu lweyi a fanaka na wena? I mani lweyi anga kwetsima hintamu kufanaka na wena? Lweyi a faneliwaka hi kutlakusiwa hi tinsimu ta kudzunisa, Lweyi a yendlaka swihlamaliso?” (Eksoda 15:11) Marito lawa ma phindiwe ka kutala hi malembe ya manyingi. Mupostolo Yohane a tlhamusela ntlawa wa vatotiwa va Xikwembu a ku: “Avali karhi vayimbelela lisimu la Moxe nandza wa Xikwembu ni lisimu la xinyimpfana.” Aliku yini lisimu la kona? A liku: ‘Ahi kukula ni kuhlamalisa ka mintirho ya wena; wena Mufumi wa matiko hinkwawu, ahi kululama ni kutshembeka ka tindlela ta wena! I mani lweyi angatakala angakuchavi, wena Hosi, i mani lweyi angatayala kutwalisa vito la wena ke? Hi wena ntsena lweyi akwetsimeke.’ — Nhlavutelo 15:2-4.
Ni namuntlha vangandzeli va Xikwembu lava chunsiweke, va khensa mintirho ya Xona ya kutumbuluxa ni minawu ya xona. Vanhu va matiko hinkwawu va chunsiwile naswona va tihambanisile ni misava leyi ya kubiha hikusa va djondzile va gama va tirhisa minawu ya kululama ya Xikkwembu. Lembe ni lembe vanhu vavanyingi va baleka ka misava leyi ya kuhoneka, vaya tipatsa ni vagandzeli va Yehovha lava baseke. Kungali khale Xikwembu xita helisa wukhongeli la mawunha ni swilo hinkwaswu swa kubiha. Vanhu vata hanya hilaha kungaheliki amisaveni leyinga Paradesi ya kululama.
it-3 paj. 47 par. 4
Muzika
Mintlawa yayinyingi leyi ayi yimbelela a Israyele, swi tikomba ingi ayo nyiketana. Mintlawa leyi hi yimbirhi ayo txintxana. Munhu lweyi a ayimbelela na ali yexe, a ahlamula leswi mintlawa leyimbirhi ya kutxintxana ayi yimbelela swona. Ka matsalwa, leswi aswi vitaniwa swaku i ‘kuhlamula’. (Eks 15:21; 1Sa 18:6, 7) Mayimbelelelo lawa ma voneka ka leswi tipisalema tin’wana tinga tsalisiwa xiswona, kufana ni Tipisalema 136. Loko va thlamusela mintlawa leyimbirhi ya kuyimbelela yale nkamani wa Nehemiya ni nkama ava nagorara muru wa Yerusalema, swi tikomba ingi ava yimbelelisa xileswi. — Neh 12:31, 38, 40-42; vona CÂNTICO.
it-3 paj. 339
Vaprofeta va Xisati
Meriyamu hi yena wansati wa kusungula aBibeni a hlayiwaka swaku i muprofeta wa xisati. Swi tikomba ingi Yehovha a amu nbyela rungula, se yena ali hundzisela hi kuyimbelela. (Eks 15:20, 21) Hi mhaka leyo, yena na Aroni va byele Moxe va ku: “[Yehovha] anga vulavuli hi kutirhisa hina?” (Tin 12:2) Hi kutirhisa Muprofeta Mikiya, Yehovha a vule swaku a rhume Moxe, Aroni na Meriyamu ka Vayisrayele swaku vava humesa aGibita. (Mk 6:4) Hambileswi Meriyamu a atirhisiwa hi Yehovha kuva a vula rungula leli a abyeliwe lona, a ali ka xiyimo xa le hansi ka makwenu wa yena Moxe. Loko a tshikile kutiveka ka ndhawu ya yena, Yehovha amu khatisile. — Tin 12:1-15.
Lavetala Xuma ka Rito la Xikwembu
w11 1/9 paj. 14
Awuswi Tiva?
Hi mhaka muni Xikwembu xi lange swinyenyana swa makodorniji leswaku xi phamela Vayisrayele loko vali mananga?
Loko Vayisrayele va hume aGibita, hi makhambi mambirhi Xikwembu xiva nyike nyama yayinyingi ya makodorniji. — Eksoda 16:13; Tinhlayo 11:31.
Makodorniji i swinyenyana swa switsongo leswi swi leheke kolomuya ka 18 wa masentimetru, na swi tika 100 wa magrama. Loko swi wundla vana va kona, swi heta nkama wa kutala a Asiya awupela dlambu ni le Europa. Loko kufika nkama wa xirhami, swa rhurha swi ya Norte ka aAfrika ni le Arabiya. Swi haha hi mintlawa swi tsemakanya aLwandle la Mediteraniya na swi hahela henhla ka Sinayi.
Hikuya hi dicionario la Bibele lelinge: The New Westminster Dictionary of the Bible, “a makodorniji ma haha hi xihantla naswona ma londzovota moya lowu baka. Loko moya wu txintxa wuya tlhelo lin’wana, kumbe swona swi karhalile, swi lava ndhawu swi tshama, swi yetlela”, swi humula siku lin’we kumbe mambirhi, lani vaphasi va kotaka ku swi phasa hi kuvevuka. A kusunguleni ka seculo 20, Vagibita ava xavisela matiko ma’wana 3.000.000 wa swinyenyana lembe ni lembe.
Ka makhambi mambirhi lawa Vayisrayele vanga phameliwa swinyenyana leswi akungase hisa hintamu. Hambileswi nkama ni nkama a swi hahela henhla ka Sinayi, hi nkama wolowo i Yehovha lweyi a yendleke leswaku kuva ni moya lowu swinga yendla swaku swi wa lani Vayisrayele ava dzime minchacha kona. — Tinhlayo 11:31.
w06 15/1 paj. 31
Swivutiso Swa Valerhi
Loko Vayisrayele va haku humesiwa aGibita, va sungule kungurangura hi swakudla, a gama Yehovha ava nyika mana. (Eksoda 12:17, 18; 16:1-5) Hi nkama wolowo Moxe a byele Aroni a ku: “Teka jaru u chela mpimo wa omere wa mana ka lona, uli veka phambeni ka Yehovha lita vekeliwa vatukulu va n’wina hinkwavu.” Rhungula leli li li: “Aroni ali veka phambeni ka Wumboni leswaku li hlayisiwa, hilaha Yehovha anga byela Moxe hakona.” (Eksoda 16:33, 34) Akuna kukanakana swaku Aroni a chele mana ka jaru lolelo, kambe a ata yi veka phambheni ka wubhoni loko Moxe se a hetile kuyaka Areka ni kuveka maribye ka yona.
17 KUYA KA 23 KA AGOSTO
XUMA XINGA KA RITO LA XIKWEMBU | EKSODA 17-18
“Munhu wa Kutiveka Hansi a Djondzisa a Tlhela a Nyika Van’wana Mintirho”
w13 1/2 paj. 6
Moxe a Ali Wanuna wa Lirhandzu
Moxe a ava rhandza Vayisrayele. Ava swi tiva swaku Yehovha a tirhisa Moxe swaku a kongomisa vanhu va yena, hi mhaka leyo, loko vani swikarhatu avaya ka yena. Bibele li li: “Vanhu va tama va nyimile phambeni ka Moxe kusukela nimixo kufikela ni madlambu.” (Eksoda 18:13-16) Pimisa hi leswi Moxe a akarhalisa xiswona hi leswi a heta nkama wa wunyingi na ayingisela swikarhatu leswi Vayisrayele ava mu byela swona. Kambe leswi a ava rhandza a aswi tsakela kuva pfuna.
w03 1/11 paj. 6 par. 1
Kutshemba Van’wana Swi Yendla Leswaku hi Tsaka
Vavanuna lava avata nyikiwa mintirho, ava fanele va rhanga va kombisa a wumunhu lalinene ni kutshembeka. Se ava swi kombisile swaku vani xihloniphu xaxikulu ka Muvumbi naswona avanga lavi kumu kwatisa. Vanhu hinkwavu avaswi tiva swaku vavanuna lava, avata yendla hinkwaswo leswi vangaswi kotaka leswaku va landza minawu ya Xikwembu. Ava li nyenya wukanganyisi, leswi kombaka swaku hambi vo nyikiwa wulawuli avangata pfumela kuxaviwa swaku kuvuyeliwa vona, maxaka ni vanghanu va vona.
w02 15/5 mapaj. 25-26 par. 6
Kutshembeka Kukongomisa Vanhu va Kululama
Na yena Moxe a ativeka hansi. Loko a karhalile hi kulunghisa swikarhatu swa van’wana, Yetru papayi wa nsati wa yena, amu pfunile hikumu byela swaku a pumbela van’wana lava fanelekaka ntirho lowu a ali na wona. Leswi a a swi vona swaku ani ntirho wawunyingi, apfumelile kuwu nyika van’wana. (Eksoda 18:17-26; Tinhlayo 12:3) Wanuna wa kutiveka hansi, anga yali kunyika van’wana mintirho naswona anga chavi kutekeliwa ndhawu. (Tinhlayo 11:16, 17, 26-29) Kuhambana ni leswo, a tshama a lunghekele kupfuna van’wana swaku va yendla nhluvuku. (1 Timotiya 4:15) Ahi swona leswi na hina hi faneleke hi swi yendla?
Lavetela Xuma ka Rito la Xikwembu
w16.09 paj. 6 par. 14
“Ungama tshiki Mavoko ya Wena Mawa”
Loko nyimpi yi hisa, Aroni na Huru va khome mavoko ya Moxe. Na hina hi fanele hi lava tindlela ta kupfuna van’wana. Hingava pfunisa kuyini naswona vamani? Lava kumanaka ni swikarhatu swa kuguga, va vabyaka, lava hluphiwaka hi mindjangu ya vona, lava titwaka vali voxe kumbe lavanga feliwa hi lava vava rhandzaka. Hinga tlhela hi tiyisa majovhem lawa ma xengeteliwaka swaku ma yendla swa kubiha, lava xengeteliwaka swaku ma ganya, ma djondza ngopfu kumbe kuva ni ntirho lowu holelaka kahle ka misava leyi. (1 Tes. 3:1-3; 5:11, 14) Ungaha kombisa swaku uni mhaka na vona hikuva u bula na vona amintlhanganwini, ansin’wini, loko u dla na vona kumbe loko u bula na vona hi telefoni.
it-1 paj. 422
Matsalwa Lawa Mahuhuteliweke
Aswi kanakanisi leswaku leswi Moxe angaswi tsala aswi huhuteliwa hi Xikwembu naswona akuli minawu ya kutshembeka leyi ayi vhikela wugandzeli la ntiyiso. Moxe angayoti veka swaku ava murhangeli ni mukongomisi wa Vayisrayele. A matsalwa ma kombisa swaku ankama anga nyikiwa ntirho lowu a yalile. (Eks 3:10, 11; 4:10-14) Xikwembu hi xona xinga nyika Moxe matimba ya leswaku a yendla masingita, lakakuva hambi hi Faro ni vaprista va yena va pfumelile leswaku leswi Moxe a aswi yendla aswi suka hi ka Xikwembu. (Eks 4:1-9; 8:16-19) Moxe a angaswi naveli kuva muvulavuleli ni mutsali kambe hi kuyingisa minawu ya Xikwembu ni moya wa kukwetsima, Moxe a susumeteliwe kuvulavula a gama a tsala leswi anga huhuteliwa swona aBibeleni. — Eks 17:14.
24 KUYA KA 30 KA AGOSTO
XUMA XINGA KA RITO LA XIKWEMBU | EKSODA 19-20
“Leswi 10 wa Minawu Yiku Khumbisaka Xiswona”
w89 15/11 mapaj. 5-6 par. 6
Yi Vula Yini ka Wena 10 wa Minawu?
Minawu ya 4 ya kusungula yi kombisa leswi Yehovha angaswi nyimela ka hina. (Nawu Wa Kusungula) Kuta fikela ni swoswi Xikwembu xaha lava leswaku kugandzeliwa xona ntsena. (Matewu 4:10) (Nawu Wa Wumbirhi) Yehovha anga swi lavi leswaku vagandzeli va yena va tirhisa swifaniso. (1 Yohane 5:21) (Nawu wa Wunharhu) Loko hi tirhisa vito la Xikwembu, hi fanele hi li tirhisa kahle hi tlhela hi li hlonipha. (Yohane 17:26; Varhoma 10:13) (Nawu wa wu-4) Wutomi la hina hinkwalu li fanele li fambisana ni minchumu ya kukwetsima, leswo switahi pfuna kutlangela savata ka swiyendlo swa hina swa kululama. — Vaheveru 4:9, 10.
w89 15/11 paj. 6 mapar. 1-2
Yi Vula Yini ka Wena 10 wa Minawu?
(Nawu wu-5) Loko vana va yingisa vapsali va vona, swi tama swi yendla swaku djangu wuva ni wun’we naswona swi tisa minkateko ya Yehovha. Bibele li li: “Hi wona nawu wa kurhanga lowunga ni xitshembiso”, swi yendla leswaku ‘swimu fambela kahle swoswi’, swi tlhela swimu pfuna ‘kuhanya nkama wa kuleha a misaveni.’ (Vaefesa 6:1-3) Leswi hi hanyaka “ka masiku ya magamu” ya xiyimu lexi, swingaha yendleka lava vanga vana swoswi vangaha fi. — 2 Timotiya 3:1; Yohane 11:26.
Loko hi rhandza makwenu ahingata muyendla swilo swa kubiha swa kufana ni (Nawu wa wu-6) kudlaya, (Nawu wa wu-7) kufambelana masangu ni munhu lweyi hi kalaka hinga chatanga na yena, (Nawu wu-8) kuyiva ni (Nawu wa wu-9) kuhemba. (1 Yohane 3:10-12; Vaheveru 13:4; Vaefesa 4:28; Matewu 5:37; Swivuriso 6:16-19) Se hinga kuyini hi matitwelo ya hina? A nawu (Nawu wa wu-10) wuhi khumbukisa leswaku kunavela ka timbilu ta hina kufanele kuva kunene ka Yehovha. — Swivuriso 21:2.
Lavetela Xuma ka Rito la Xikwembu
it-3 paj. 488 par. 3-4
Vaprista
Vaprista va Vakreste. Yehovha a tshembise Vayisrayele leswaku loko va yingisa nawu yena avata va “mfumu wa vaprista ni tiko la kukwetsima.” (Eks 19:6) Hambileswo, vaprista va lixaka la Aroni avata va kona anze kufika muprista lwenkulu lweyi ava fanekisela yena. (Hv 8:4, 5) Avata va kona aze kuhela ntwananu wa Nawu ni kusungula ntwananu wa nyuwani. (Hv 7:11-14; 8:6, 7, 13) Akusunguleni, gandzelo ali tirha ka Vayisrayele ntsena leswaku liva pfuna kuva vaprista va Yehovha ka lunghiselelo la Mfumu wa Xikwembu, kambe hi kufamba ka nkama li game li tirha ni le ka vamatiko. — Min 10:34, 35; 15:14; Rhm 10:21.
Leswi Vayuda van’wana va kalaka vangamu pfumelanga Kreste, swi yendle leswaku vangaha faneleki kuva mfumu wa vaprista ni tiko la kukwetsima. (Rhm 11:7, 20) Leswi Vayisrayele avanga tshembekanga, Xikwembu xiva byele na kahani nkama hi kutirhisa muprofeta Hosiya xi ku: “Kunene vanhu va mina vata miyetiwa, hikusa ava na wutivi. Leswi unga tshika wutivi, na mina nitaku susa ungaha vi muprista wa mina; naswona leswi unga khohlwa nawu wa Xikwembu xa wena, na mina nita khohlwa vana va wena.” (Hs 4:6) Hi kufanana Yesu a byele varhangeli va Vayuda a ku: ‘Hikolaho namibyela leswaku mitatekeliwa Mfumu wa Xikwembu; kutani wutanyikiwa tiko lin’wana lelingataveka mihandzu ya lona.’ (Mt 21:43) Lewi Yesu aali hansi ka Nawu, a aswi tiva leswaku wuprista la Aroni alaha tirha. Hi mhaka leyo, a byele lava angava daha mapera kumbe nhlokonho swaku va ya ka muprista vaya yendla magandzelo lawa ama laveka. — Mt 8:4; Mr 1:44; Lk 17:14.
w04 15/3 paj. 27 par. 1
Tipontunkulu ta Buku la Eksoda
20:5 — Swi yendlekisa kuyini swaku Yehovha a khatisa vana hi mhaka swidjoho swa vapsali kuya fika nika xitukulwana lexi landzelaka? Loko munhu a kula a yavanyisiwa hi kuya hi swiyendlo swa yena, kambe leswi tiko la Yisrayele linga tlhelela ka kugandzela swifaniso, switukulwana leswi swinga landzela swi tshovele kuvava hi mhaka ya swidjoho swa vona. Leswo swi yendle leswaku hambi hi Vayisrayele va kutshembeka, swiva karhatela kutshama nava tshembekile hikusa a kutale wukhongeli la mawunhwa.
31 KA AGOSTO KUYA KA 6 KA SETEMBRO
XUMA XINGA KA RITO LA XIKWEMBU | EKSODA 21-22
“Tekelela Yehovha hi Kuli Nyika Lisima Wutomi”
it-2 paj. 18
Kuba
Loko xikarawa xi tshuka xinga yingisi, n’winyi wa xona wa muheberu a apfumeleliwa kuxiba hi nhonga, kambe loko xo tshuka xi fa hi mhaka ya kubiwa, n’winyi wa xona a afanele a khatisiwa. Loko a xo fa kuve se kuhundze siku lin’we kumbe mambirhi, aswita kombisa swaku n’winyi wa xona a anga lavi kuxi dlaya hi maxiwomu, a ani nfanelo ya kuxi laya hikusa a xi xave hi male ya yena. Aswi karhata kuva munhu a helisa nchumu lexi aximu lumba na aswi tiva swaku ata hakela kuvava, naswona loko xikarawa xo fa na kuhundze siku lin’we kumbe mambirhi, aswi ta kanakanisa swaku xi fe hi kubiwa kumbe hi swin’wana. Hi mhaka leyo, loko xi tama xi hanya siku lin’we kumbe mambirhi, n’winyi wa xona a anga khatisiwi. — Eks 21:20, 21.
Kunga Va Leswaku Uli Nyika Lisima Wutomi?
Wutomi la vanhu hinkwavu i la lisima ka Yehovha kupatsa ni wutomi la xin’wanana lexinga khwirhini la mamana wa xona. Ka nawu wa Moxe, loko munhu o tshuka a vavisa wansati lweyi anga ni nyimba kutani a fa kumbe kufa xin’wanana, ka Yehovha munhu yelweyo a ani nandzu wa ngati. Hambileswi angayo phazama, kambe se a adlaye munhu naswona Yehovha a alava leswaku wutomi lolelo li hakeliwa. (Lerha Eksoda 21:22, 23.) Ka Xikwembu, xin’wanana lexinga khwirhini se i munhu. Se kuvuliwa yini loko munhu a xixa nyimba? Xikwembu xi titwisa kuyini hi swivanana swotala leswi dlayeteliwaka lembe ni lembe hi kuxixiwa ka tinyimba?
w10 15/4 paj. 29 par. 4
Yehovha A Lava U Hlayiseka U Thlela U Hanya Kahle
Swileriso swa nawu aswi tirha ni loko munhu a vavisiwa hi swifuyo. Loko homu ya wanuna yi dlaya munhu hikumu tlhava hi timhondzo, n’winyi wa yona a afanele ayi dlaya swaku yinga vavise vanhu van’wana. Leswi a anga fanelanga a yi dla nyama ya kona kumbe kuyi xavisa, leswo swi vula swaku a ata luzekeliwa. Kambe aswita kuyini loko homu yi vavise munhu kambe n’winyi wa yona anga yi pfaleli? Loko siku lin’wana yo dlaya munhu, n’winyi wa yona na yena a afanele a dlayiwa. Nawu wolowo awu pfuna lava avangali na mhaka ni swifuyo swa vona swaku vati vonela. — Ekso. 21:28, 29.
Lavetela Xuma ka Rito la Xikwembu
w10 15/1 paj. 4 mapar. 4-5
Hi Mhaka Muni U Fanele U Tinyiketela ka Yehovha?
Kutinyiketela ka hina tanihi Vakreste i mhaka ya lisima, ahiku tiboha ntsena. Kambe swihi pfunisa kuyini? Ahi swi fananiseni ni ndlela leyi hi vuyeliwaka hi yona loko hi tiboha kuva ni wuxaka ni vanhu van’wana. Leswaku u vuyeliwa hikuva munghanu u fanele u yamukela wutihlamuleli la kuva munghanu. Leswo swi vula leswaku u fanele uva ni mhaka ni munghanu wa wena. Wunghanu lalikulu leli kuvulavuliwaka hi lona aBibeleni i la Davhida na Yonathani. Va tlhele va yendla ni ntwananu wa kuva vanghanu. (Lerha 1 Samuwele 17:57; 18:1, 3.) Hambileswi wunghanu la kufana ni leli li kalaka, wunghanu la kutala la tiya loko vanhu va kona va tibohe leswaku vata rhandzana. — Swi. 17:17; 18:24.
Nawu lowu Xikwembu xiwu nyikekeke Vayisrayele, wu tlhamusela wuxaka lin’wana leli avata pfuneka ka lona hi kutiboha. Loko xikarawa xi lava kuva hansi ka n’winyi wa xona wa munene, wutomi la xona hinkwalu, axi ta yendla ntwananu wa kukala wunga heli na yena. Nawu awu vula leswi: “Kambe loko xikarawa xi sindzisa xi ku, ‘Namu rhandza n’winyi wa mina, nsati wa mina ni vana wa mina; aniswi lavi kuchunseka,’ n’winyi wa xona ataxi tshineta kusuhi ni Xikwembu xa ntiyiso naswona ataxi khigetelisa ka xipfalu kumbe tlhelweni ka xona; axi boxa ndleve hi sovhela, kutani xita va xikarawa xa yena masiku hinkwawu.” — Ekso. 21:5, 6.
it-1 paj. 497
Limhondzo
Marito lawa manga ka Eksoda 21:14, manga ha vula leswaku hambi hi muprista a ata dlayiwa loko o tshuka a dlaya munhu, naswona hambiloko o khoma timhondzo ta alitari, aswinga vule swona swaku a ata huluka ka leswi anga dlaya munhu. — Fananisa ni 1Th 2:28-34.